Ja, ik ha al te stimmen west. In pear dagen lyn is it al wer. Wat de útslach wie docht der yn dit stik net ta. It giet oer it fenomeen referindum. Want wat fine we dêr no eins fan? In pear dagen foardat we stimme mochten oer in frijwat dizenich ûnderwerp dêr’t foaral de media him drok oer makke, hie ik in diskusje oer it überhaupt hâlden fan in referindum. Myn gesprekspartner en ik wienen it folslein net mei elkoar iens. Ik bin foar in referindum as rieplachtsjen fan de Mienskip. Smiley. Wêrom bin ik foar it rieplachtsjen?
Neffens myn gesprekspartner ha wy by de ferkiezings in folksfertsjintwurdiging keazen dy’t fjouwer jier oer alles dat der spilet kedize mei. As jo op in oare partij stimd ha, ha jo pech, want it regear dat der sit mei de besluten nimme. Dat is in miening dy’t ik net ûnderskriuw. Ik wit fan politisy dêr’t ik wolris mei praten ha, dat se nei ferrin fan tiid hielendal yn harren eigen werklikheid libjen gean en sa ferfrjemdzje fan wat der yn de Mienskip libbet. Dat binne net myn wurden, mar dy fan in âld-deputearre dy’t ik heechachtsje en dy’t my dit earlik fertelde. Arguminten dy’t tsjin in fêstrustke miening ynbrocht wurde helje de kiesdrompel fan it sûne ferstân net iens, omdat dy miening al sa as wierheid yn ’e holle sit, dat alles dat je der tsjinyn bringe it iene ear yn en it oare wer út giet.
Politisy binne krekt minsken. Sy moatte sa no en dan bystjoerd wurde kinne. Dat is mei alle minsken sa. Ik fyn dat je in keazen bestjoerder kritysk folgje meie. Yn fjouwer jier kin in hiele soad mis gean, in demokratysk keazen regear kin sa mei blynkapen op bestjoere dat it totaal de mist yn giet. Ik sis net dat it bart, mar it kin. De wize fan sjen nei in sittend regear is wat my oanbelanget ien fan der wiis mei wêze dat der lju binne dy’t it dwaan wolle, mar net kritykleas de fjouwer jier lydsum tasjen en je ivich en altyd mar skikke yn de strapatsen fan de folksfertsjintwurdigers. Want dat binne it. Se fertsjintwurdige ús, de Mienskip. Meie wy der dan miskien tuskentroch ek noch wat fan fine?
In tige demokratysk oannaam ynstrumint is dan in referindum. No binne der talleaze saken dêr’t je wolris fan witte wolle soene hoe’t de minsken der no echt oer tinke. Ek saken dy’t sear dogge. Net alles is geskikt foar in referindum, mar guon saken wol.
Ja, mar it kostet in bak jild en wat smyt it úteinlik op?
No, it smyt op dat we witte wat de minsken tinke. Se ha in miening formulearre nei it oanhearren fan foar- en tsjinstanners, fan saakkundigen en dwazen, fan opportunisten en konservatyf ynstelden. Miskien kinne wy dêr mei-elkoar ús fruchten fan plôkje en sa foarkomme dat oer in pear jier in Limburchske Mozart look-alike hjir foar master opslacht mei alle rampsillige gefolgen dy’t dat mei him meibringe sil. Dy peilings sille net hielendal út de tomme sûge wêze en dus is it tiid om ús slim soargen te meitsjen.
In net sa lang lyn ferstoarne balskopper sei it al. Elk nadeel heb z’n voordeel. Lit it net ideaal wêze, mar doch bin ik foarstanner fan it referindum. Om slimmer foar te wêzen. De foarm kinne je oer prate.