de natuer krijt in stim
stilswijend sprekt sy op
earst mei snie en iis
kringt ús werom
wy ha it sizzenskip
lang noch net
ûnfoarsisber de wetterweach
populaasje skriemt ferslein
wat miene wy wol
net mear útfleane kinne
loft teheistere troch fjoer en jiske
technyk natuer wint it
har stim
is ús rem… Lês fierder
It aard is it ferskil tusken wurden,
aldergeloks prate fleanende fisken net.
Sy sjogge nei de wrâld en misse in moat
yn de skiif fan harren eagen, draaist se
in kwartslach en de slach mist in hert.
Harren likense ôfstân hjit ‘moai’ of
‘mâl’( wat in âldfrinzige begripen!)
en brekt de oere fan hjoed soer op.
Wurden skolperje as morele katers
of driuwe mei slûpende wille troch it ear.
Soms dogge se je eagen sear. Gearkrongen
gûnzje se mâl, se laitsje je út,
mei om de mûle in grantige trek
dy’t mear en mear op kleare grime liket.
Yn de spegel sjoch ik in frou
mei ûngelikense eachbrauwen.… Lês fierder
as in boartlik bokje yn ’e greide
springt de kul
asto him tútsje wolst
mei losse hannen
rêdst it net op,
lakest,
eagen ticht,
hier foar de eagen,
lakest dy slop
dan streakest it hier
fan ’e eagen
en fangst mei beide hannen
de wylde kul
stekst de tonge út
en slikkest de ikel –
deselde kleur,
like wiet en swiet
dan klamst dyn folle lippen
om de fêstsetten kul
en sûgest deroan,
as in toarstich geitsje yn ’e greide
dat drinkt by de mem … Lês fierder
De grutsten fan ’e lytskes wisten wy ús
in fyts wie sûnt de fakânsje ‘een fiets’
Jan en Af, en Syp en Sip, dy’t mei Kees
de Hûn it lân yngiene dêr’t Heit en Om-
ke hea ophellen, ferkrongen troch ‘Pim
en Mientje die met Pa en Moe op het
trottoir op de tram stonden te wachten’
op in dei frege juf watfoar lannen oft
wy koene, Nederlân, sei ien, Dútslân
sei in oar en – troch de iepen ruten
hearden wy kij balten, skiep bletterjen
einen kweakjen, protters tsjotterjen –
Fryslân, sei ik, dat nimmen dêr…
Dat is gjin lân, sei it soantsje fan master
en juf sei dat er gelyk hie; en sûnt dy dei
in libben om deroan te wennen, mar
altyd lân yn myn gedachten: merkelân,
tsjerkelân, ierappels-, weet- en bitelân,
heitegreidelân, memmeblikkelân, ljip-
en skriezelân, pakeskieppelân, beppe-
op-’e-knibbelskrûperslân, jeugdlân,
keats- en kuorballân, wetterlân, letter-
lân, leaf brechjeskoallelân, grut genôch
om op te waaksen, om op te bouwen, ek
de soan fan master wennet der noch… Lês fierder
Edwin de Groot, presintator Literêr Sirkwy: 28 maart is de lêste ôflevering fan it Literêr Sirkwy, edysje 2009/2010. Yn Drachten. Dan sit it der foarearst wer op en sil der troch it Skriuwersboun sjoen wurde nei hoe’t it yn ’e takomst fierder moat mei dit “ynstitút”. Want bliuwe moat it Sirkwy wol fansels. It hinget no tefolle op ien/twa persoanen en dat is te krap, te kwetsber. En wêrom moat dat ynstitút dan bliuwe, de Groot? Freegje jo? Wêrom bliuwe? No sjesa, it Sirkwy is net allinne foar de dichters in aardich poadium en fertoan jo keunsten, it is ek in poadium foar NIJE dichters dy’t wat foardragen oanbelanget noch gjin of kwalik fleanoeren makke hawwe.… Lês fierder
De krokus giet iepen. De hân giet omheech en komt del. It slachtoffer is de ûnskuld sels. Under de de ferblynjende sinne. Reek stiicht op út ’e púnheapen. Der wurdt socht mei it swit op ’e rêch. Twa stean tsjin inoar te razen. Der sneuvelt fan alles. Under de sinne, dy’t it libben der yn hâldt. It libben dat fermoardet, it reprodusearjende libben. De sinne ferdriuwt de nacht, it lampeljocht dat falt op it yn stikken snijde lichem, op ’e driuw om te pinigjen, te ferneatigjen, te deadzjen.
Wis, de krokus giet iepen, mar de frou dy’t foar de kamera de programmamakker frank en frij oansjocht, rêstich har krityk uteret.… Lês fierder
It wie ien fan dy simmers dat wy
mei alles wat wy noadich hiene
achterop bûn op in sneontemoarn
neiwiuwd troch besoarge memmen
mei-inoar dat útsetten nei Harns
It wie ien fan dy simmers dat de
ierappels noch bloeiden en it weet
op it lân stie doe’t wy mei de boat
oergiene en de grutte bungalow-tinte
– dy’t wy by de skuonmakker hierd
hiene – opsetten op kamping Nij-
Formearum mei help fan in
optrommele omke dy’t foar de
wissichheid it wurd Durex
mar ris falle liet
It wie ien fan dy simmers dy’t foar
ien fan ús de lêste of de ien nei lêste
wurde soe, mar dat wist nimmen noch
op Radio Fryslân ien it hie oer in
brutsen kaibonke en Le Jop Zoetemelke
wer twadde waard, ien fan ús blierren
as aaien op ’e rêch hie fan ’e sinne en
dokter sei: moatst mar goed drinke
It wie ien fan dy simmers dat der
fammen fan it Bilt wiene dy’t Freule-
winner Joop Bierma goed koene en
heiten hiene mei pôlen hektares en
jonges oet Twente dy’t as se út ’e
kroech kamen nei Easterein fytsten
om in geit te melken en stoet ieten
It wie ien fan dy simmers dat wy
– nei’t wy miskien nei de Boschplaat
west of midgetgolfd of in sorbet iten
hiene, want sa wiene wy ek noch wol –
op luchtbêden leine of sieten op in
op ’e kant setten kratsje, dat ien fan ús sei:
ik bin der grutsk op dat ik in Fries bin
en dat wy dêr allegear, oer de râne
fan ’e hals fan in fleske hinne,
wat om laitsje moasten, hysels ek… Lês fierder