Willem Winters

Kongo

logo.ensafh

Miljoenen Kongolezen hat er deade, hannen en fuotten ôfhakt of oars tramtearre. Dat resultaat stiet op namme fan Leopold II, kening fan België 1835-1909, dy’t de Kongo as privee-eigendom útrûpele.
Sels hat er nea yn de Kongo west, net iens yn Afrika. Hy stjoerde dêr sa syn mantsjes hinne dy’t it smoarge wurk dwaan mochten. Sels de ferneamde Britse Afrika-reizger Stanley wist er foar him yn te nimmen.
Ferline jier lies ik in boek *) oer dizze swarte side fan de Belgyske skiednis. No woene wy mar ris nei de restanten fan dit bewâld, yn Tervuren, by Brussel.
Der stiet in ûnbidich museum, earder it Koloniaal Museum neamd, no it Afrika Museum.… Lês fierder

Skermer

Majakowski

logo.ensafh

In fraach:

Tsja,
kinsto
in nachtliet fluitsje
op ’e wetterlieding?

Hy kin it!

Ut it fluwiel fan myn stim
snij ik mysels in kreaze swarte broek;
in giele jas út twa meter jûnsrea.

Mar hy dichtet dit:

Op ’e Reade See swalkje slaven
muoisum in galei roeiend.

En dan:

En dêr slacht harren fjoer flam as in liere
no’t de mûle reade lieten grimet.

It hert
wosken
yn ’e stoarmwyn Oktober
wat jout dat
om sinneûndergongen oan see.
Dat hert wurdt beroerd
fan it moaiste lânskip.
Neat oars wol it as dy,
Revolúsje allinne!

Mar ek dit:

Dêr donderet in hynder om.… Lês fierder

Willem Winters

Trelers

logo.ensafh

Sjoch, sjoch! Annek skrikt fan myn razen. Sy rydt en ik hâld de rûte by. Underweis nei de Pyreneeën.
Foar ús rydt in Blue Water! Mar earst mei in foto fan ’e sydkant kin ik myn stikje oer de typografy op trelers & oplizzers dien meitsje.
It begûn sa’n tweintich, fiifentweinich jier tebek. Yn in krante lies ik in stikje oer de lange linen dy’t op treler & truuk kombinaasjes oanbrocht waarden. Diagonaal oer de trúk, lange line[n] oer de treler. It waard in hiele hype, sokke strepen dy’t snelheid suggerearje. Ik wie noch materiaal oan ’t sammeljen, en doe ûntstie der al in nije trend: trelers mei tekst.… Lês fierder

Skermer

Foar it Frysk

logo.ensafh

Friezen moatte iepener wêze foar nijkommers en net-Frysktaligen oer wol Bert Looper fan Tresoar ha, se binne tefolle yn harsels keard. Ik lies it yn ’e Ljouwerter Krante fan sneon 26 septimber 2009. It stik gong oer syn taspraak dy’t er dy middeis hâlde soe by de jierlikse betinking op it Reaklif fan de Slach by Warns. Ut it krantestik begryp ik dat er wol dat minder de klam lein wurdt op ’e taal, it Frysk. Mar dat de Friezen net iepen wêze soene, kin him net oan har taalgebrûk lizze. As se Nederlânsk tsjin har praten hearre skeakelje se dêr ek daliks op oer.… Lês fierder

Willem Winters

De jongerein

logo.ensafh

Wy moasten hinne en werom nei De Haach. Om de lange rit te ferbrekken sochten wy in kemperplak om te oernachtsjen. Bij Gorkum wie ien, in parkearplak oan it wetter. En wrachtich it wie in skoander plakje. Alle romte, útsjoch op ’e Merwede en de skipfeart, in strân en in terras. It koe net better.
Doe kamen der keboeng-keboeng auto’s, earst in pear, doe mear en mear. It moatte der wol hûndert west hawwe. It gie troch oant djip yn ’e nacht. De iene wie spesjalisearre yn hurd achterútride, in oar yn mei rikjende bannen fuortstowe en in tredde yn bochtewurk.… Lês fierder

Skermer

Tsjêbbe en Cornelis

logo.ensafh

Op it weblog fan Cornelis van der Wal lies ik dit: ‘Ja, ik wie tige kritysk foar de Literatuerbefoarderer oer, om’t it tsjintwurdich allinnich mar de Bard T.H. is dy’t alle moaie opdrachten en optredens taskikt kriget. Der binne mear dichters yn Fryslân, menear T.O. En ik haw it net iens yn it foarste plak oer mysels, al spilet dat fansels ek in rol.’ Dit is in hieltyd weromkommend tema by Cornelis. Ik wit net oft Teake Oppewal fan Tresoar ferantwurdlik steld wurde moat foar it feit dat Cornelis en oaren nea oan bar komme. It is no ien kear net oars, Tsjêbbe is kolossaal, de wrâld sjocht allinne him, wol him ha.… Lês fierder

Willem Winters

Famkesboeken

logo.ensafh

J.H. Brinkgreve wie in suksesfol skriuwster fan in sechtich famkes- en jongesboeken. Fanwege de moaie omkaften en de prachtige fantasybelettering keapje ik in pear; ik begjin te lêzen mei Met Jet en Ine in een woonwagen [1934 ill. Miep de Feuter]. In braaf ferhaal oer twa suskes en twa freonen dy’t op fakânsje geane yn in wenwein, dy’t by in boer op it hiem stiet.

meisjesboek1

Op in stuit wie it my oft ik in skok krij. Doelt de skiuwster op wat oars as dat der stiet? Erotyk? De famkes freegje sa faak wannear’t beide jonges wer ris lâns komme sille en sjogge hja se oankommen dan fleane se harren om ’e hals.… Lês fierder