De rustfrij-stielen pisbak mei de kaanferballen en it ivich bemiigde opstapke hawwe it mei it fernijen fan it ferienigingsgebou ferlieze moaten.
Allinnich de beide húskedoarren ha it oerlibbe.
Op ’e doar foar de manlju stiet ‘lid’ en op dy foar de froulju ‘gjin lid’.
Soks is helder en jout gjin fertiizjen.
Hinkie stiet no tusken de sketsjes yn it nije urinoir. In keunstmich is as rjochtingoanwizer yn ’e pot plakt.
Dan skoot Arend neist him.
Hy klaut fûleindich yn syn ûnderguod om en docht dan de dingen wêr ’t er foar kommen wie. Nei in baas skeet begjint it wat te mingeljen en hy besiket fergees de keunstmich te reitsjen.
‘Dy ferrekte prostaat’, eamelt er yn himsels.
‘Moast ’m waskje heite, hy rûkt’, seit Hinkie wylst er snúvjend oer it sket kipet.
Arend nokkert wat en seit dat er him net te faak troch de hannen ha wol want wat faker ast him mei hyt wetter waskest wat minder bliuwt der fan oer.
It is hast acht oere jûns en der wurdt roppen dat de gearkomste beginne sil.
Doarpsbelang hat de kantine ôfhierd en wol prate oer it opfangen fan asylsikers dy’t hjir bliuwe meie fanwegen it generaal pardon.
De opkomst is de grutte kant it neist. Skynber libbet it wol ûnder de minsken.
De foarsitter strôtskrabet in pear kear goed lûd en baltet boppe de drokte út: ‘Even sintraal minsken, wy kinne wol tagelyk sjonge mar net tagelyk prate’.
Súntsjes oan waard it minder rûzich.
‘Moai sa, dan kinne wy los’.
Hy sette útein mei in oersjuch fan wat it ‘Centraal Orgaan Asielzoekers’, it COA, fan doel wie en hoe’t it gemeentebestjoer derûnder stiet.
De praterij hat net folle om ’e hakken.
It binne meast deselden dy’t de waffel iepen hawwe. De iene om’t er wat sizze wól, de oare om’t er wat te sizzen hát.
Foar it skoft foel der gjin ûnfertogen wurd, as it moat lytse Jilles al west ha.
Hy fûn dat wy oppasse moasten foar dat folk en dat in islamyt dan wol net drinke mei, mar dat de liberale ferrekkelingen doch sûpe as mûzen en dan finaal ûnbekwaam op it kleedsje lizze mei de kont nei Mekka en it aangesicht nei sosjale saken. Jilles wie altyd al in opstokeler west, mar sok ûnfoech praat like fansels nearne nei en hy waard dan ek troch it hiele sanhedrin mei wurden ûnbarmhertich ôfseame.
De hiele jûn hast Jilles net mear heard.
Nei de tee waard it tiid om in stânpunt fêst te stellen.
It soe gean moatte om net al te âlde minsken, leafst net al te folle, se moasten yn de omkriten wurk fine kinne en it gemeentebestjoer moast de bedriuwen oanfiterje dizze minsken wurk te jaan.
Hjirmei koe it bestjoer nei it gemeentehûs. De gearkomste waard sletten.
Oan ’e taap in de kantine wurde der noch wat op om kôge.
Wat mear bier wat mear waard it gemoed romme, de hollen hjitter en it petear wreder. De foarsitter besocht it noch wat del te bêdzjen, mar dat slagge min.
De ienriedigens fan de gearkomste wie op slach ferdwûn. De minsken dy’t yn ’e seal neat sizze doarsten slagge no foar bêst op.
It waard slaande deiles.
Lytse Jilles wie de earste dy’t syn hannen net thús hâlde koe. Om’t er yn it begjin fan ’e jûn sa teplak set wie koe it no neat lije fansels.
Ynienen hie Hinkie in oplazerus. It lêste eintsje fan syn sigaar bedarre yn it bierglês en hy wie sa ferstuivere dat er net iens murk dat it bloed him út de noas dripte op it skaaltsje mei bitterballen.
Foar ’t Jilles nochris úthelje koe, hie Arend him by de lea.
Arend is like sterk as smoarch en hy gnirdet Jilles dan ek o sa. Dy âlet as in âld baarch mar kin net loskomme.
Dan besiket de foarsitter se út mekoar te heljen, mar fergees. Arend tôget lytse Jilles nei bûten ta, nimt ‘m by kop en kont en nukt him yn ’e tochtsleat besiden it parkearplak. Soks wie mâl genôch en manmachtich wurdt hy as yn fersûpte kat út it wetter helle, ûnder de blabber, it einekroas yn ’t hier en hy stonk no noch mear as Arend syn genoegen.
Sa koe Jilles fansels net op ’e fyts nei hûs, want syn Jantsje wie in dragonder fan in wiif. Se soe him by de doar wol keare yn dizze wiete brut en de hiele nacht yn it keallehok, dat wie ek wat oan ’e wrede kant.
