Daam de Vries

Wynboeren

logo.ensafh

Elk folk hat rjocht op syn eigen oanslaggen. Sa ha wy by de gearkomsten fan Tsjil altyd Tuc-koekjes mei aai. En de foarsitter krijt wyn. Sa’n flesse krijt er fansels net op want hy moat meast noch in loop fan de klaai nei de wâlden dwaan, dat wat net fertroud is nimt er mei nei hûs. Soks is protokolêr fêstlein, likegoed as dat it lêste punt fan de wurklist altyd is: ‘Ofwaaid praat’. Kom dêr yn oarstalige oarden ris om.

Fryslân, it bêste lân fan d’ierde. See, bosk, sân, moude en tige fruchtdragend: molke, tsiis, ierdappels. Dêr moatte jo wat mei!… Lês fierder

Jelma Knol

Muzyk en oarloch

logo.ensafh

Op wei dit jier nei ús bestimming yn it Suden namen wy skoft op sa’n ûnsillich grut parkearplak lâns de Route de Péage. It wie op it plato fan Langres (yn de omkriten fan Reims). Dêr stiene tusken de picknickplakken allegear soldaten opsteld, as in leger, mei wapens fansels en muzykynstruminten: tamboers, trompetten ensafuorthinne. Oantinkens oan de einfaze fan de Napoleontyske oarloggen: by Langres waarden yn 1814 de lêste fjildslaggen útfochten tsjin de ynfallende legers fan de Prusen. Doe’t de Russyske kozakkelegers Parys ynnommen hiene, koe Napoleon nei Elba. De buordkartonnen soldaten bepaalden ús der ûnferwacht by hokker grutte rol muzyk yn de oarlochsfiering spilet: eartiids by fjildslaggen, as polityk propagandamiddel en as ferdivedaasje yn de foarm fan soldateferskes.… Lês fierder

Willem Winters

Wûne

logo.ensafh

Alle dagen oarloch yn it nijs. Even tocht ik dat de Russen dochs noch komme soene, dat NAVO-Luns dochs noch gelyk krije soe. Ik seach ynstoarte hûzen, deaden en ferwûnen om my hinne. Oarlochsfotografen leinen de ferskrikkingen fêst. Guon ferwûnen bliuwe yn libben en wurde oplape mei protezes fan allerhande soarte. Wat mear oarloch, wat flugger de ûntjouwingen op dit mêd. Dat bewiist in foto – WO I – yn it legendaryske Het Leven; in ploechje soldaten mei opstrûpte boksen lit sjen dat se mei harren keunstskonken wer biljarte kinne.

Bekend is it gefal fan de Frânske bokser Eugène Criqui dy’t yn de sjitfuorgen fan WO I syn ûnderkaak ferlear.… Lês fierder

Friduwih Riemersma

Loftich simmerboek

logo.ensafh

De nonfiksje simmerferhalen binne der wer! Glenn Greenwalds boek oer Snowden en de NSA, Monica Lewinsky har Vanity Fair-ferhaal oer har relaasje mei de machtichste man fan de wrâld en it manuskript fan Martin Bosma oer Mandela dat oeral sirkulearret diele it tema fan de underdog dy’t it – al as net by ûngelok – opnimt tsjin de macht, it rjocht en it gelyk. De wrâld fan de machteleaze inkeling is ien fan ûnkomplisearre sosjaal ûnrjocht en dêryn hawwe syn eigen hannelings nea ferkearde konsekwinsjes. Mar, hoe wiis at ik ek bin mei myn steapeltsje simmerlektuer, it makket myn âlde fraach aktueel: wêr bliuwt it boek fan presidint Pûtin?… Lês fierder

Ferdinand de Jong

Ien? Twa?

logo.ensafh

1.
Wylst hjir yn Fryslân it keatsen, fierljeppen en skûtsjesilen al wer los binne, krige ik fia Twitter in foto fan in lyts laachje snie op in auto ûnder eagen. De persoan dy’t de foto makke, die har beklach oer dy snie. Se ha yn Winnipeg, want dêr is de plaat sketten, no al in healjier te krijen mei tige kâld winterwaar, dat mar net wike wol foar de maitiid.

En ik sil jim sizze dat ik wol sa stjonkend jaloersk wie doe’t ik dat lies en dat laachje snie lizze seach. De lêste wike fan febrewaris (!) ha ik de meanmasine al út it fet helle en sûnt dy tiid hat er net in wike mear stilstien.… Lês fierder

Willem Winters

Tassen

logo.ensafh

No’t wy dochs yn ’e buert wiene woe ik lâns Hoogeveen, dêr soene se it langste byld fan Europa hawwe. Dat herinnere oan de feart út de tiid fan de ferfeaning. Letter fanwege it groeiende tal auto’s dimpt.

Nei in setsje kriget men yn ’e gaten dat de ferhâldingen fersteurd binne: te breed, te heech, te leech, neat kloppet mear. Dan probearret men faaks troch werynrjochting, oanlis fytspaden en it plantsjen fan beammen de saak te rêden. Dat binne meastentiids lapmiddels dy’t de fisuele gaos allinne mar grutter meitsje.

DSC_0579

Yn Hoogeveen hat in keunstner in wetterfal fan 200 meter al bochtsjend troch de Haadstrjitte oanlein.… Lês fierder

Daam de Vries

Sa’n reservaat hoecht om my no ek wer net

logo.ensafh

Wy ha rommelmerk hân. Dat is in soartemint fan kultureel heechstantsje dat al in fjirtich jier giet en dêr’t gjin bidboek fan is. En ek gjin draaiboek. Fan de opbringst kin de dirigint fan de brassband al rejaal in jier lang betelle wurde. Myn beskieden rol is û.o. te soargjen foar wat papiereboel mei prizen en oare nuttige ynformaasje. Moast doe’t de saak hong in lytse korreksje op oanbrocht wurde. Dat diene se yn it Frysk.

Us pleatslike gruthannel yn fleisguod hat in nije kuolauto. Dy brûke wy altyd fergees. Dy nije auto stiet alles yn it Frysk op oanjûn.

In Yndonesysk type hat in lokaal figuer hjir útsegene om’t dy har yn it Hollânsk oanspriek.… Lês fierder