
It wie deastil om Chevalier de Seingalt hinne, algemien better bekend ûnder syn wiere namme: Giacomo Casanova. Mar hy hie him de deis dêrfoar krekt as de Chevalier foarsteld oan it groepke minsken dêr’t er mei de koetsewein mei reizge, dus hjoed soe er de Chevalier spylje, in rol dêr’t er op it stuit noch net klear foar wie. “It libben is der hast út,” sei er wanmoedich tsjin syn spegelbyld foar him en hy die dat sa súntsjes en stil dat de omjouwing der neat fan meikrige. Oars in behoarlik earmoedige omjouwing, moat der by sein wurde. In hokje fan âld hout, yn in al krekt sa earmoedige, fertutearze herberch, dêr’t er de nacht trochbrocht hie. Hy fielde magesoer opkommen. De jûns derfoar hie er te let iten en dat iten hie ek nochris sûnder smaak west. Wol tige sâlt en hiel fet, hie de Chevalier opmurken. It magesoer kaam no wer omheech.
Doe sei er hommels:
“Nel mezzo del cammin di nostra vita
mi ritrovai per una selva oscura,
ché la dirita via era smarrita.” (1)
Mar dat midden fan it libbenspaad kloppe wis net, hy wie al fier foarby dat midden. Hy wie sels al lang út ’e tsjustere bosk en hâlde sûnt dy tiid ta op ’e Lotteringsberch en as er dêr, ea in kear fanôf komme soe, rôljend of fallend, of hoe dan ek, dan soe er sa, hopla de hel yn ferdwine. Dêr wie it soer alwer, dit wie sûnder mis de lotteringsmage. Elk ûnderdiel fan syn lichem apart wie sa stadichoan in lotteringsplak wurden. In universum fan ’e ôftakeling mei eigen wetten, dy’t hieltyd feroaren.
De pine, dy’t er tsjintwurdich fielde, waard nammers foar in hiel grut part feroarsake troch it ferlies fan skientme en jeugd, dat er yntins trochlibbe. Hy die syn prúk ôf, klaude himsels in skoft oer de rûdige hûd fan de holle, dêr’t yn iensumens, no hookstrooks beskynd troch it binnenfallende, waarme sinneljocht, wat tûfkes piper- en sâltkleurich hier stienen. “Dy’t skurf is dy skeukt yn it selva oscura… sa is it mar krekt… en no ophâlde, Giacomo Girolamo Casanova,” soe dyn leave, goede beppe wol sein hawwe. Selsbeklach, dêr hat noch gjin ien fan syn libben ea wat oan hân, en dêr hie se gelyk yn fansels, mar in bargehok as keamer krije is ien ding, der in spegel yn sette om jin yn it ûnthâld te bringen dat men ek in baarch ís, dát raast werklik oan de protters.
It magesoer sakke wat ôf, sa te fielen. Dan koe er aanst yn alle gefallen wat ite, hoewol… folle aaps soe it wis net wêze. In moarnsmiel mei oesters en sjampanje soe er hjir perfoarst net fine. Dat wie ferskriklik lang lyn dat er dat loailekkersee-foar de fret-lekkers mei slokken brûzjend libbenselikser nei ûnderen wurke hie. Hy heugde him ynienen in soarte fan dekadinte wedstriid mei Graaf Pomodoro. De manlju hienen ôfpraat dat se nei it iten fan in oester en it drinken fan in slok sjampanje in aforisme produsearje soenen. De earste, dy’t net in fraaie, pakkende folsin nei foaren bringe koe, soe ferlieze. It wie in wûndere dei wurden. De Chevalier moast alle seilen bysette en hie by einsluten nei it nuttigjen fan fyftich oesters en likefolle slokken sjampanje, wûn. De wedstriid hie in hiele dei duorre en De Seingalt hie trije dagen siik west. Hy koe him net ien aforisme mear yn it sin bringe op it stuit… o… dêr wie der dochs ien… Guon froulju binne as de dei sels… euh… it wie wer fuort. Hy sette syn prúk wer op en kaam oerein fan ’e kreakjende stoel dêr’t er op siet. Hy hie syn valigia yn oardel minút ynpakt en woe sa gau as mooglik it hok ferlitte om nei ûnderen te gean.
Efkes letter stie er ûnderoan de brike trep dêr’t net ien fan ’e delstappen gelyk fan wie, hy hotste botste hast nei ûnderen en it swit stie him al wer op syn poeiere foarholle. Mar wer efkes letter koe syn dei al net mear stikken. Doña Esperanza de los Milagros, in Spaanske dame út it lytse reisselskip, stuts de earm troch sinent en rûn oan ien stik troch konversearjend oer fan alles en noch wat mei him fuort. Hommels en dwers rûn er ynienen wer rjochtop en fielde er him jierren jonger ûnder it lûd fan har ynnimlike stim en boartlike kompliminten, dy’t klonken as de swietste muzyk. Yn syn grize harsens gloeiden fûnkjes en it begûn te knisterjen en dêr kamen de wurden dy’t harsels ferburgen hâlden hienen om op it goede momint tefoarskyn te springen: “Eale Doña… wat moat in âlder wurdende man as ik oars as libje yn ’e ferhoop dat de lêste dagen fan syn libben noch wat tafalle sille en dat der sa no en dan in bytsje waarmte en gelok op besite komme sil… as dy dan einlings komt, yn ’e foarm fan in dame dy’t de hope séls is en waans nammen wûnders op harsels binne, dan wurdt in hert, sels it kâldste dat op dizze ierde te finen is… gleonhjit.” De jonge frou suchte efkes en knypte de Chevalier yn ’e earm. Casanova tocht, wie dit no in aforisme? Of gewoan in hiele lange sin?
(1)
Earste terzine út ’e Godlike Komeedzje fan Dante:
Op it midden fan ús libbenspaad oankaam,
fûn ik my werom yn in tsjuster wâld,
want ik hie net de rjochte wei naam.
Ja, moai. Ik ha fansels noch net alle Frysktaliche boeken lêzen, mar Anne Feddema stekt er oant no ta mei De Triennen fan Chitah mei kop en skouders boppe út.
Heinrich Böll hie ûnder guon ferhalen graach syn namme setten.
Hoe ‘t dy mobieltsjes oan de namme “smart” phone komme is my in riedsel. At jo net oplette meitsje sy gehakt fan jo teksten. Chitah moat fansels Cheetah wêze. Anne, ekskuses.