Het Algemeen Nederlands heeft een oude lange /aː/ bewaard in woorden als daad en spraak, gelijk het Duits met Tat en Sprache. Maar in grote delen van de Germaanse wereld is die klinker richting een lange /oː/ verschoven, zij het in verschillende mate en spelling, van Brabants daod en spraok tot Zweeds dåd en språk. En het is niet de enige keer dat een zogenaamde verdonkering is gebeurd.

Het bekendste geval
Wij keren ten eerste naar het Oudgermaans, de voorouderlijke taal die ruim tweeduizend jaar geleden gesproken werd aan deze zijde van de Noordzee en waar alle hedendaagse Germaanse talen vertakkingen van zijn.… Lês fierder

Yn 2017 en 2018 hie de Ried fan de Fryske Beweging in sit yn de wurkgroep Taalbelied Ljouwert. Fansels wiene de Afûk en it EBLT (it Europeesk Buro Lytse Talen yn Ljouwert) derby belutsen. Wy hawwe der in grut tal kearen foar byinoar sitten en besocht om ferstannige dingen te sizzen en op papier te krijen. Onno Falkena, ien fan de leden fan de wurkgroep, skreau der op 18 septimber 2018 oer yn de Leeuwarder Courant. Dy sette der as kop boppe: ‘Meager taalbelied past Ljouwert net’.

Lês fierder by It Nijs… Lês fierder

In de NRC van woensdag maakt Frits Abrahams zich druk over de nieuwe terminologie zoals die wordt gepropageerd door vertegenwoordigers van de non-binaire emancipatiebeweging. Daar voelt men ongemak rond persoonlijke voornaamwoorden die óf met het mannelijke óf met het vrouwelijke verbonden zijn. Daarom stelt men voor om dan maar in plaats van hem of haar, dan wel hij of zij altijd hen en hun te gebruiken. Ook als het om een enkele persoon gaat. Het alternatief zhij, zhijn, zhaar kan evenmin genade in Abrahams ogen vinden.

Zijn verontwaardiging is terecht. Hier wordt de Nederlandse taal aangerand. Niet uit kwade wil maar uit onbeholpenheid wat tegenwoordig ook niet meer wordt geaccepteerd.… Lês fierder

En it giet mar troch minsken! De libbenspartner fan Abe de Vries, Friduwih Riemersma, is tige lyrysk oer de nij út te kommen blomlêzing fan Abe mei de argayske titel Ik haw myn kobist fêstbûn oan in appelbeam / Ik bond mijn koe vast aan een appelboom.

Wat skriuwt *kuch* de útjouwer?

“In prachtige bondel: in ritmysk lûd fan wjerstânsfermogen en hoekhâlden”, sa seit Friduwih Riemersma fan dizze blomlêzing.

Lês fierder by Cornelis van der Wal… Lês fierder

Dînsdegoffend 6 july gong de kollum fan Jan op de radio bij Omrop Fryslân over at je avesere motte en wat d’r dan allegaar teugensit..

Astou avesere motst dan sit ’t dy nooit met. Herkinne jim dat? Je motte befoorbeeld naar ’n belangrike ôfspraak, maar de tiid het dij wat te pakken en derom motstou hard.

Lês fierder by Stichting Bildts Aigene… Lês fierder

Hanna Bervoets (1984) is auteur van onder meer romans, scenario’s, korte verhalen, essays en toneelstukken. Haar boeken worden regelmatig genomineerd voor belangrijke literaire prijzen. In 2017 kreeg ze de Frans Kellendonk-prijs voor haar gehele oeuvre.

Lês fierder by Literair Nederland… Lês fierder

Tinkend oan in ferbân tusken de bylden fan metafoaren

De wâlddowen sjonge lâns de Perkiomen.
De bears, noch bang foar de yndianen, sit djip.

Yn it iene ear fan de fisker, dy’t alhiel
Ien ear is, sjonge de wâlddowen in inkeld liet.

De bearzen bliuwe foarútsjen, streamop, ien
Kant út, en skrilje tebek foar it spatterjen

Fan wetterige spearen. De fisker is alhiel
Ien each, wêryn’t de do liket op in do.

Lês fierder by oersetter Klaas van der Hoek… Lês fierder