Willem Winters

Master?

logo.ensafh

Okkerdeis krigen wy it ûnder it iten oer de fertuten dy’t it ûnderwiis jin dien hat. Ik wie dêr net sa optimistysk oer. De legere skoalle wie op klas 3 en 4 nei wol goed. (De master yn dy klassen wie strang en sloech mei de lineaal as dyn gedrach him net sinde.)
En ek de Mulo hie syn positive kanten.
Dêrnei wist ik net wat ik woe.
En om’t de kweekskoalle mar in pear hûndert meter fan ús hûs ôf stie bin ik dêr bedarre. Net sa’n bêste motivearring?
Mar hawar, ik haw it yn 5 jier helle. Dat wie yn 1967, mei dochs noch in 7 foar didaktyk.… Lês fierder

Skermer

Oer de ierde en deryn

logo.ensafh

Ik ferkearde mei de holle yn ’e wolken, nee heger, tusken ’e stjerren, rekke de ierde allinne oan mei de fuotten. Ik fiel it noch hoe’t allinne myn fuotten grûn fielden.
Ik stie op in glôbe op myn wenstee, op ’e krite dêr’t myn libben him ôfspilet en mei de holle yn it hielal.
Wat in gewaarwurding! Myn basis wie smel en ik ferkearde yn in ile wrâld.

Ik gong lizzen en ruts my út oer de ierde oant myn grutte tean rêste op in rotskust mei pinguins. De weagen fan ’e oseaan klotsten tsjin myn kûten, ûnder myn knibbelholte lei Johannesburg, myn boppeskonken rêsten op oerwâld en woestynsân.… Lês fierder

Willem Winters

Nocht oan skiednis

logo.ensafh

Yn Tresoar wie earder in útstalling oer de jierren ’50 te sjen, it HCL toant de jierren ’60 (Langharig Leeuwarden). Wat in moaie plateboeken binne der ferskynd oer dizze jierren (De jaren vijftig, De jaren ’60 en Hollands Glorie), wylst de Friese Pers/Noordboek de skiednis fan King pipermunt Snits op papier sette.
It is benammen nostalgy wat my driuwt sokke boeken te keapjen. En it is út nostalgy dat ik de ynbûne Panorama’s uit 1954 – fan in goekunde krigen – op sneintemiddei stadich trochblêdzje en hjir en dêr wat lês. Wat in pracht ikoan fan dy tiid: Sjors en Sjimmy efterop, de iene swart, de oare wyt, fan in multy-kulty-debat wie noch gjin sprake.… Lês fierder

Cornelis van der Wal

Rypma op ’e fyts

logo.ensafh

Foar my leit Gerben Rypma – de keunstner fan it dûbele krús, skreaun troch de dichter Eeltsje Hettinga. Nee, ik haw it net kocht, mar liend by de byb fan Tresoar, ik wie de earste neffens my. It boek, útjûn troch de Gerben Rypma Stifting, sjocht der kreas út. Moai grut formaat en prachtich reprodusearre keunstwurken.

Rypma (1878-1963) wie in apart man. No binne der wol mear fan sokken, mar it byld fan de iensume dichter/skilder yn syn selsboude hutte oan de Brekken sprekt fansels bot ta de ferbylding. Dizze kant fan Fryslân wie foar my oant oardel jier lyn folslein ûnbekend terrein.… Lês fierder

Jelma Knol

Och heden ja, gyng dat doe sa

logo.ensafh

De lêste snie-en-iisperioade haw ik mar werris brûkt om in histoarysk riedseltsje op te lossen. Binne de prinskes yn de Tower echt fermoarde troch Richard III of is ien fan harren, Richard fan York, it jongste soantsje fan Edward IV, dochs ûntkommen? En hoe is dan syn libben fierder ferrûn? De histoarika Ann Wroe, skriuwster fan The perfect prince, set in yntrigearjend byld del fan de tiid tusken 1475 en 1500. It is in moai skreaun boek, oer Edward IV en de earste Tudor-kening, Hindrik VII, dy’t as in spin yn it web alle bewegings yn ’e gaten hâlde dy’t syn nij ferwurven troan bedrigen.… Lês fierder

Willem Winters

Aline en de leafde

logo.ensafh

Ferline wike fûn ik in ferwizing nei in Switserske skriuwster, Eveline Hasler, dy’t in boek skreau oer pianiste, skriuwster en psycho-analytikus Aline Valangin. Dizze Aline krige kunde oan de dadaïsten en oar keunstnersfolk dat flechte foar de nazi’s en yn Zürich hingjen bleau. Soe Hasler mei nije ynformaasje oer dada komme?
Op ynternet waarden mar twa eksimplaren fan Haslers boek oer Aline oanbean. De folsleine titel is Aline und die Erfindung der Liebe. Ik hold Aline yn ’t earstoan foar in romanfiguer. Mar even sykje op ynternet learde dat se werklik bestien hat [1889-1985]. Fan Aline, dy’t in soarte fan hotel yn it Onsernone Tal by Comologno runde, wurdt grute dat se as it even koe de manlju by har yn bêd sleepte.… Lês fierder

Skermer

De keunst fan Anselm Kiefer

logo.ensafh

In protte skilderijen fan Anselm Kiefer, miskien wol de measte, hawwe ek in romtlik elemint en soms binne it winliken romtlike kollaazjes.

De achtergrûn is altyd de natuer of ferwiist dêrnei troch de bewurking en troch de brûkte materialen.

Wat sjocht men oan eleminten, oan details?
In wytferve palmblêd is foar in swartbrune achtergrûn plakt.
In droege sieddragende keningskears is rjochtop tsjin in donkere achtergrûn plakt.
Op in tsjok mei in beskate emulsy ferve bedutsen doek, dat in desolaat snielânskip foarstelt, binne rigen deade, swartbleakere tûkjes plakt.
Foar in brúngriis beskildere doek dat in lânskip fan boppe-ôf sjen lit, hinget in jachtfleantúch fan lead en op dat fleantúch lizze droege sinneblommen (de lange stâlen mei de iepen siedkop dêr’t de siedden noch foar in part moai yn it gelid yn sitte).… Lês fierder