Hidde Boersma

Haaye de Hindoe

logo.ensafh

Yn in feesttinte dêr’t suver elkenien inoar wol ken, stean ik yn ’e midden njonken de sintrale skraachpeal. Om my hinne stiet it folk yn groepkes te drinken fan de rûntsjes bier en fris dy’t de lju om beurten by de bar ophelje. Ik kin hjir gjin mins, allinne myn maat Sneek Vertelt. Hy stiet op it poadium en spilet basgitaar yn de band dy’t bûten him bestiet út jonges út dizze nuveraardige krite, It Bilt. It folk om my hinne – yn ’t hert sa njonkenlytsen Frysk as bûter, brea en griene tsiis – is it neiteam fan Hollânske foarâlden dy’t hjir yn de sechtjinde ieu hinne kamen om it lêste stikje Middelsee yn te polderjen. Se giene dêrnei net wer fuort en yntegrearren yn ’e rin fan ’e ieuwen sa goed as folslein, al hawwe se nea fatsoenlik Frysk praten leard. Myn maat raspt it plektrum mei de linkerhân oer de snaren fan syn Epiphone Rivoli, en hinget wat licht troch de knibbels mei iepen mûle oer it ark. De sjonger slingeret njonken him it liif mâl hinne er wer, wylst er âlet en skriemt en it snoer fan de mikrofoan oer syn holle en ûnder syn fuotten trochhellet. As je it sa beskriuwe is it krekt de Freggles, mar de jonges meitsje in moai stik muzyk.
Om my hinne dielt men nij bier út, wurdt op skouders slein, skatterje fammen as gemiene heksen en sjogge de mannen sa no en dan even koart en skruten in pear tellen bûten harren eigen krinkje. It universum fan in feesttinte is in plankenflier mei ferskate suver gelikense aailannen. It liket my ta dat it net in soad úthelje soe as de groepkes fan gearstalling wikselen. De lju dy’t yn beweging binne, pindelje inkeld tusken harren eigen groepke en de bar of de húskes. Ien fint, lykwols, waggelet wat sûnderling troch de mannichte. Hy falt op, want hy tuorket boppe elkenien út en syn hier is read. In wite toer mei in read dak. Yn syn bleke antlit sitte twa donkere eagen en dy krije my yn ’t fizier. As in robot draait er in slach en hy teantet rjocht op my ta.

