
‘Moatst dit ris lêze,’ ropt Minne optein en smyt in steapeltsje A-fjouwers by Gerryt Buwalda op de itenstafel. Gerryt set syn kofjekopke del.
‘Hast al berjocht út Sweden?’ freget er.
‘Sweden? Hoe sa?’ Minne sjocht him freegjend oan.
‘No, oer de Nobelpriis foar literatuer fansels.’
‘Ha, ha, nee, soks moatte je opbouwe. Earst de Rely Jorritsmapriis, dan de Gysbert Japicxpriis. Dy Nobelpriis komt dêrnei wol.’
Wylst er trochgiet mei kofjedrinken begjint Gerryt it epistel fan Minne te lêzen. Underwilens jit Minne in kopke kofje foar himsels yn. It kopke is net al te skjin, sjocht er. Gerryt wennet allinnich en fergriemt net folle tiid mei ôfwaskjen.
‘In prima ferhaal,’ seit Gerryt. Mei de tomme omheech leit er de papieren hoeden neist it kopke.
‘Neat mear oan feroarje,’ foeget er der oan ta.
‘Hoe is it mei dyn ferhaal?’ freget Minne. Gerryt wiist nei syn laptop en Minne begjint te lêzen. Hy moat twa kear slokke as er klear is.
‘Net goed?’ freget Gerryt. Hy himet in bytsje en strykt him mei in hân oer it boarst.
‘Dy lêste alinea, wat in fynst!’ anderet Minne.
Gerryt moat slim hoastje mar stekt dochs mar wer ien op. Minne sjocht him ris oan.
‘Dat smoken makket it net better,’ mient er. Gerryt hellet de skouders op.
‘Unkrûd fergiet net.’
Se ha noch wat lytse opmerkings oer en wer en sprekke ôf dat se moarn de ferhalen opstjoere sille. It is de bedoeling om mei te dwaan oan de wedstriid fan it Rely Jorritsma Fûns.
De oare deis stiet Minne al betiid by Gerryt op de stoepe. Gerryt printet it ferhaal yn fjouwerfâld, sa wol de Jorritsmakommisje it ha.
‘Jou se my mar mei, ik ha noch wat fan dy grutte keferten lizzen, dan doch ik se ek wol op de post,’ stelt Minne foar. Gerryt is sichtber bliid dat er dêr ôf is.
Thús lêst er Gerryt syn ferhaal noch in kear. Wer wurdt er troffen troch de kwaliteit. Syn eigen ferhaal wie er tige foldien oer. Dy ferrekte Gerryt, tinkt er. Ik kin wol ynpakke mei mines. Hy wol sa graach in kear dy Rely Jorritsmapriis winne. Net om it jild mar foar de eare. As er de priis wint kin er miskien in útjouwer fine foar syn boek. No hat er der net folle fidúsje mear yn.
It is wat mistich waar as Minne in ambulânse mei de sirene oan troch de buorren skuorren sjocht. Nijsgjirrich eaget er de auto nei. Ferrek, hy koe wol nei Gerryt syn hûs ta gean. Gau de jas oan en der hinne. Hy sjocht noch krekt dat der ien op in brankaar yn de ambulânse laden wurdt. Letter op de dei heart Minne dat syn freon stoarn is, syn rikketik hat it bejûn. Hoe is it mooglik, juster ha ik noch mei him praten, tinkt Minne. De sigaret yn syn mûle trillet. Yn de jiskebak drukt er it ding út as moat it der dwers trochhinne.
Hy sit mei de beide keferten yn ’e hân. Gerryt hat neat mear oan dy priis, tinkt er. De gegevens fan de auteurs moatte mei de ferhalen opstjoerd wurde op in los blêd sadat de sjuery se anonym beoardiele kin. Minne hellet de bledsiden mei de persoanlike gegevens út de sluven. Hy hifket se yn ’e hân as wienen it papieren mei grutte wearde. As ik Gerryt syn ferhaal net opstjoer dan… Ik kin it net meitsje tsjin Gerryt oer. Der is net ien dy’t it fernimme sil, flústeret in stimke him yn.
Fansels giet er nei de kremaasje. Hy hâldt in taspraak, oer harren hobby, it skriuwen fan ferhalen. Miskien moat ik syn ferhaal hjir op ’e kiste lizze. Hy hat it kefert meinommen mar sjocht der doch fan ôf, skande fan sa’n moai ferhaal.
Nei ôfrin sitte Minne en syn frou thús op ’e bank.
‘Wat dochst mei Gerryt syn ferhaal?’ freget se.
‘Ik wit it net,’ anderet er nei wierheid.
‘Moatst it al opstjoere, dat hie Gerryt grif sa hawwe wollen.’
Twa dagen letter hellet Minne de bledsiden mei de persoanlike gegevens wer foar it ljocht. Hy hat it swit op de holle as er se yn de sluven docht, syn persoanlike gegevens yn Gerryt syn kefert en dy fan Gerryt yn sines. Hastich plakt er de keferten ticht en bringt se nei it postkantoar. Dy nachts kin er net sliepe. Hy hat syn freon en de Jorritsmakommisje en syn frou en wa wit noch mear bedondere, ferrie yn it kwadraat.
Yn juny falt der in brief foar Minne op de matte, fan it Jorritsma Fûns.
Lokkich is de frou efkes te boadskipjen, kin er it yn alle rêst besjen. Mei in briefiepener wol er de brief iepenmeitsje. It giet hielendal mis, de brief skuort ek stikken. Hy sykhellet in kear djip en begjint de skeinde brief te lêzen:
“Spitigernôch kaam jo wurk net foar de priis yn oanmerking.” Mei de eagen ticht sjocht er dy rigel as neonletters yn ’e loft. Hy hie sa op de priis rekkene, de taspraak dy’t er hâlde soe nei de priisútrikking hie er yn gedachten al klear. Lilk ferskuort er de brief sûnder fierder te lêzen. It is in geweldich ferhaal, dy sjuery kin der neat fan. Mar foar it earst sûnt lange tiid kin er wer goed sliepe.
Ik gean net nei dy priisútrikking, wat kin my dy priis ferdomme. Mar miskien is myn ferhaal wol twadde wurden, tinkt er dan.
Syn nijsgjirrigens wint it en begjin oktober giet er doch nei de priisútrikking yn Bears. Stil en ûnwennich sit er achter yn it tsjerkje. De foarsitter fan de sjuery nimt it wurd.
‘Dit jier ha wy in bysûnder gefal. De winner is spitigernôch net oanwêzich.’ Hy nimt in slokje wetter en strykt him troch it hier. Dan pakt er de mikrofoan wer op.
‘Fan ’t simmer is er stoarn. De priis foar proaza wurdt dit jier postúm útrikt oan Gerryt Buwalda.’