Omreizgje
Ik bin gek op omreizgjen en Willem gelokkich ek, dus wy mar wer ‘s op ‘en paad, dizze kear mei ús bus nei de Balkan en Itaalje. Neist Roemeenje, dêr’t Willem in man de grize joech omdat hy in swerfhûn imitearre, wie Montenegro in topper. Nea witten dat it der sa moai is. Mar ja, fan Montenegro nei Itaalje is oer lân in hiel ein. Dan de boat mar, fan Bar nei Bari. Doe wy de oerstek boekt hiene (in makje) mar eefkes sjen nei de boat. In prachtige boat, neat mis mei. De oerstek soe om tsien oere jûns wêze, maar wy moasten der al om acht oereferskine. Yn stee fan de moaie boat lei der in âlde brik. Ik moast gelyk oan ús oerstek van Wales nei Ierlân tinke. King George hite it kring en foel sawat útinoar fan ellinde. It stoarme boppedat ôfgryslik. Ik ha Willem nea sa siik sjoen en ik hope dat it no net stoarmje soe. Dat barde gelokkich net, mar it wie in grut probleem om op de boat te kommen. De frachtweinen moasten earst. Ek in makje, soest tinke, mar net yn Bar. Se moasten achterút de boat op en as se healwei wiene begûn it feest: de dûanemannen stoarten harren, foarsjoen fan grutte lampen, mei man en macht op, ûnder en yn de frachtweinen. Alles waard kontrolearre op yllegalen en as se it net fertrouden moasten de weinen wer op ‘e kaai. Ferbjustere oanskôgen wy it toaniel. Om healwei tsienen wie it ús beurt noch hieltyd net. Wy smoarden ûndertusken fan de hjitte en de toarst, want sa’n bus hâldt in protte waarmte fêst. Doe’t it einlik ús beurt wie hie de dûane ynienen grutte haast. Wy nei boppe, nei ús hutte. Gelokkich mei dûs, wy hiene de klean al út foardat wy deryn wiene. Opfriske, gau om bier. Allinnich: ik hie op in lúkse boat mei alles derop en deroan rekkene, net op fergongen gloarje. In pilske koene wy wol krije. Ien pilske de man, mear siet der net yn want mei de pinpas betelje ho mar. En ús jild wie hast op.
‘Ik gean mar op bêd,’ sei Willem. Ik eefkes letter ek. Mar de koai wie lyts en waarm. Willem sliepte as in roas. Ik net. Dy âlde brik hie it op ‘e heupen en it waaide net iens. Mar rammelje! It wie krekt of immen de hiele nacht oan it masturbearjen wie.
Anneke van Renssen
Húsdier hûn
Do stoppest op in P, of wêr dan ek, en dêr komme se oan: grut, lyts, lang hier, koart hier en alle kleuren dy’st mar betinke kinst.
Ik haw it oer Roemeenje, dêrt wy op ús Europeeske tochttrochhinne komme. It wie ús fierste reisdoel, mar dêr kom ik noch wol ris op werom. As ik oan Roemeenje tink, dan sjoch ik hûnen, tûzenen hûnen. Yn stêden en doarpen, oeral hûnen yn it wyld.
Alden, mar ek pups fan in pear wike sjouwe mei har allen byde wei lâns. De Roemenen fine it in ramp. Yn de haadstêd Boekarest hie men plannen om mei de hûnepleach definityf ôf te rekkenjen. Mar tsjin dy ‘Entlösung’ kaam de dierebeskerming yn opstân. Op de earste dei yn Roemeenje seach ik op it plak dêr’t wy stoppen foar kofje in grutte hûn. Dy’t wei waard yn it lange gers. Ik mei myn fototastel derhinne. Ik seach neat. Komt der in man oan yn in auto. Mar syn Roemeensk begryp ik net. Freget er wat ik dêr die? Guon Roemenen hawwe it net op fotografen en boppedat wiene wy by in keardaam. Wie it ferbean dêr foto’s fan te meitsjen? Ik koe it de man net oan it ferstân bringe. Op ’t lêst wiis ik en sis: ‘Waf waf’ en hâld myn tastel omheech. It helpt neat. Annek moast laitsje om dit toanieltsje.
Yn har lêste reisferslach seit se dêr dit oer: ‘Zwerfhonden bij bosjes meemaken is gewoon niet leuk. Willems actie om een stel te fotograferen wel. Niet vanwege die honden, maar om wat er verder gebeurde. We stopten, Willem stapte uit de bus, camera in de aanslag. Ik bleef zitten, met de ramen open. Op dat moment stopte een auto, de bestuurder vroeg iets dat ik niet verstond. Wat ik wel verstond was Willems antwoord: ik hoorde hem tot mijn verbijstering duidelijk ‘Waf waf’ zeggen, dit terwijl hij ondertussen ook nog eens overbeweeglijk was, een verschijnsel dat zich vaker voordoet tijdens vakanties. Het is dan net alsof zijn medicatie dubbel werk verricht. De auto scheurde met bijna gierende banden weg, de hond was inmiddels verdwenen. Willem kwam terug naar de bus. ‘Wat was dat nou?’ vroeg ik. Antwoord van Willem: ‘Ik dacht dat die man vroeg wat ik aan het doen was, dus zei ik ‘Waf waf,’ dacht dat ie wel zou snappen dat ik die honden wilde fotograferen. Maar hij wilde de weg naar een dorp weten en gaf me niet de tijd de kaart op te halen.’ Ik kreeg de slappe lach: ‘Als ik ergens in de middle of nowhere de weg zou vragen en iemand antwoordde met ‘Waf waf,’ ondertussen alle kanten op bewegend, dan zou ik ook zo snel als mogelijk vertrekken.’ Willem schoot ook in de lach: ‘Pest me niet zo.’ Hij had gelijk: niemand (behalve ik), mag hem pesten met iets waar hij niets aan kan doen. Ondertussen beginnen we zelf ook steeds meer op zwerfhonden te lijken, maar daarover later meer.’
De Roemenen en ek wy, besikers fan dit lân, sjogge hûnen noch altyd as húsdieren en dat kloppet net. It binne gjin húsdieren mear. Wy fine it sneu dat se ûnder de auto komme, dat se in sear each of ear hawwe en dat nochal wat hûnen kreupelje, mar dat is ûnsin. Dy hûnen binne der no ien kear en dy wurde net wer húsdier. Beskôgje se as wyld en lykas foar oar wyld moatte der regels komme om it natuerlijk lykwicht te behâlden.
Do kinst seure oer dy hûnen – dy’t bygelyks nachts ûnder dyn kemper of karavan lizze te blaffen – de Roemenen soene der better oan dwaan en sjoch de wylde hûn as ûnderdiel fan de Roemeenske natuer. Soms moat dy natuer holpen wurde, soms wat ôfremme. Natuerbehear hjit dat. Komt dat op gong, organisearje dan bustochten nei de Roemeenske hûn. Bring folders út, hâld ynliedings oer de Roemeenske hûn, en de‘probleemhûn’ wurdt attraksjehûn.
Willem Winters