Hedwig Terpstra

Mauthausen-syklus: de holocaust mei nea fergetten wurde

logo.ensafh

 

Douwe Heeringa brocht op befrijingsdei 2008 de Fryske útfiering fan de Mauthausen-syklus yn de Grutte Tsjerke yn Ljouwert. De fjouwer lieten binne komponearre yn 1965 troch de Grykske komponist Mikis Theodorakis, basearre op de teksten fan de Joadsk-Grykske dichter Iacovos Kambanellis, dy’t de ferskrikkings fan it nazykonsintraasjekamp Mauthausen sels meimakke hat. Theodorakis skreau de muzyk om foar te kommen dat de holocaust fergetten wurdt. De ymposante Mauthausen-ballade is al yn in soad talen oerset, ûnder oare yn it Hebrieusk, Ingelsk, Frânsk, Dútsk en Nederlânsk. Baukje Wytsma hat de Fryske oersetting dien. Yn 2008 binne de Frysktalige lieten ek op cd útbrocht.… Lês fierder

Baukje Wytsma, Mikis Theodorakis, Douwe Heeringa

Mauthausen-syklus: Heechliet (Asma Asmaton)

logo.ensafh

 

O myn leafste, sa fier as de stjerren bist
gjin dei, gjin nacht dat ik net dyn waarmte mis,
do dy’t foar my net te berikken is.
Wat bliuwt der oer fan wat it libben en de leafde is,
hoe fine wy mekoar werom nei dizze tsjusternis.
’k Ha dy sa leaf, mar der is nimmen dy’t it wit,
o leafste do.

Jim famkes fan Auschwitz
jim famkes fan Dachau
fertel my dochs wêr’t myn leafste is
fertel my dat der noch hope is
fertel har dat ik har mis.
har sa mis.

Wa wit hoe lang sy no al ûnderweis is
yn fodden klaaid en sa ferklomme
har lûd dat bruts en stadichoan ferstomme.… Lês fierder

Baukje Wytsma, Mikis Theodorakis, Douwe Heeringa

Mauthausen-syklus: Andonis (O Andonis)

logo.ensafh

 

De stiennen trep rint fier omleech
de delstap nei bloed en nei triennen,
dêr wachtet de driging fan de dea
tsjin oermacht is neat te begjinnen.

Sy tôgje mei stiennen op ’e rêch
in lêst dêr’t se ûnder beswike,
de joaden en de partisaan
it binne al libbene liken.

Hjir hearde Andonis in stim
út need it wanhopige roppen,
o kameraat, o kameraat
bring my út de hel wer nei boppen.

Mar dêr op dy brede trep omleech
moat elk foar de fijân ferskine,
in mins is net langer in mins
begrutsjen feroaret yn pine.

De joad hy kaam net mear oerein
hy koe syn lêst net mear drage,
Andonis naam doe dy twadde stien
sûnder him te beklagen.… Lês fierder

Baukje Wytsma, Mikis Theodorakis, Douwe Heeringa

Mauthausen-syklus: Flechtling (O Drapetis)

logo.ensafh

 

Myn namme dat is Yannos Ber,
gjin stikeltried dat my noch keart,
’k sammelje moed, flechtsje foargoed,
op wide wjokken bin ik ûnderweis nei hûs
op wide wjokken bin ik ûnderweis nei hûs.

Jou my iten, jou my klean,
’k ha noch sa’n lange wei te gean,
rik my jim hân, fier oer it lân,
de wyn dy draacht my want ik wol sa graach nei hûs
de wyn dy draacht my want ik wol sa graach nei hûs.

O kristenminsken hear myn stim,
en wit dat ik gjin moardner bin,
leau mar gewoan, nim fan my oan,
’k bin op ’e flecht omdat ik gjin minsken deadzje koe
’k bin op ’e flecht omdat ik gjin minsken deadzje koe.… Lês fierder

Baukje Wytsma, Mikis Theodorakis, Douwe Heeringa

Mauthausen-syklus: As de oarloch aanst foarby is (Otan Teliossi O Polemos)

logo.ensafh

 

O famke mei dyn bange eagen, sjoch my
o famke mei iiskâlde hannen, fiel my
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste

dan hearst it gûnzjen troch de strjitten,
dan raast de wrâld it út fan freugde,
yn griene parken en op pleinen.

O famke mei dyn bange eagen, sjoch my
o famke mei iiskâlde hannen, fiel my
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste

lit ús dan dûnsje troch de kampen,
en lit ús frije yn de minen,
gewoanwei sliepe op it slachfjild.… Lês fierder

Ruurdtsje de Haan

De grantige djipte

logo.ensafh

 

It aard is it ferskil tusken wurden,
aldergeloks prate fleanende fisken net.
Sy sjogge nei de wrâld en misse in moat
yn de skiif fan harren eagen, draaist se
in kwartslach en de slach mist in hert.

Harren likense ôfstân hjit ‘moai’ of
‘mâl’( wat in âldfrinzige begripen!)
en brekt de oere fan hjoed soer op.
Wurden skolperje as morele katers
of driuwe mei slûpende wille troch it ear.
Soms dogge se je eagen sear. Gearkrongen
gûnzje se mâl, se laitsje je út,
mei om de mûle in grantige trek
dy’t mear en mear op kleare grime liket.

Yn de spegel sjoch ik in frou
mei ûngelikense eachbrauwen.… Lês fierder