No hie de kantine mei de ferbouwerij in nije dûs krigen en dêr moast Jilles dan mar ûnder. Hinkie fûn dat Arend syn klok en hammerspul ek fuort wol behimmele wurde koe, mar dat soe neffens de foarsitter wer dúveljeien wurde.
In foech heal oere letter is lytse Jilles, skjin mar o sa dwers, ôfset yn ’e ferklaaiersklean fan de behearder fan de kantine.
De angel wie der no út.
De ienriedigens kaam wer werom.
De foarsitter fûn dat er dizze jûn syn bêst wol wer dien hie en moarn moast er wer op tiid foar de klasse stean.
Op dat stuit docht Wytse de snút iepen. ‘Hja dy’t kinne dógge en hja dy’t net kinne ûnderwize’, orakele hy. Sa dronken as in kroade hinget er oer de taap en wiist mei in kromme finger nei de foarsitter dy’t syn jas oanlûkt. De hiele jûn hast Wytse noch net heard, mar no’t er it fleis aardich yn ’e pikel hat komt er út ’e lijte.
‘Jim skoalmasters doge net’, giet er fierder, ‘jim witte alles it bêst en ast even in oare kant út sjochst dan ha jim in lyts bern by de lurven’.
Dit roaide fansels nearne nei, dit wie wrokjen.
Arend wie al ûnderweis nei Wytse om him te dimjen, mar de foarsitter wie him foar. Hy naam Wytse by it ear.
‘Do hast by my op skoalle sitten, Wytse. Wy ha besocht dy wat by te bringen, mar dat is lykwols net slagge. Lit ik dy dit sizze, Wytse, ik ha leaver datsto soks seist as ien dy’t by syn folle ferstân is’.
Doe liet de foarsitter it ear los en naam Wytse syn kin tusken tûme en wiisfinger.
‘Noch ien ding, Wytse. Ast dy dronken sûpe wolst, moast dat sels witte, en dat it fan in útkearing moat, dat kinst miskien ek net helpe, mar dat dêrtroch dyn frou en berntsjes kwaliks te iten hawwe, dat is plan-út ûnfoech’.
Hy liet it kin los, knope syn jas ticht en gie sûnder fierder wat te sizzen nei bûten.
Wytse siet as in âld fodde oan ’e taap. Hy seach allinnich mar de rêgen fan syn doarpsgenoaten. Se moatte neat mear fan him ha, hy hat ôfdien, hy heard der net mear by.
Jilles’s Jantsje stroffelet de keet yn en fljocht fuortdalik op Arend ôf.
‘Wat hasto mei myn Jilles dien?, woe se witte. Se smûgde as in brúnfisk, fan lilkens en it hurde fytsen.
‘Hy is alhiel oerémis en hy wol himsels tekoart dwaan’.
Doe’t ien en oar oan har útlein wie wurde se wat hânsum en fûn se ek dat Jilles him skandlik mishâlden hie. Se frege om in glês bier.
Jantsje stie yn it doarp oanskreaun as ien dy’t wol ynnimme koe. Se sette meastentiids útein mei in pear glêzen bier en dan redsum oan ’e skjinne jenever.
‘Kinst better in flesse jenever oansprekke as in flesse jittik’, wie har sechje.
‘As Jilles himsels tekoart dwaan wol, moast er dan net hinne?’, besocht Hinkie, want hy wist wol dat se it op in sûpen sette soe.
‘Dêr hoech ik net by te wêzen. Hy wit wêr it byntou leit, hy moat him der mar mei rêde’, fûn Jantsje, mar jo koenen sjen dat se wol skrokken wie fan wat Hinkie sei en nei in pear skjinnen sette se wol op hûs oan.
Sa njonkelytsen siet de drank goed yn ’e man en it praat waard er net better om.
De behearder woe der eins wol in ein oan breidzje mar dat sinnige de mannen net.
Eintsjebeslút die hy doch wat er al folle earder dwaan moatten hie, sizze dat se no it lêste slokje opnimme moasten.
Yntusken hie Wytse him finaal lam sûpt.
Op eigen manneboet soe Wytse net mear thúskomme kinne. Hy moast holpen wurde, ek al hie der him ôfgryslik mishâlden, it bliuwt úteinlik wol ien fan eigen folk.
Arend wist in âlde strontkroade te stean en wylst hy de ûnbekwame sûpstrôt yn ’e kroade kipet eamelt Wytse yn himsels dat lytse Jilles doch gelyk hie en dat in Hassan as in Mohammed mei de earste de bêste Alvestêdetocht wolris as earste op ’e Bonkefeart oan komme koe en dat Sinteklaas oer in jier as wat in plak fan in mijter wolris in tulbân op ’e harsens hawwe koe.
Ôfwaaid praat fansels.