Een van de doelen van taalonderwijs op scholen is dat we leerlingen leren foutloos het Nederlands te gebruiken. Zo leren leerlingen hoe de werkwoordspelling voor het Nederlands in elkaar zit en dat in een zin als ‘ik denk dat het niet gebeurt’ het werkwoord ‘gebeuren’ een -t als uitgang krijgt en geen -d. In hogere klassen van het voortgezet onderwijs leren we ook dat in een zin als ‘Miauwend liepen wij de kat tegemoet’, wij degenen zijn die aan het miauwen zijn en niet de kat. Lesmethodes schrijven de regel voor dat het onderwerp van ‘miauwend’ gelijk moet zijn aan het onderwerp van ‘liepen’ en dat zijn ‘wij’.… Lês fierder

Maar laten we de vele schrijvers en dichters, hier geboren of soms kort verblijvend, niet vergeten.

Daaronder een viertal dat nationale en soms internationale bekendheid kreeg: Gysbert Japix, Frits van der Meer, Aggie van der Meer en Nico Verhoeven.

Opvallend dat deze vier zeer bijzondere personen, naast hun ultieme schrijverschap, nog iets gemeen hebben: als woonplek binnen het oude stadje Bolsward kenden ze voor kortere dan wel langere tijd de van oorsprong natuurlijke waterloop door Bolsward, waaraan o.m. de straten Grote en Kleine Dijlakker en de Wipstraat liggen. Een bijzonder stratenplan bestaande uit vele rijksmonumenten. Aan de Grote Dijlakker werd Aggie van der Meer geboren, aan de Kleine Dijlakker groeide Frits van der Meer op.… Lês fierder

De Fryske Beweging hat it foarelkoar krigen. Of him yn ’e sek naaie litten troch de Leeuwarder Courant? Yn alle gefallen: der hat wer in kreauwerijke west oer Hollânsk fersus Frysk. Wêrom prate jo Hollânsk, soks frege op ’e Fedde Schurer Lêzing fan 15 novimber immen út it publyk oan Sylvana IJsselmuiden. Aktrise Sylvana lilk, stikje yn ’e krante, mission accomplished.

Tiden hawwe tiden. My heucht de tiid dat immen dy’t yn it iepenbier Frysk prate, steefêst ûnderbrutsen waard troch de sprekwurdlike koloniale Nederlanner yn ’e seal. De Nederlanner dy’t noch net hielendal multykultureel en divers genôch wie, en dy’t op hege toan easke dat it yn it Hollânsk moast, want wy wiene ommers allegear Nederlanners, nou dan.… Lês fierder

It wie in goed idee om foar de lêzing twa jonge minsken, beide tritigers, te freegjen om oer Fryslân te praten. De organisaasje soe ris neitinke moatte hoe’t ek yn de takomst mear jongerein belutsen wurde kinne. Dit wie in goede oanset.

Foarsitter Sjirk Bruinsma fan De Fryske Beweging koe sneontemiddei 15 novimber sa’n 160 minsken ferwolkomje yn De Nieuwe Kanselarij oan de Turfmarkt yn Ljouwert. Wat dat oangiet dus in slagge gearkomste. Dy grutte opkomst foar dizze Fedde Schurerlêzing 2025 hie grif te krijen mei it optreden fan skriuwer Joost Oomen. Hy hat in kollum yn de Ljouwerter krante en der stie in stik oer him yn de krante fan tiisdei foarôfgeand oan de lêzing.… Lês fierder

Nachts, ûnder it literêre festival op Skiermuontseach, kuierje myn oarehelte en ik troch de izige storein noch in slach om it doarp. Ut en troch komme der ploechjes minsken del, ûnderweis werom nei har waarme ferbliuw, en wy heine sinnen op as ‘Hij is een humeurige man, maar hij kan zó móói schrijven!’, of ‘Vanmorgen zat ik naast een man, die zei dat ’ie directeur was, in Leeuwarden, van de Aa-Ef-Uu-Kaa’.

Lês en sjoch fierder by Goeie… Lês fierder

De Deademansfeart, noardwestlik fan Hitsum, hie de namme te tankjen oan it lyk fan in jonge man dat yn in skier ferline ris yn dy feart fûn wêze moat. Yn it ûndersteand gedicht ferbynt Beart Oosterhaven dat feit mei it wetter fan ’e baaikûp, dêr’t Jim Morrison yn Parys yn oantroffen waard. Fierder ferwiist ‘feart’ nei de koarte ‘reis’ troch it libben fan sawol de deademan by Hitsum as fan Jim Morrison.

Lês fierder by RIXT… Lês fierder

Wannear’t it krekt begûn is, wit ik net, mar de lêste jierren kom ik sa no en dan in apart soarte fan eigenskipswurden tsjin. Ik haw it oer bygelyks grûnbûn en bedriuwsrjochte. Wa’t net trochhat dat it oersettingen binne fan ‘grondgebonden’ en ‘bedrijfsgericht’, soe by grûnbûn tinke kinne dat it om in soarte fan ferbûn te rêden is en him by bedriuwsrjochte miskien ôffreegje oft der ek in bedriuwskromme bestiet. Grûnbûn mei dan in aardich foarbyld wêze fan in yn himsels rymjend wurd, mar beide wurden binne wat my oangiet misfoarmingen dy’t sa gau mooglik yn it ferjitterswurdboek moatte.

Lês fierder by Jan Breimer op Goeie… Lês fierder