Hy giet lyk foar my oer stean.
‘Ik bin Haaye,’ seit er.
‘Ha goeie, Haaye, ik bin Hidde,’ sis ik.
Haaye sjocht my hifkjend oan en nimt de tiid. Syn tempo befalt my wol.
‘Bierke, Haye?’ sis ik. Myn eigen is leech en we binne yn in feesttinte en dêr stiet men net droech.
‘Dêr sis ik gjin nee tsjin,’ seit Haaye mei eat dat wei hat fan in glim.
Op ’t skik helje ik bier, benijd nei wat dy Haaye te melden hat. It sil my net fernuverje as er slim ûnferwachte út ’e hoeke komme sil.
Ik jou Haaye in flesse bier en hy nimt it wurd.
‘Hasto in leauwen?’ wol er witte, ‘in geloof.’
‘Eh…,’ sis ik, ‘no, nee…’
‘O,’ seit Haaye en hy nimt in slok bier en slokt dy yn.
‘No, ik bin Hindoe,’ seit er.
‘O,’ sis ik en nim earst ek mar ris in slok bier.
Haaye sjocht my oan en wachtet. Mei de rêch fan de hân fei ik my it bier fan ’e boppelippe.
‘Tsjong,’ sis ik, ‘Hoe bist dêr sa by kommen, jong?’
‘Myn freondinne is Hindoe,’ seit er.
‘O.’
‘Se komt fan Sint Mauritius,’ seit Haaye, ‘Wolst har sjen? Ik ha wol in foto fan har by my.’
‘Lit mar sjen,’ sis ik.
Haaye djippet syn beurs út syn ljiskbûse en klapt dy iepen.
‘Dit is se,’ seit er en hy toant my de pasfoto efter it plestik frame yn ’e swartlearen beurs.
‘Soa,’ sis ik, ‘kreas famke, Haaye.’
Ik bin earlik. It famke is werklik kreas. Ik soe der sels op jeie kinne.
‘Tanke,’ seit Haaye en hy klapt de beurs ticht as in knipmês en stoppet har wer yn syn ljisk.
‘Ik ha okkerdeis in wike by har op Mauritius west en oer in moanne komt se twa wike hjir.’
‘Hiest har dêrfoar al moete?’ freegje ik.
‘Nee,’ seit Haaye en hy sjocht my rjocht oan, noch krekt wat rjochter as er hieltyd al docht.
‘We sille ek trouwe,’ seit er.
‘Bliksem,’ sis ik, ‘Sa gau al, jong?’
‘Ja, it sit wol goed tusken har en my,’ seit Haaye, mei grif al wat ûnderfining mei dizze fraach, ‘Om mei har trouwe te kinnen moast ik foar har âlden op knibbels en de grûn tútsje en de fuotten fan har heit oanreitsje. Dat heart sa yn it Hindoeïsme…. No ja, dat is leau ’k mear kultuer as geloof.’
‘O,’ sis ik.
‘Ik hoegde net perfoarst Hindoe te wurden,’ seit er, ‘mar har âlden hiene dat it leafste al.’
‘Okee,’ knik ik, ‘En wêrom bist dan dochs mar Hindoe wurden?’
Haaye nimt in slok bier en knipperet even mei de eagen.
‘No, ik ha my der wat yn ferdjippe en se hat my der oer ferteld, myn freondinne.’
‘En doe seachst der wol wat yn?’
‘Ja,’ seit Haaye en syn holle liket noch wat heger op syn lange hals te stean.
Om’t ik him net yn ’e seik set drukt it grutskens út en gjin ferwar. Ik ferlis myn oandacht even nei de lju op it poadium, want ik bin hjir úteinlik om myn maat ris mei syn band optreden te sjen. Se binne júst dwaande mei it heftige slot fan in nûmer, en sa’t bliken docht it lêste fan harren earste set.
‘Oant aanst,’ seit de sjonger droech yn ’e mikrofoan.
Haaye rjochtet him ta my en seit: ‘Miskien sjoch ik dy letter noch.’
‘Bêst Haaye,’ sis ik.
Yn ’e mannichte sjoch ik hoe’t de bandleden harren in baan nei de bar paadzje.
‘Hee Hidde, jij ook een biertje?’ ropt myn maat as er my stean sjocht.
Fansels. Bekenden fan de muzikanten ferwolkomje harren broer, suster, nicht, neef, soan, dochter, fijân, freon, freondinne. Der wurdt op skouders slein en lake en bewûnderjend yn eagen sjoen.

‘Zie je die lange daar?’ sis ik tsjin Sneek Vertelt.
‘Die rooie?’
‘Ja. Dat is een Hindoe.’
‘Oja!?’ laket Sneek Vertelt, ‘Hoe weet jij dat?’
‘Hij heet Haaye en hij heeft het me zelf verteld,’ sis ik.
‘Okee,’ knikt Sneek wylst er observearret hoe’t Haaye oer de krunen fjoertuorret mei syn twa swarte ljochten.

As de band wer spylje sil, gean ik wat tichter by it poadium stean. Ik ha in folle flesse bier yn ’e hân en begjin my wat thús te fielen. Guon fan de lju om my hinne wenje yn in oare fariant ek by ús yn it doarp. It universum is in kaleidoskoop en dat begrypt de minsk meast pas as er in pear pilskes op hat. Om it libben net al te ferfeelsum te meitsjen hat de Heare ús meijûn dat we nofteren hieltyd wat oars sjogge.

