Lomme Schokker

De búste fan Beethoven

logo.ensafh

Noch hieltyd stiet de globe, dêr’t ik yn de earste klasse fan de Mulo foar myn jierdei om frege, yn de Lundiakast op myn jongeskeamer. De ferljochting docht it net mear en hy hinget wat wankel op it plestikken fuotstikje efteroer. It ding hat syn tiid útsitten, de wrâld hat him ynhelle en ik wol him net mear sjen. Oan de ûnderkant brânt Australië, de reinwâlden fan de Amazone lizze der net folle better by, de Noardpoal is aardich lytser as wat er west hat en de Sovjet Uny bestiet al gjin tritich jier mear. Eins funksjonearret dizze globe inkeld noch as konversaasjestik, mar dêrfoar komme te min minsken by my oer de flier.… Lês fierder

Anne Feddema

Yn ’t ferfal

logo.ensafh

Alles is slimmer fansels. Och heden, jo kinne genôch betinke. Tsunami’s, brân yn ’e Notre Dame, oarloch, komselden ‘likes’ op Facebook.
Ik woe it oars hjoed efkes hawwe oer ferfal dat foar de measte oare minsken bûten it sicht bliuwt. Utsein toskedokters en mûlehygiënisten. Of je moatte sjonger wêze yn in band en in hiel min gebyt fan ’e speed hawwe of soks. Dit giet oer myn tosken en kiezzen, ja, en ék oer dy fan jimme. Want lêzers: ik bin jimme en jimme binne my, no ja, yn myn kollums alteast.
Tusken kryst en nijjier, fan dy letargyske dagen, net om troch te kommen.… Lês fierder

Henk Nijp

Pisa(ng)

logo.ensafh

Se sille it sels wol nea ûnder eagen krije, de pubers fan hjoed, de soarchlike rapporten oer it nivo fan harren lêzen. De lêsfeardigens fan de 15-jierrigen yn Nederlân kachelet wér fierder achterút. Want lêzen is saai en rapporten oer lêzen binne fansels hielendal kânsleas. Lange teksten litte se yn elk gefal al lizze en der wurdt tsjintwurdich inkeld mar lêzen as it moat. It Pisa-rapport (fan de Oeso) lit sjen dat it lêsnivo yn fergeliking mei eardere jierren hieltyd minder wurdt, mar ek yn fergeliking mei de lannen om ús hinne, hurd sakket. Dat lêste is in faai teken. Wêrom fine bern yn Dútslân, België, Frankryk en neam mar op it lêzen net sadanich saai dat se der beroerd fan begjinne te lêzen?… Lês fierder

Willem Winters

oer myn fûgels en in pear oare bisten

logo.ensafh

fan wat fljocht dêr oant it fûgelhûs

Ik krige de diereleafde- mei syn dûbelsinnichheden – fan hûs út mei. Berne yn 1946, spilet it begjin fan dit ferhaal him ôf yn de jierren ein 50, begjin 60. Wy wennen yn it dûbele arbeidershûs op de Pôle fan Siebenga oan ‘e ein fan de Badwei nûmer 52 op It Hearrenfean. It boekje mei de titel Wat vliegt daar? [1957] wie de bibel fan myn jonge jierren. Ik haw it noch altiten en brûk it ek. De yndieling is helder en it jout genoch bysûnderheden, sa as it lûd fan de fûgels, om se fluch te determinearjen.… Lês fierder

Lomme Schokker

De earste fan Handke

logo.ensafh

Mei hopen drokten is der gjin behaachliker putsje as in yngeande werskikking fan de boekekasten. De hannen út de mouwen en in oare systematyk oanbringe yn eat dat yn wêzen in nije oarder hielendal net nedich hat, op in stuit dat der eins needsaakliker dingen barre moatte en dit alles inkeld en allinne foar myn eigen wille. Dizze kear wie it tinken om de Hollânske skriuwers net apart te hâlden, mar alfabetysk tusken it Ingelsktalich spul te setten en werklik, it skikte krekt en kreas op alle planken. Dat wol sizze, der bleaune ynienen samar sa’n tsien boeken oer, dêr’t yn de kontekst fan de nije oardering wûnderbaarlik gjin plak foar wie.… Lês fierder

Anne Feddema

Folslein stikken – Verblendung schlechthin

logo.ensafh

Dútske hardershûnen fleane om ’e Flixbus hinne, byljend en hymjend. It is oerdei, alsa gjin strikende bondels sykljocht diskear. Ik begjin myn ferhaal mar mei in optochte hyperboal, je binne skriuwer of je binne it net, no? Couleur locale sille we mar sizze, dan wurdt de skilder yn my ek net oerslein.
Dat ik sa begjin is de skuld fan Horst Seehofer, de federale Dútske minister fan ynlânske (dan klinkt it noch in bytsje fierder fuort) saken. Yn july fan dit jier wie Ibrahim Miri, de lieder fan in Bremer drugsbende, deportearre nei Libanon, mar yn oktober al wer yn Dútslân oankaam.… Lês fierder

Marcel Plaatsman

Mei de boat

logo.ensafh

Neffens ús soantsje gean ik altyd mei de boat nei myn wurk. Dat is net hielendal wier, mar foar ien fan twa en in heal jier âld hat er it noch net sa min sjoen. Eins wurkje ik thús – ik skriuw, dat is myn wurk. It komt dochs gauris sa út, dat ik foar wurk nei Tessel moat en fansels gean ik dan mei de boat. Dizze moanne wie it oars, ik siet wol op in boat, mar dat wie de boat nei It Amelân. Mar jawis, in boat – dat myn soantsje hie net minder gelyk.

Op It Amelân haw ik noch in wurdsje Frysk sprutsen, mar oars haw ik foaral Tesselsk praat, dat liket genôch op Amelânsk om dêr ferstien te wurden.… Lês fierder