Der foel in lyts pakje yn de bus … okkerdeis.
Dêryn sieten trije A-fjouwerkes en in kassettebantsje*.
Ien A-fjouwerke mei in ferklearring, in deklamaasje suver en
op de oare twa fellen it gedicht ‘Doch-it Sels Poëtiside Deadsberjocht’ en in Ingelske oersetting dêrfan.
De stjoerder en de skriuwer fan dit alles hyt fan Bert de Vries, de man fan it prachtich by Hipsel útjûne boek ‘Eigentrieds’; in samling yn it Frysk oersette Outlaw- en beatgedichten fan û.o. Alan Ginsberg, Walt Whitman, Patti Smith en Eileen Myles. (Moai woke yn lykwicht, no.) En noch folle mear prachtdichters.
‘Eigentrieds’ kin sjoen wurde as Fryslâns eigen Bibel oer Outlaw Poëzij. … Lês fierder
Skôgingen
Feico, in 16de-iuwske komponist út Wier
En dan hawwe wy der samar in âlde Fryske komponist by, út Wier noch wol. Kees Kuiken beskriuwt yn it net genôch te priizjen blêd fan de Stichting Alde Fryske Tsjerken hoe’t er mei tank oan Suffridus Petrus syn boek oer Fryske skriuwers en gelearden út 1590, op it spoar set waard fan Fredericus/Feico Viaerra. Suffridus hat de man persoanlik kend. Kuiken ûntdekte ûnder oare dat Feico yn 1554 yn de universiteitsstêd Leuven studearre. Petrus Phalesius, de Leuvenske boekhanneler en printer, brocht tsien jier letter Feico syn boek út mei komposysjes foar de cythara, in foargonger fan de lút. Neist in inkeld gedicht is dit it iennichste wurk dat oant no ta fan de ynwenner fan Wier oerbleaun is.… Lês fierder
Jochem Hamstra: Bringer fan tsjuster ljocht
Yn in petear mei Gitte Brugman yn de LC 21-10-2022 seit Jochum Hamstra dat er no dwaande is mei skilderijen mei in lânskiplik útgongspunt.
Dêr wachtsje ik op. Iderien dy’t fan earlike, treflike skilderkeunst hâldt moat ûnderwilens Hamstra syn nijste útstallingen sjen. Jochem is gewoanwei ien fan ’e grutste Fryske skildertalinten fan ’e lêste fyftich jier.
Wêr is Hamstra te sjen? Museum Belvédère Hearrefean oant en mei 29 jannewaris 2023 en yn Galerie Alta Bosca op ’e Gerdyk oant en mei 4 desimber.
As jim de wurken fan Jochum Hamstra yn it echt sjoen hawwe, soene jim dizze skôging mei myn kommintaar by guon skilderijen lêze kinne.… Lês fierder
‘De Reade Boarre’ in feest foar de Fryske lêzer
By Tresoar binne 78-toereplate-opnamen fan allerhanne soarten sprutsen Frysk út 1927 digitalisearre. Syds Wiersma en Jelske Dykstra fertelle op Omrop Fryslân fan 6 septimber okkerdeis dat je oan de opnamen moai beharkje kinne hoe’t it Frysk yn hûndert jier feroare is.
Frysk fan âlde generaasje
No, dat it Frysk feroaret kinne je ek ôflêze út Trinus Riemersma syn grut wurk De Reade Boarre. Bij útjouwerij Wijdemeer ferskynde op 22 oktober in werútjefte yn de gongbere stavering en binnen de grinzen fan de akseptearre dialektfariaasje, byinoar oantsjut as Standertfrysk. Sa is it ornearre foar alle boeren, boargers en bûtenlju fan de Fryske Literêre Republyk.… Lês fierder
Ypk fan der Fear: in nije yntroduksje op har wurk, sûnder podcast
Guon Fryske skriuwers hiene in grutte reputaasje doe’t se noch libben, mar der is hast gjinien mear dy’t se hjoeddedei noch lêst. Lipkje Post-Beuckens (1908-1984), as romanskriuwster bekend ûnder de namme Ypk fan der Fear en dichtsjend ûnder it pseudonym Ella Wassenaer is dêr in foarbyld fan.
Twa fan har omfangrike romans lykas Ta him dyn bigearte (1949), De breugeman komt (1953) binne destiids sels yn Nederlânske oersetting ferskynd en waarden lanlik goed besprutsen. Dat komt grif troch de nijsgjirrige godstsjinstige en eroatyske tematyk dy’t Ypk fan der Fear yn de Fryske literatuer yntrodusearre. De breugeman komt giet oer de earste minnistefroulju dy’t troch de 16de iuwske oerheid ferfolge waarden en is op histoaryske boarnen basearre.… Lês fierder
It hûntsje út de Wâlden
Tjibbe Hooghiemstra en Douwe Kootstra hawwe in moai boek makke mei de Fryske stabij as haadrolspiler. Yn 2018 hie Tjibbe Hooghiemstra in eksposysje yn Museum de Belvedère yn Oranjewâld mei de Fryske Wâlden as ûnderwerp. Nyk de Vries, Douwe Kootstra en Tsead Bruinja skreaune teksten by dy útstalling, dy’t ek yn boekfoarm útbrocht is (mei de teksten yn ferskate talen) ûnder de titel Wâldman. Dy útstalling wie perfoarst gjin romantisearjende oade oan it lânskip en de frijbûtsers dy’t yn de Fryske Wâlden wenje. Nyk de Vries bringt de adat fan de wâldsjers knap ûnder wurden:
Wat seist? Iderien wist derfan, mar gjinien hat der wat fan sein?… Lês fierder
‘It neidiel fan de twifel’ fan I.E. Bloem
De ûnder pseudonym publisearjende I.E. Bloem hat mei syn/har young adult roman It neidiel fan de twifel de Simke Kloostermanpriis fan 2022 krigen. Dit boek hat Bas, in jonge stoïsijn, as haadpersoan. Bas is 16/17 jier âld, stammeret en wurdt dêrom, mar ek om oare redenen flink pest op skoalle. Mei ien fan de slimste pestkoppen, de idele en waanwize Vera, mei er nei Bergamo om fjouwer moanne lang Italjaansk etc te learen. Nei in moanne moatte se haljetrawalje nei hûs ta fanwege koroana. Underwilens binne de geheimen fan de Italjaanske Julia en de ferstoarne heit fan Bas knap yntrodusearre yn it ferhaal as spanningselemint.… Lês fierder