Kollum Eelke Lok: Kultuer

logo.ensafh

De taspraak fan harren baas, Kommissaris fan de Kening Arno Brok, triggere my justjes wat mear. Hy sei dat hy der de ôfrûne moannen oer stroffele dat Rutte it inkeld mar hie oer sauna’s en massaazjesalons en net oer de Fryske kultuer. Net de massaazjesalon mar dy kultuer hâldt ús fitaal, sei hy. “De kultuer is de humuslaach fan de mienskip, it soarget foar soerstof foar de geast”. De rest fan syn ferhaal ha ik net nei harke. Ik wie ferbjustere: kultuer de humuslaach fan de mienskip. Tsjong.

Lês fierder by Omrop FryslânLês fierder

Discover the First Illustrated Book Printed in English, William Caxton’s Mirror of the World (1481)

logo.ensafh

The printing history of early English books may not seem like the most fascinating subject in the world, but if you mention the name William Caxton to a book historian, you may get a fascinating lecture nonetheless. Caxton, the merchant and diplomat who introduced the printing press to England in 1476, was an unusually enterprising figure. He first learned the trade in Cologne and was pressured to begin printing in English after the success of his translation of the Recuyell of the Historyes of Troye, a series of stories based on Homer’s Iliad. His first known printed book was Chaucer’s Canterbury Tales, and he went on to print translations of classical and medieval texts from the French.… Lês fierder

Kollum Aant Mulder: It fleant my oan

logo.ensafh

Begjin jannewaris lies ik in berjocht oer in auto dy’t út de bocht fleach. Dêr stie boppe: ‘Auto fleant út ’e bocht.’ Ik tocht, dat kin hielendal net. Dy auto fleant net, mar fljocht út ’e bocht. Likegoed wie ik dêr net hielendal wis fan. It Frysk Hânwurdboek jout my lykwols gelyk. It is: fleane, ik flean, do fljochst, hy fljocht. Datselde docht ek bliken út it Frysk Wurdboek. It betsjut dat de goede, mar tagelyk ûnregelmjittige foarmen, do fljochst en hy fljocht, yn dit gefal paadromje moasten foar de regelmjittige foarmen do fleanst en hy fleant. Spitich, mar dat ferskynsel komt faker foar.… Lês fierder

Kollum Willem Schoorstra: In steatsgreep yn Nederlân?

logo.ensafh

It is moarn in wike lyn dat wy tsjûge wiene fan in steatsgreep. Yn in lân dat altyd in beaken fan demokrasy, frijheid en progressy west hat. En gelokkich noch is, omdat de steatsgreep foarearst mislearre. Foarige wike wiene wy tsjûge fan de útkomst fan fiif jier yntimidaasje, leagens en gearspanningsteoryen, de kulminaasje fan mear as fiif jier haatsiedzjen, misledigjen en rûzje sykjen. It fergif fan in alternative realiteit, dat nei fiif lange jierren yn ‘e kop fan minsken getten is, die en docht syn wurk.

Lês fierder by Omrop FryslânLês fierder

Blog Olivier van Renswoude: Oorsprong van de Japans-Germaanse talen

logo.ensafh

Ver naar het oosten nabij het Baikalmeer in Siberië, voorbij de mist van wel honderd eeuwen, spraken jagers en verzamelaars een taal waaraan de meeste talen in Eurazië ontsprongen zijn, van de Germaanse aan de ene zijde tot het Japans aan de andere. Aan woordenschat is het minder te herkennen dan aan de uitgangen eer die afsleten. Zo betoogt een minderheid van geleerden, waaronder de Nederlandse taalkundige Frederik Kortlandt.

Lês fierder by TaaldachtLês fierder

Undersyk nei lêsfeardigens yn it Frysk op basis fan it Hollânsk

logo.ensafh

Koartlyn wûn it Ingelsktalige ûndersyk Cognate facilitation (profyt hawwen fan taaloerienkomst) fan de taalwittenskippers Bosma en Nota de Klokhuis Wetenschapsprijsi. Mei help fan eye-trackermjitting (sjochpatroanen by it lêzen) kamen hja ta de konklúzje dat Frysktalige bern fan 9-12 jier dy’t it lêzen yn it Hollânsk leard hawwe, oerienkomstige Fryske wurden – cognates – bygelyks poes of bus, flugger lêze yn tsjinstelling ta net-oerienkomstige wurden sa as beam en beppe. Dat foel fansels te ferwachtsjen, omdat de bern it wurdbyld fan sokke identike cognates yn de Hollânsktalige les al faak ûnder eagen hân hawwe. Mar jout dit ûndersyk no nije mooglikheden om de Fryske lêsfeardigens mei help fan it Hollânsk te ferbetterjen, sa’t de ûndersikers fan betinken binne?… Lês fierder