André Looijenga

Onderhodende horror út de Woden

logo.ensafh

Ynienen wiene der fan ’t hjerst de stickers. Op Ljouwerter lantearnepeallen en jiskebakken seachst dy oranje moannen mei it profyl fan in gûlende wolf. It Beest fan de Westereen kaam deroan.

Fryske horror, djip út ’e dûnkere Wâlden, bluodderich en blastich. Jo resensint lies dizze roman op in tsjustere hjerstjûn, yn de trein nei Grins, dy’t by in ferlitten Kûkherne lâns gisele. Krekt dêr, op in sodzige kemping op Kûkherne, spilet ien fan de aaklike kaaisênes fan It Beest him ôf.

Ate Grypstra (*1973) syn Beest fan de Westereen is in boek dat him op minstens trije nivo’s lêze lit. Foar de ien is it moai grouwélich horrorferhaal.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Sinjalemint ‘Dat it streamt’ fan Wilco Berga

logo.ensafh

Wilco Berga soarget foar ûnder oare ‘ferrassende ûntknopingen’ sa ûnthjit ús, as lêzer, de achterflaptekst. En neat is minder wier.
Ik kin no al wol sizze dat de ferhalen stik foar stik mei in soad soarch en belied konstruearre binne. Dat hat der foar soarge dat se foarst goed yninoar stekke en oard dat it yn kreaze styl en opbou skreaun is.
De ferhalen hawwe allegear mienskiplik dat it haadtema ferhâldings tusken minsken binne. Oeral spilet wol wat en meast yn it negative, of sit der alteast in negative diminsje oan. Is dat lykwols yn it echte libben ek net it gefal?… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Sinjalemint Kofje ferkeard fan Margryt Poortstra

logo.ensafh

De nije ferhalebondel fan Margryt Poortstra hannelet oer minsken dêr’t mear mei oan ’e hân is as op it earste gesicht liket. Der binne ferhalen by, lykas it earste (‘De hichte’), dy’t suver ekstreem binne. Mar krekt it moaie is dat se wol oannimlik binne.
Men falt yn alle ferhalen der middenyn en sadwaande hat men wol in pear alinea’s nedich om te begripen wêr’t it ferhaal oer giet. Mar as men dat sa’n bytsje foar it snotsje hat, wol men trochlêze omdat der al gau ferskate fraachtekens te pleatsen binne. Wat is hjir no krekt oan ’e hân. Wat wol no de frou dy’t har as suster útjout fan de ik-persoan yn it ferhaal ‘De suster’?… Lês fierder

André Looijenga

Puber yn it poaliis

logo.ensafh

Durk van der Ploeg syn resintste histoaryske roman, De kjeld fan it noarden (2010), is it ferslach fan in heroyske reis oer de iisflakten fan Grienlân, en tagelyk in boek oer in puberjonge dy’t omrint mei in beskamsum geheim. It is de skriuwer slagge om de twa syktochten, de iene yn in rûge, kâlde bûtenwrâld nei in feilige thúsreis, de oare yn de haadpersoan syn fertizende binnenwrâld ta in boeiende ienheid te kombinearjen. De kjeld fan it noarden is boppedat in boek dat uterlik tige goed fersoarge is.

It histoaryske ferhaal dêr’t De kjeld fan it noarden oer giet, is dat fan ’e reis fan de Harlingen.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Sinjalemint

logo.ensafh

Reboelje yn Kollumerlân is de tredde roman fan Rommert Tjeerdsma. It dekôr is Kollum en omkriten oan it ein fan de 18e ieu. It boek hannelet oer de oanrin fan it Kollumer Oproer fan 1797 tusken oranjegesinden en patriotten. De haadpersoan, Eabele Keuning, is in patriot en dat moat er úteinlik ûntjilde.
Eabele hat in fin mear as in bears yn ferlyk ta syn bruorren. Syn heit en mem wolle dêrom graach dat er studearje sil foar dûmny. Lykwols stjert syn heit en dan moat er it fak, skuonmakker, fan him oernimme om mei syn mem troch de tiid te kommen.… Lês fierder

Josse de Haan

Anakroanistysk melodrama op Koehoal

logo.ensafh

Der wurdt in soad ôfskie nommen yn de roman Griene Simmer fan Bart Kingma – ôfskie fan de deaden, ôfskie fan lju dy’t der samar útpike, ôfskie fan de famyljepleats, ôfskie fan âlde leafdes, ôfskie fan it libben.
Dizze soarten fan ôfskie komme benammen op it aljemint yn in rige e-mails (yn feite koarte en lange brieven) fan Luc oan syn eardere sakepartner Sebastiaan. Yn in treinreis fan L. nei A. wurde dizze brieven lêzen troch in âlde relaasje fan Luc, Frouck van Eyck. Prachtich dy twa ‘ck-s’. Ek de treinreis tsjinnet as in ôfskiedsreis. Dêrmei is de foarm fan de roman tekene – in stikje treinreis fan Frouck plus flash backs, ôfwiksele troch in brief fan de man dy’t ferdwûn is en in bycht skriuwt (mei tank oan Albert Camus’ La Chute, 1956, û.o.
Lês fierder

Piter Boersma

Moai: nochris wer in Arthurroman oerset yn it Frysk

logo.ensafh

Klaas Bruinsma hat út it Middelnederlânsk wei de Arthurroman De roman van Walewein oerset. Hy hat dêrby gebrûk makke fan de yn 1957 besoarge útjefte troch G.A. van Es, dy’t it ferhaal de titel De jeeste fan Walewein en het Schaakbord meijoech 1). De titel fan syn oersetting hat Bruinsma oernommen út it iennichst bewarre folsleine hânskrift fan de tekst, dêr’t dy titel yn in oare hân letter boppe set is.

Walewein is ien fan ’e ferneamdste ridders fan kening Arthur syn Rûne Tafel. Hy giet troch foar de ealste en moedichste. Syn Ingelske namme is Gawain (Ned. Gawein). Klaas Bruinsma hat al earder oer in ferhaal gear west dêr’t Walewein/Gawein de haadpersoan yn is.… Lês fierder