Friduwih Riemersma

Shaken: de Fryske Akademy en de statistyk

logo.ensafh

Shaken: de Fryske Akademy en de statistyk

De Fryske Akademy hat op har Taalweb Frysk en de staveringsoanpassing (http://www.fryske-akademy.nl/nl/taalwebfrysk-faq/), ûnder it kopke: ‘Hoefolle feroaret it wurdbyld troch de staveringsoanpassing?’ in opmerklike útlitting dien. “De wurden (ynklusyf gearstallingen en ôfliedingen) dy’t wizigje, meitsje wat frekwinsje oanbelanget mei-inoar 0,07% út fan [it totaal fan] 8 miljoen wurden.” Ik haw dêr hurd om lake, hoewol’t gûle miskien mear op syn plak west hie: it wie in tige kontraproduktive foarm fan gerêststellende retoryk.

Pieter Breuker hat yn syn artikel “Trije jier ‘stúdzje’, € 378.000 subsydzje en dan dit (IV). Sitaat foar de sneintejûn: Lies, damned lies, and statistics” al it ien en oar opmurken oer it polityk tapassen fan statistyk.… Lês fierder

Pieter Breuker

Poadium: It FA-design foar fierdere standerdisearring fan it skreaune Frysk of de kreäasje fan in ûntrochtochte, ûnwurkbere en ûnfryske keunsttaal

logo.ensafh

KOARTE TALJOCHTING

Dit stik wie in ûnderdiel fan de diskusje dy’t der fan ’t winter ûnder rezjy fan de provinsje west hat tusken foar- en tsjinstanners fan de plannen fan de Fryske Akademy ta feroaring fan standert en stavering. De Fryske Akademy sels wie ek yn dat oerlis fertsjinwurdige.
Yn it twadde haadstik snij in oantal punten fan de diskusje oan.
It stik is ûnder grutte tiidsdruk skreaun, dat der sitte grif wat flaters yn. Ik stean lykwols noch altiten folslein efter de ynhâld as gehiel.

Ljouwert, 2 novimber 2014 Pieter Breuker

Klik hjir foar it folsleine artikel yn pdf.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Kulferhalen, mar gjin flauwekul

logo.ensafh

In tin boekje, krekt 80 siden. Njoggen skriuwers. Fol mei saneamde kulferhalen sa’t it foarkaft ús foarhâldt. Ferhalen foar manlju. Wat moat men jin dêrby foarstelle? Ik hie in hiel oar boekje ferwachte. Flauwichheden oer bazige froulju dy’t de manlju goed ûnder de tomme hâlde. In soad pis- en poepgrappen, in soad seks, faaks noch wat geweld. Stereotype manlju dy’t fan fuotbaljen hâlde, rûch yn ’e bek binne, en wat al net mear.

Mar neat fan dat alles, eins. En dat fûn ik alteast net slim. It binne njoggen hiel ferskillende ferhalen kwa styl, struktuer en tematyk. Soks is fansels logysk mei njoggen ferskillende skriuwers.… Lês fierder

Tryntsje van der Steege

Nij op ’e planke – oktober 2014

logo.ensafh

It lêzen is foar ús allegear begûn mei plaatsjesboeken; printeboeken om út foarlêzen te wurden en lêsboekjes mei plaatsjes dy’t ús toanden wat de wurdsjes betsjutten dy’t we leare moasten. Want dy wurdsjes wiene dêr’t it úteinlik om gong: sa gau’t wy dy lêze koene waarden de plaatsjes yn ús boeken hieltyd minder, en op ien of oare manier lêze we no allinnich grutteminskeboeken mei rigels en siden fol mei allinnich wurdsjes en gjin plaatsjes.

Dochs is it lêzen/sjen fan plaatsjes en wurdsjes tagelyk ek foar grutte minsken sa gek noch net. De kombinaasje fan tekst en byld is in nijsgjirrige, útdaagjende en in fantasije- en kreativiteit-prikeljende kombinaasje, trochdat sawol de linkerkant fan ús brein (dêr’t we taal ferwurkje en analytysk neitinke) as de rjochterkant (dêr’t we plaatsjes en symboalen ferwurkje, en ús emoasjes en yntuysje weikomme) oan it wurk setten wurde.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Knappe hannel

logo.ensafh

Besprek Bedoarne hannel fan Ferdinand de Jong

Ferdinand de Jong is al lang net mear wei te tinken út de Fryske literatuer. Mei syn fjirde boek Bedoarne hannel komt er werom mei de personaazjes dêr’t wy mei yn ’e kunde kaam binne yn syn earste boek: Guozzeflecht. Bedoarne hannel kin lêzen wurde sûnder Guozzeflecht lêzen te hawwen, mar it is wol noflik dat dien te hawwen. Sa binne de personaazjes gjin frjemden mear en kin men jin folslein op it ferhaal stoarte.

Aukje, de dochter fan Jan syn eks-frou is ûntfierd. De plysje mient dat se as tsienerdochter harren âlden in hak sette wol en dêrom fuort bliuwt.… Lês fierder

Beart Oosterhaven

It hert iepen foar NNB

logo.ensafh

Oer in skoftsje kom ik op dit plak mei in artikel oer ‘The State of the Art’ wat de Frysktalige lichte muzyk anno 2014 oanbelanget. Ien grut ljochtpunt wol ik it no alfêst oer hawwe: de groep NNB fan Dronryp. Okkerdeis ferskynde it tredde album fan dy noch altyd jonge band: Tekene foar it Libben.

Fiifpersoans plus gasten
Dat is alwer de tredde folweardige cd fan NNB. Earder kamen út: Rock & Beuke! (2009) en Bjusterbaarlik hurd (2012). NNB is yndertiid begûn as trio, besteande út: Wilco Kingma (gitaar, banjo, mandoline, sang), Gosse Pieter de Vries (bas, sang) en Brend Kingma (drums), mar spilet no as fiifpersoansformaasje, om’t ek toetseniste/tinwistle-spylster Sarina Kingma en snarepoender Pieter Hoekstra in plak yn ’e besetting krigen hawwe.… Lês fierder

Cornelis van der Wal

Effektive symboalyk

logo.ensafh

Willem Tjebbe Oostenbrink is gjin ûnbekende by literêr tydskift ensafh. Gedichten fan syn hân binne yn it Frysk oerset en op ús side publisearre. Oostenbrink wie ek dielnimmer oan de poëzijmarathon fan ensafh yn 2014 te Snits. Okkerlêsten krige de dichter de Borslapriis.

Yn 2013 ferskynde syn kreas troch útjouwer Philip Elchers foarmjûne fersebondel Opdreugde troanen.

De bondel is skreaun yn it Westerkwartiers, in Grinslânsk dialekt dat, alteast foar jo besprekker, dy’t yn it ferline yn dy omkriten gauris útfanhûs west hat, goed nei te kommen is. En foar wa’t al wat op ‘e doele rekket is der efteryn in tige handige Liest met stoere Grunneger woorden.… Lês fierder