Kollums

Jelma Knol

Earbetoan oan Montserrat Figueras

Pleatst op
logo.ensafh

Wat my hieltyd faker oerkomt nei gelang’t ik âlder wurd: ik tink oan in man of frou, praat oer him of har en in wike of wat letter stiet ynienen yn de krante dat hy of sy ferstoarn is. Ferline wike oerkaam my dat mei Montserrat Figueras, de grutte Spaanske sjongeres fan de âlde muzyk, frou fan Jordi Savall.
Sybe Krol makke my oait hiel nijsgjirrich nei de midsieuske en renessânse muzyk fan Spanje. Hy hie in kollekje lp’s mei oargelmuzyk út dy tiid. Ik wie driftich op ’e siik nei in frouljusstim. Ik hie nammentlik in fragmint fan in film sjoen oer de Spaanske Ynkwisysje.… Lês fierder

André Looijenga

Frýsk Frysk

Pleatst op
logo.ensafh

It wie in klomske middei yn ’e Broeretsjerke. Simson (Albert Bonnema) joech him del op ’e skerte fan Delila (Anitra Jellema), dy’t him fluensk troch de hierren striek. Treflik artikulearjend spriek hja him ta: ‘Hast toarst? dyn mûle is droech fan alle praat, / ik helje in koele tooch dy út ’e saad, / en dan te rêst – dû bist der sa oan ta – / strak sil ús leafde in nije heechtiid ha.’

Fedde Schurer syn Simson wurke op toaniel! It bibelsk drama, it opera-eftige (méi tanksij stikjes Saint-Saëns), de statyske ûnbidigens, de hege taal… it wurke allegearre, en wurke boppedat yn it Frysk.… Lês fierder

Anneke van Renssen, Willem Winters

Frysk, Frij en Frânsk / Babel

Pleatst op
logo.ensafh

Frysk, Frij en Frânsk

Dat wie noch ris in aardich mailtsje fan de redaksje fan de Ensafh: ik bin befoardere. Wie ik earst sa no en dan te gast, no bin ik neffens Cornelis en it kolofon fêste meiwurker. En no moat ik, al is it mar foar myn eigen gefoel, om de wike in kollum skriuwe. Dat muoit my net. Dêr spoeket my altyd safolle troch de holle dat alle wiken sûnder problemen ek wol kinne soe. Mar der is wol wat oars: myn Frysk is net sa bêst. De yn’s en in’s wolle net altyd goed te plak stean, dûnsje alle kanten út, de ch’s en g’s doge ek net.… Lês fierder

Anneke van Renssen, Willem Winters

Wilhelmina wint / Lêze en de dea

Pleatst op
logo.ensafh

Wilhelmina wint

At wy fuort sille mei de kemper dan haw ik de soarch foar boeken ûnderweis. Ik rekkenje altyd ien boek deis, dik en tin trochinoar.
Wy soene trije wiken fuort, dus moast ik 21 boeken sammelje. In part bestiet út nije, krekt ferskynde boeken, in part ús ûnbekende skriuwers. Fierder moat it net allegear swier spul wêze. In Mc Bain of Slaughter moat der ek by.
Ik lês net alles wat mei is. At in boek my net de earsre siden befalt dan smyt ik it yn ’e kast. Anneke is dêr oars yn. Dy lêst troch.

It earste slachtoffer wie ‘Haar naam was Sarah’ fan Tatjana de Rosnay oer de Joadeferfolging yn Frankryk.… Lês fierder

Jelma Knol

Fyftjin jier freonskip

Pleatst op
logo.ensafh

Fan ’t simmer wie ik op reis mei in boek: Helse liefde fan Frédéric Bastet, in biografysk essee oer de ferhâldingen tusken fjouwer bysûndere minsken, de skriuwsters George Sand (pseudonym fan Aurore Dupin), Marie d’Agoult, en de komponisten Chopin en Liszt. It brocht my nei de my ûnbekende kriten fan de Berry, in plattelânsgebiet yn Frankryk, krekt boppe de Haut-Limousin.
Flakby it rivierke Creuse sieten wy yn in nochal tsjustere gîte, ûnderdiel fan in pleats dy’t der nei alle gedachten yn George Sand har tiid al stie. Acht kilometer fierderop hie de skriuwster in twadde wentsje yn it doarp Gargilesse en noch fyftich kilometer fierder stie har lânhûs yn Nohant.… Lês fierder

Anneke van Renssen, Willem Winters

Durk van der Ploeg en oare Friezen/Snoekebek

Pleatst op
logo.ensafh

Durk van der Ploeg en oare Friezen

Wy wiene op fakânsje en myn kompjûter wie ûnderweis in bytsje dwers, sadwaande mailde Cornelis: ‘Om’t jim kollums wat let ynkamen (troch de fakânsje, wy begripe it) wolle wy se earst oer trije wike pleatse, oars bliuwe se mar in wike op de foarside stean, dat soe skande wêze. Oare wike freed komt der in special oer Durk van der Ploeg online, mei allinnich mar bydragen n.o.f. de Gysbert-winner. Soene jim, of ien fan jim, ek in Durk-kollum skriuwe kinne? Fansels binne jim frij hoe dat oan te pakken, as it mar wat mei Van der Ploeg te krijen hat.’… Lês fierder

Tryntsje van der Steege

Foar De winter komt de hjerst

Pleatst op
logo.ensafh

Op in hjerstige jûn mei gûlende wyn om it hûs en rein tsjin de ruten lies ik De winter komt fan Durk van der Ploeg. Hoe smûk it op de bank ek wie mei de kachel oan en kearskes om my hinne, ik krige it der kâld fan. It ferhaal fan Brand en Baefke en harren âld fabryk kinne je eins allinnich mar yn de hjerst lêze, it seizoen fan teloargong, ferfal, ferlies. Hoewol, ek al hie it gjin hjerst west by it lêzen, it biedwurd fan T.S. Eliot oan it begjin ropt dizze assosjaasjes ek prachtich op: “In my beginning is my end.… Lês fierder