A.IJ. van den Berg

In leechte as lette earetsjinst

logo.ensafh

Foar skriuwers als Hemingway wie it in betroud literêr middel. Lit de belangrykste saken of gebeurtenissen út in ferhaal wei, en it wurdt der sterker fan, sa skreau er yn ‘The Art of the Short Story’. De lêzers moatte dan neitinke.

Of neam in toanielstik ‘Wachtsje op Godot’, en dúdlik sil wêze dat dy Godot der in wichtich part yn hat. Hoecht er net iens op it toaniel te sjen te wêzen.

Literêre foarbylden genôch om te ferdigenjen wêrom’t yn in boek of tekst nochal wat feitlike ynformaasje ûntbrekke kin. En dochs fyn ik soks net kinnen by de útjefte fan in boarneboek oer literatuerskiednis.… Lês fierder

A.IJ. van den Berg

In boek dat knarsen bliuwt as in te gol ynstruid grintpaad

logo.ensafh

Elske Schotanus hat yn har earste roman in prinsipiële kar makke, dy’t har geweldich beheint om wat te sizzen. Dat is skande. Ik ha der gjin aardichheid yn om fuortendaliks te sjen hoe’t in skriuwster harsels yn ’e foet sjit, om dan noch in hiel boek mei kreupelje te moatten.

No is dit in debút, en safolle romandebuten komme der net út yn Fryslân. Dus hat in tydskrift as Farsk de plicht hast wol om der omtinken oan te jaan. Yn in riker literatuerklimaat hie ik dat faaks net dien. Ek al om’t ik my wat sjanteare fiel troch de skriuwster om dit dochs in ymposant boek te finen.… Lês fierder

A.IJ. van den Berg

Horror vacui, en de leechte dy’t Mulder ús achterlit

logo.ensafh

Faak al waard de ûndergong foarsein, mar it Frysk is noch altiten yn libben. Douwe Tamminga hat dit ferskynsel de ‘taaiheid fan taal’ neamd, en dizze frase waard begearich troch de politikus Bertus Mulder parafrasearre yn ’e titel fan dit bondeltsje. Tolve jier hat Mulder foar de PvdA deputearre west fan ’e provinsje Fryslân. Yn syn portefeuille siet altiten kultuer. Dit boekje jout ûnder oaren in oersjoch fan wat er yn dy tiid berikt hat.

No bliuwe talen miskien wol ûnferwacht lang bestean, de wurden yn sa’n taal kinne noch wolris subtyl fan betsjutting feroarje. Tsjintwurdich sjonge se op syn bêst yn it âldereintehús noch wolris oer de “Ouwe taaie”.… Lês fierder

A.IJ. van den Berg

Knalbonbons en kliemske brij

logo.ensafh

De twadde roman fan Willem Schoorstra hat in tema dêr’t ik no altiten al graach ris in Frysk skriuwer oer lêze woe. Om’t it sa ’n grut tema is foar in soad minsken fan myn generaasje. Us ferbanning. Fansels dat wy te studearjen gongen, al hiene ús heit en mem faaks net mear as legere skoalle. Mar om kolleezjes te folgjen oan in universiteit moasten wy Fryslân út. Dat betsjutte meastentiids ek dat we er allinne op besite werom komme soene. Wurk op ús nivo is der yn ’e provinsje hast net. Dus kin der maklik op mear as ien manier in ôfstân groeie mei thús.… Lês fierder