Baukje Wytsma, Mikis Theodorakis, Douwe Heeringa

Mauthausen-syklus: Andonis (O Andonis)

logo.ensafh

 

De stiennen trep rint fier omleech
de delstap nei bloed en nei triennen,
dêr wachtet de driging fan de dea
tsjin oermacht is neat te begjinnen.

Sy tôgje mei stiennen op ’e rêch
in lêst dêr’t se ûnder beswike,
de joaden en de partisaan
it binne al libbene liken.

Hjir hearde Andonis in stim
út need it wanhopige roppen,
o kameraat, o kameraat
bring my út de hel wer nei boppen.

Mar dêr op dy brede trep omleech
moat elk foar de fijân ferskine,
in mins is net langer in mins
begrutsjen feroaret yn pine.

De joad hy kaam net mear oerein
hy koe syn lêst net mear drage,
Andonis naam doe dy twadde stien
sûnder him te beklagen.… Lês fierder

Baukje Wytsma, Mikis Theodorakis, Douwe Heeringa

Mauthausen-syklus: Flechtling (O Drapetis)

logo.ensafh

 

Myn namme dat is Yannos Ber,
gjin stikeltried dat my noch keart,
’k sammelje moed, flechtsje foargoed,
op wide wjokken bin ik ûnderweis nei hûs
op wide wjokken bin ik ûnderweis nei hûs.

Jou my iten, jou my klean,
’k ha noch sa’n lange wei te gean,
rik my jim hân, fier oer it lân,
de wyn dy draacht my want ik wol sa graach nei hûs
de wyn dy draacht my want ik wol sa graach nei hûs.

O kristenminsken hear myn stim,
en wit dat ik gjin moardner bin,
leau mar gewoan, nim fan my oan,
’k bin op ’e flecht omdat ik gjin minsken deadzje koe
’k bin op ’e flecht omdat ik gjin minsken deadzje koe.… Lês fierder

Baukje Wytsma, Mikis Theodorakis, Douwe Heeringa

Mauthausen-syklus: As de oarloch aanst foarby is (Otan Teliossi O Polemos)

logo.ensafh

 

O famke mei dyn bange eagen, sjoch my
o famke mei iiskâlde hannen, fiel my
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste

dan hearst it gûnzjen troch de strjitten,
dan raast de wrâld it út fan freugde,
yn griene parken en op pleinen.

O famke mei dyn bange eagen, sjoch my
o famke mei iiskâlde hannen, fiel my
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste
as dizze oarloch oait foarby is, o myn leafste

lit ús dan dûnsje troch de kampen,
en lit ús frije yn de minen,
gewoanwei sliepe op it slachfjild.… Lês fierder

Ruurdtsje de Haan

De grantige djipte

logo.ensafh

 

It aard is it ferskil tusken wurden,
aldergeloks prate fleanende fisken net.
Sy sjogge nei de wrâld en misse in moat
yn de skiif fan harren eagen, draaist se
in kwartslach en de slach mist in hert.

Harren likense ôfstân hjit ‘moai’ of
‘mâl’( wat in âldfrinzige begripen!)
en brekt de oere fan hjoed soer op.
Wurden skolperje as morele katers
of driuwe mei slûpende wille troch it ear.
Soms dogge se je eagen sear. Gearkrongen
gûnzje se mâl, se laitsje je út,
mei om de mûle in grantige trek
dy’t mear en mear op kleare grime liket.

Yn de spegel sjoch ik in frou
mei ûngelikense eachbrauwen.… Lês fierder

Himke de Jong

maityd

logo.ensafh

 

as in boartlik bokje yn ’e greide
springt de kul
asto him tútsje wolst
mei losse hannen

rêdst it net op,
lakest,
eagen ticht,
hier foar de eagen,
lakest dy slop

dan streakest it hier
fan ’e eagen
en fangst mei beide hannen
de wylde kul

stekst de tonge út
en slikkest de ikel –
deselde kleur,
like wiet en swiet

dan klamst dyn folle lippen
om de fêstsetten kul
en sûgest deroan,
as in toarstich geitsje yn ’e greide
dat drinkt by de mem … Lês fierder

Jaen

Fryslân is gjin lân

logo.ensafh

 

De grutsten fan ’e lytskes wisten wy ús
in fyts wie sûnt de fakânsje ‘een fiets’
Jan en Af, en Syp en Sip, dy’t mei Kees
de Hûn it lân yngiene dêr’t Heit en Om-
ke hea ophellen, ferkrongen troch ‘Pim
en Mientje die met Pa en Moe op het
trottoir op de tram stonden te wachten’

op in dei frege juf watfoar lannen oft
wy koene, Nederlân, sei ien, Dútslân
sei in oar en – troch de iepen ruten
hearden wy kij balten, skiep bletterjen
einen kweakjen, protters tsjotterjen –
Fryslân, sei ik, dat nimmen dêr…

Dat is gjin lân, sei it soantsje fan master
en juf sei dat er gelyk hie; en sûnt dy dei
in libben om deroan te wennen, mar

altyd lân yn myn gedachten: merkelân,
tsjerkelân, ierappels-, weet- en bitelân,
heitegreidelân, memmeblikkelân, ljip-
en skriezelân, pakeskieppelân, beppe-
op-’e-knibbelskrûperslân, jeugdlân,
keats- en kuorballân, wetterlân, letter-

lân, leaf brechjeskoallelân, grut genôch
om op te waaksen, om op te bouwen, ek
de soan fan master wennet der noch… Lês fierder