‘Hjir is’t drokker as wêr’t ik sa krekt wie,’ hearde ik in stim achter my, wylst ik yn in grôtfolle slachterswinkel op myn nûmer stie te wachtsjen. Ik seach om en dêr stie in mantsje fan sa’n santich/tachtich jier, kreas yn ‘t pak en hy wachte nijsgjirrich myn antwurd ôf.

‘Soa,’ sei ik, mar dat wie him fansels net nei’t sin en hy besocht it noch ris.

‘Wat nûmer ha jo, ik ha fjouwerensechstich.’

Ik hie ienenfyftich en se wienen noch mar by njoggenentritich, dat tiid foar praten genôch.

De man ferfolge: ‘De frou hat my hjir hinne stjoerd, nije slachter no, alles is suver fergees.

It is de fierde al dy’t it op dit plak besiket. Yn in koart skoftsje binne hjir al trije ferûngelokke. It sil my nei dwaan at dizze it oprêd. Begjint er mei hynstefleis en skiepfleis wêr’t de win­ter noch yn sit, ik sis jo, dat keart de minsken en dan is hy hjir ek samar op ‘e flesse.’

Ik joech de man gelyk en ik stoareage wer nei it kaske wêr’t de nûmers oanjûn waarden. It nûmerjen gie ôfgryslik traach, as tsjokke stront yn in tjems, mar ik hoegde my lykwols net te ferfelen. Undertusken stie it mantsje al foar my. Sa’t ik al sei, kreas ferklaaid, donkerbrún pak oan, in giele oerstrûper, wêrfan it boardsje boppe de kraach fan ‘e jas útkrulle en in ûnbidige strik mei grutte blom­men yn in âldwiveknoop om syn hals bûn. In pear selsbreiden geite­wollen sokken stutsen yn brúne flochten sandalen. Ik tocht, dat sil wol op begraffenis west wêze, want soks is foar ien op jierren suver gewoante. Krekt doe’t ik him er op ynfreegje soe, sei de man noch ris dat it hjir drokker wie as wêr’t er wei kaam.

‘Net sa’n grutte famylje mear seker,’ sei ik, ‘want sa te sjen binne jo op begraffenis west.’

‘Om ‘e donder net,’ sei de man, ‘ik moast te stimmen, it is hjoed sân maart en dan moatte wy stimme, as witte jo dat net. Sil wol net.’

No wist ik dat fansels wol, mar dêr hoegde ik my net foar om te strûpen. By âldere generaasjes is it in bytsje oars, want ik wit noch wol, dat by ús op it doarp guon âlde minsken kreas ferklaaid nei it postkantoar gienen om de AOW op te heljen.

‘De frou sei, dat ik earst te stimmen moast en dan yn ien loop nei de slachter, fandêr .’

‘Jo hawwe earst de frou wer thúsbrocht,’ woe ik witte. Mar ik wie alhiel mis.

‘De frou sit yn in karke, in oerhaaltsje, sjoch, dat is te sizzen, in mânsken ien, oan ien side lam. Sy hinget alhiel út it lead, mar noch o sa goed by de tiid, dat sis ik jo. Hja koe net mei te stimmen. Foar it stimlo­kaal leit in baas stoepe en dêr kin se net by op komme, dat sadwaande is de stimdrompel foar har te heech.’

Ik ha altyd in protte muoite han it wurd ‘kiesdrempel’ te begripen, mar dizze man hat it útfûn en makket it my op slach dúdlik. Hy wie alhiel op ‘e tried en gie fierder: ‘Myn âldelju binne altyd fan de ARP west, want se wienen grifformeard en dan koenen jo hast net oars, watte.
 

Letter kamen dy Roomsken en de Herfoarmen derby, jo witte wol dy KVP en dy CHU.
Om’t doe ien grutte grifformearde klup waard, binne myn heit ‘n dy op dat CDA op stimmen bleaun. En ik dus ek. Jaap de Goede Hoop, dat hat altyd myn man west, dy kin it wol sa moai opsizze. Faaks kin ik him net byhâlde, mar hy is fan‘t CDA, dat hy sil wol net lige, tochten jo wol?.’

‘Jaap de Hoop Scheffer,’ ferbettere ik, ‘mar dy sit al jierren by de Navo.’

‘Dat sei ik,’ gie de man ûnfersteurber fierder.

‘De frou hâldt it mei Joop Atsma, om’t dy út it Feen komt en sy kin syn folk wol.’

Yn ‘e slachterswinkel stie in wite túnbank en ynienen skuort it mantsje my oan ‘e mouwe en seit, dat wy der mar even by sitte moas­ten, want neffens him wie ik de jongste ek net mear.

‘Der sitte bern, lit my hjir mar stean,’ brocht ik er tsjin yn, mar wy wienen al hast te plak.

‘Hjirwei,’ seit er tsjin de bern, ‘hjir wolle wy sitte.’

‘Wij zaten hier eerst,’ seinen de bern alhiel ferbjustere.

‘It is ek sa, mar no is jim tiid om, oppakke!.’

Protteljend setten de bern ôf. It wie my suver te mâl en ik frege him oft soks net wat oars sein wurde koe.

‘Sa moat it en net oars! Kinst it earst wol yn goedens besykje, mar dan jouwe se dy in grutte bek. Opfieding krije se net mear om’t heit en mem noait thús binne. Dus fuortreagje!‘

It hie om my sa mâl net hoegd, mar dêr sieten wy dan en it wie noch mar oan nûmer trijenfjirtich ta.

