Besprekken

Jelma Knol

Mear as sjamanistysk patchwork, oer ‘Herbarium’ fan Albertina Soepboer

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

 

Troch it dichtwurk fan Albertina Soepboer waait faak in stevige seewyn dy’t my as lêzer de noardlike lânskippen oan de kust foartsjoent. Neist har frisse, elemintêre taalgebrûk en sobere foarmerykdom binne it ek de ûnderwerpen dy’t my bekoare: de bernetiid, leafde, dea, de seizoenen, it yninoarranen yn guon fersen fan it no en it ferline, de ferwizings nei archetypyske symboalen, getallen en/of kleuren. De taal yn dizze bondel is sober en tiidleas. Wol blinkt de dichteres út yn it brûken fan âlde en nije wurden lykas ‘breake’ en ‘snietinner’.

It Herbarium dat se oanlein hat en dat yn 2014 by Frysk & Frij ferskynde, liket by earste lêzing net oars as it eardere wurk.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

‘In fet fol tsjinstellings is it…’

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

Besprek Pier: De profesij fan bline Simen troch Willem Schoorstra

In nije histoaryske roman fan de skriuwer Willem Schoorstra. Dan mei men der fanútgean dat it kwaliteit en djipgong hat. Oangeande fersoarge styl, ferhaalstruktuer, mar ek in deeglike histoaryske ûnderbouwing. Dat wie mei Rêdbâd: Kronyk fan in kening (2011) sa en mei Pier: De profesij fan bline Simen is it net oars. Yn it besprek oer Rêdbâd haw ik dat Schoorstra syn magnum opus neamd. It boek oer Pier Gerlofs, bekender mei de bynamme Grutte Pier, komt dêr ek maklik foar yn oanmerking. It is minder epysk – dêr’t ik sa’n wurd om sis – as dat oer Rêdbâd, mar de figuer fan Pier lient him ta mear psychologyske útdjipping.… Lês fierder

Greet Andringa

Teleks: Besprek fan de fiif romans fan Koos Tiemersma

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

Yn ferbân mei de takenning fan de Gysbert Japicx-priis 2015 oan Koos Tiemersma en de útrikking dêrfan op sneon 10 oktober, pleatst Ensafh hjir it yn 2012 yn de papieren Ensafh ferksynde artikel fan Greet Andringa oer it oant dan ta ferskynde wurk fan Koos Tiemersma. Dêrnêst linke wy hjir nochris nei it artikel fan Geart Tigchelaar op Skanomodu oer Einum, Tiemersma syn priiswinnende roman.
It artikel fan Greet Andringa is yndertiid ta stân kommen as lêzing fan it Sirkwy seminar 2012’, dat organisearre waard troch Tresoar, Ensafh, Bibliotheek Service Fryslân, Taalburo Popkema en Bersa Tekstwurk. De oantsjutting ‘Sirkwy’ ferwiist nei de literauerwebside fan Tresoar: www.sirkwy.nl… Lês fierder

Jelma Knol

Marten Toonder kado en de dwaalwegen fan Tresoar

Pleatst op
3
logo.ensafh

It Kadoboek fan Swalk 2015 is De Ferjilder fan Marten Toonder yn de oersetting fan Harke Bremer en Jarich Hoekstra. Tankewol. Ik haw my dêr in oere tige mei fermakke, sa’t ik dat altiten doch mei de wurken fan Bremer en Hoekstra. Op de bekende boartlike en fernimstige wize is it argayske Bommeltaaltsje oerset yn geef Frysk, yn in idioom dat foar 1940 noch húsriem wie yn beskate rûnten. Moai fan de Bommelútjeften yn oblongformaat is ek dat de kostlike tekeningen justjes wat grutter binne as yn de âlde Bezige Bij-paperbacks. En it jout pommeranten as Dijsselbloem (of syn foarljochter) werris de kâns om in ferdivedearjend foaropwurdsje te skriuwen.… Lês fierder

Friduwih Riemersma

De ûnmooglikheid fan learen

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

De romans fan Sjieuwe Borger falle op troch de gewoane minsken mei gewoane doelen en misjes. Gjin machtige kontininten wurde ûntdutsen, gjin eksistinsjele ekstremen wurde ferkend. Gjin bûtenierdske útstapkes wurde oangean, of it moast al wêze fia geastferromjende middelen. Dat Borgers eardere romans allegearre yn it akademyske fermidden spilen, sa’t de efterflap fan Eksamenjier suggerearret, is in fersin fan inkelde letters, – it giet om in alkoholysk miljeu. Sa ek de fierde roman, Eksamenjier, dy’t in klupke lêstejiers gymnasiasten en ateneumklanten folget. Net har hegere sosjaalekonomyske status, mei de dêrby hearende gruttere drankkonsumpsje, meitsje harren spesjaal. Dat docht harren minsklikheid dy’t Borger, mei syn oanhâldend optimistyske minskbyld en mei licht ferwizen nei de humanist Catullus, yn al syn teatraliteit delset.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Universele gelegenheidspoëzije

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

Besprek as deldwarreljende jiske fan Ate Grypstra

Ate Grypstra hat yn de perioade fan 2012 oant it begjin fan 2014 doarpsdichter – Grypstra betitelet himsels as Wâlddichter – fan Achtkarspelen west. Nei de ein fan syn amtsperioade is der in lyts dichtbondeltsje ferskynd mei as titel: as deldwarreljende jiske: Wâldsangen en doarpsgedichten.

as deldwarreljende jiske

Om ferskate redenen sil der net botte djip yngien wurde op de gedichten sels. It boekje is net te besetten. It is eins hast allegearre gelegenheidspoëzije en dat jout it wat partikuliers, al steane der guon gedichten yn dy’t yn in mear algemiene kontekst (lês: tydskriften) publisearre binne.… Lês fierder

Ferdinand Wanders

Alve tinten Swart

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

Ensafh frege my om myn hert en harsens ris nei de teksten op it debútalbum Skym fan Kjeld harkje te litten. Underwilens moasten myn earen dan de my sa swiet taklinkende, yn- en ynswarte rûs fan de alve nûmers op Skym redusearje ta eftergrûn. Lykas in keunstkenner nei it ynfallende ljocht op in Rembrandt sjocht, wylst ik net folle fierder kom as in kloft manlju en in hûn dy’t mei-elkoar de Nachtwacht foarmje. Sa sil ik besykje de literêre kant te beljochtsjen fan dizze muzikale fyftich tinten swart, dy’t foar ‘gewoane’ minsken wis as ‘grêfherje’ oanmurken wurde sil.

Kjeld is neffens my de iennige aktive Frysktalige blackmetalband op ierde.… Lês fierder