‘Wisto wol wat fan it Hindoeïsme?’ klinkt it my ynienen fûl yn it ear. Ik moat omheech sjen, it is Haaye.
‘Hee Haaye, wiest dêr wer,’ raas ik werom, want de muzyk komt knallûd út ’e boksen, ‘It Hindoeïsme, seisto… No eh, sa globaal wol wat, mar…’
‘Yn ’t Hindoeïsme hawwe je meardere Goaden’, raast Haaye, ‘net sa as yn’t Kristendom mar ien God. En elke God stiet wer foar wat oars.’
‘Foar elke gelegenheid in God, sis mar,’ raas ik.
‘Ja,’ knikt Haaye.
Yn it kabaal hat it gjin doel om troch te praten en ik rjochtsje my wer op de band. Haaye bliuwt in pear tellen neist my stean, mar trêdet mar wer in kant op. Likegoed hoopje ik wol dat Haaye dochs noch wat mear oer syn Hindoeïsme út ’e doeken dwaan sil. Soks hearre je net alle dagen.
Myn bierfleske is leech en ik moat pisje. In moai momint om ris te wetterjen. De tinte is oan twa kanten iepen en oan de kant dêr’t we der yn kamen wiene de húskes yn alle gefallen net. By de oare yngong fyn ik it húskehokje fuort om it hoekje, sa’n yn twaën opsplitst keetsje dat stut wurdt op ’e hoeken, mei klinkers foar de tsjillen en in dikke ôffierslang nei in put. De iene helte fan de keet is foar de froulju en de oare foar de manlju. De manlju rinne yn en út, mar de froulju steane yn ’e rige.
‘Jimme hawwe it mar maklik, net?’ toskfleislaket in net mear sa jonge frou nei in grutte fint mei opstrûpte mouwen.
Hy laket har skokskouderjend ta en krijt in huf op de mânske skouders fan in oar dy’t krekt it stielen trepke nei de keetdoar ôfstapt. Yn it hokje docht bliken dat ek de manlju even geduld ha moatte. Twa mannen steane te wachtsjen oant se oan bar binne.
‘Ofknipe Tsjeard!’ seit ien fan harren.
‘Jajaja,’ seit Tsead wylst je oan syn earm sjen kinne dat er oan it ôfskodzjen is.
Troch it tinne wantsje dat de mantsjes fan de wyfkes skied klinkt ynienen in fûle striel yn de pot.
‘Heu, bisto dat Trudy!’ ropt Tsjeard.
‘Nee, ik stean hjir noch bûten, ju,’ klinkt it fan bûten.
De oare fint dy’t noch stiet te wachtsjen skodhollet en sjocht my oan as wiene we it iens.

Mei in nije flesse bier yn ’e knûst sjoch ik dat de minsken los begjinne te kommen. Utsein wa’t it stoef net docht wibelet elk wat op ’e fuotten. Guon lju bewege de skouders en in pear stevige fammen dûnsje sels folút. It feest begjint syn draai te finen, en ik sjoch dat it goed is. (In gedachte dy’t betsjut dat ek myn bloed tinner wurdt.)
Ik sykje myn plak yn ’e midden fan de tinte, op in holle as fiif fan it poadium, wer op en nim in bêste slok bier. Hearlik. Ik wol in twadden nimme, mar dêr stiet ynienen Haaye wer neist my.
‘Ik sil moarn nei de timpel,’ raast er my yn’t ear.
‘O,’ sis ik, ‘Wêrdat?’
‘Yn Grins. Even bidde.’
‘O. Ta hokker God?’
‘Dy fan ’e wraak.’
‘Wraak! Hoesa?’
‘Fanwege myn eks,’ seit Haaye en syn kin en boppelippe trune wat nei foaren.
‘Is dat nedich?’ freegje ik.
‘Ja,’ seit Haaye, ‘Wat sy my oandien hat….’
‘Bist no fan har ôf dochs,’ sis ik.
‘No, sa fielt dat net,’ seit Haaye en hy teantet de mannichte wer yn.