‘Ik moat kowefleis meinimme fan ‘e frou en no hoopje ik mar, dat it in bytsje soppich is. Wy ha lêstendeis ús fals gebyt oanpasse litten troch sa’n man dy’t altyd yn ‘e tosken om sit te tyskjen, want wy koenen neat mear bite. Wy woenen se ek skerper ha en doe hat er de foarste tosken wat beslipe. Hjir, hâld ris fêst, ik sil it jo sjen litte‘ en hy rikte my syn boadskiptas ta.
 

Foar ‘t ik it yn ‘e rekken hie klaude hy syn boppeste tosken út ‘e mûle en stuts it my ta.

‘Neffens my ha jo fan ‘e moarn in timpe koeke by de kofje han,’ sei ik wylst ik mei ôfgriis wiisde nei in brúne klodder dy tsjin it ferhe­melte plakt siet.

‘Wieger Ketellapper,’ sei er.

Nei’t ik slim beard hie hoe skerp as de tosken wol net wienen waard it spul wer te plak skood.

‘Mar wat soesto ek al wer stimme.’ De man hold net op.

No wienen der neffens my froeger twa dingen dêr’t in oar neat mei te krijen hie. Dat wie jo traktemint en jo politike foarkar, dat ik sei dat ik noch te stimmen moast. En dêr woe ik it mar by litte.Mar hy net.

‘Ja, mar op wa silst dan stimme,’ hold de man oan.

‘Dat wit ik noch net,’ liigde ik en hy fûn dat ik dan in ‘zwevende kiezer’ wie en sa fielde ik my op it stuit ek.

‘De lêste jierren ha ‘k net te stimmen west,’ gie hy troch. ‘Ik hie it smoar yn. Wy binne noch grutbrocht mei net lige en stean foar wat jo ôfprate, mar dêr in Den Haach lige se as almenakken en se orakelje wat oer ‘voortschrijdend inzicht’ en alle beloften meie skeind wurde. Miskien is it yn de Steaten oars, ik moat it mar wer ris besykje.’

De âldman eamele mar troch.

‘It is no allegearre wol gâns oars.’ Nei’t ik myn briefkes oan de minsken achter sa’n lange houten tafel jûn hie, belâne ik achter de sketten, mar gjin read poatlead, allinne mar in soadsje knoppen. Ik tocht, hjir moat ik net wêze, dat ik sei, dat ik my nei alle gedachten in it lokaal fersint hie en ik soe er út.’

‘Neat derfan,’ sei sa’n jong frommes en sy pakte my by de earmtakke en nimt my wer mei nei dy knopkeboel. Sy fertelde, dat it in stimkompjûter wie en dat ik allinnich mar op in knopke hoegde te drukken.

Hoe koe ik no witte wa’t er ûnder wat knopke siet. Mar sy sei, as jo no sizze op wa’t jo stimme wolle, dan wiis ik it knopke wol oan en dan meie jo der sels wol op drukke. Jaap de Goede Hoop. Fan ’t CDA, sei ik der oerhinne, want dat soe sa’n fladde wol net witte en dat wie ek sa, want sy sei dat dy net yn ‘e Steaten siet. Ik sei dan ferrekt it my neat at it mar in grifformearden is. Wy binne it lykwols iens wurden, it twadde knopke fan links, en dan boppe-oan.

Ik ha der op drukt en yn in rútsje seach ik ‘u hebt gestemd,’ is ’t net wat, ju. Hoe kin sa’n dea ding soks witte. Foar de frou ha’k itselde knopke mar brûkt, want Joop Atsma koe ik sa fluch ek net fine.‘

It wie oan nûmer seisenfyftich ta, dat ik moast noch in skoftsje folhâlde.

‘No hawwe jo it wol hieltyd oer it CDA, mar der binne ek noch oare partijen ,’ brocht ik yn.

‘Praat my net fan dy griene kommunist, dy smoarch jonge, hoe hiet er ek al wer, Rozenmulder as soks sa wat. Oeral tsjinyn, altyd de bek yn beide fûsten, altyd blaffe, it is krekt in hiemhûn, mar dan ien út in nuver nêst.’

‘Myn bêste man, it binne steateferkiezingen en dy man wurket al jierren by de televyzje, jo rinne achter,’ sei ik.

Sûnder te ferblikken gie er fierder.

‘En ik wol hielendal neat witte fan dy oare, dy Marijnissen, ek sa’n opstoker. Dy liicht sa bot dat syn nekke derfan rikket.’

‘Lit syn neifolgers it mar net hearre,’ sei ik om him in bytsje del te bêdzjen.

‘Nukt my neat, it is in frij lân en hja raze dat om it lûdst,’ giet de man brimstich fierder. ‘En dan dat frommes fan de Partij voor de Dieren. Ik ha dat minske okkerdeis op ‘e televyzje krimmenearjen heard. It komt sa fier dat wy aanst de kont fan de hinnen ôffeie moatte nei’t se in aai lein ha, dat sis ik jo!’

Gelokkich wie it hast oan myn nûmer ta en ik moast my nei foaren wrotte. Doe’t ik nei it ôfrekkenjen der út soe, luts er my oan ‘e jas.

‘Dy Balkenende, heite, dy besoademitert jo net, dêr kinst op oan.

Mar at ik jo riede mei soe ik doch mar it twadde knopke fan links nimme en dan boppe oan, jo witte wol wa’t ik bedoel, Jaap de Goede Hoop.’