Krantekop-skimmend liket it nuver dat in wethâlder mei ûnderwiis-portefeuille, dy’t in nije skoalle finansierd hat, neffens guon leararen perfoarst net delkomme mei om it gebou te iepenjen. In leuke kollega op kantoar freget dy by’t ynkommen ofsto noch wolris by jûntiid oerwurkest? Ofst dan ek op ’e fyts komst? Joust op dy nuvere fragen gewoan antwurd, gniist in hiele ôfdieling dy út.
Op sa’n stuit hat dyn brein efkes oanklauwen. Is it safier datst op alle miste nijsfeiten wer by bist, dan giet dyn eigen referinsjekader der noch op fermoeiende wize mei oan ’e haal.
A: moatst by de kofje oeral in miening oer hawwe, dus ja, wat fynst hjir fan? Dit dan mar: “Prachtich om te sjen dat dy skoalle in direkteur mei ballen hat, dy’t gewoan seit: ik bepaal. Sokke managers binne yn ûnderwiislân fierstente seldsum.”
Hjir en dêr lûkt no in oanskode ûnderwiismanager fan it type omheechpromovearre dosint wyt wei, mar de konsensuskollega’s laitsje mei. Moai, mar dan is der ek noch nijseffekt B: sûnder datst it wolst, krijst dochs allegear assosjaasjes yn ’e kop. Soks hâldt in mins mar fan ’t wurk.
Wat falt der yn ’t sin by it wurd fytsehok? Dit ferhaal bygelyks.
(De nammen fan learlingen binne fiktyf.)
In jier as trije lyn fertelt learares Hilda op in Ljouwerter skoalle foar fuortset ûnderwiis – mei fjoerreade wangen – yn ’e leararefergadering wat har de dei derfoar oerkaam en hoe’t se dermei oan is. Se is ynfalster op dy skoalle, hat mei de learlingen út 2B noch gjin goeie bân. Om earlik te wêzen: it oarder hâlden is foar har in toer, net allinne yn 2B. Elke kollega wit dat, mar oer alle sjenante lûden dy’t yn in skoalle troch de muorren lekke swijt elkenien. Dat is yn ûnderwiislân deselde stille konsensus as de ûnskreaune wet as dat jo de buorlju yn jo flat nét freegje nei bepaalde nachtlike lûden. Jo fentileare jo fernuvering wol by oaren.
Hilda wit wol dat se oer de tonge giet, benammen by de spytgnyskjende, âldere manlike kollega’s. Se fielt it elke kear dat se de dosintekeamer útrint. Dochs docht se yn dy gearkomste ferslach, fan de les dêr’t se in bryfke ûnderskepte fan Jeffrey Dijkstra.
Se hie sjoen hoe’t er mei ien fan syn grouwe hannen fertiisd siet efter yn ’e string fan Femke Bolsius. Beiden bakten sadwaande dus neat fan har diktee. Jeffrey fielde him bot betrape en stampte razend de klasse út, dêrby tafel en stoel omskoppend. Femke lei gibeljend langút op ’e grûn. It bryfke liet sjen dat de Nederlânske les noch behoarlik nedich wie: “wacht op je fietsehok zal je gezicht poken!”
De rest fan ’e les wie wer gaos, mei in fruchteleaze tirade fan Hilda:
“Sok gedrach kin fansels net! Gjin ûnwinsklike yntimiteiten yn ’e klas! Nee, ek gjin winsklike! En it elkoar opwachtsjen om ien ferfolgens mar op ’e bek te slaan… dat is fansels nea de oplossing. Is der in konflikt dan moatte je dat útprate, as it ûnderling net slagget dan mei in dosint derby!”
Foar de feroaring koest in spjelde fallen heare…
Oant Geart de Jong syn laitsjen net mear hâlde koe: “Huh, se tinkt dat it giet oer slaan, dat briefke. – Maar mevrouw, het gaat helemáál niet over geweld.”
De bel giet en 2B ferlit bulderjend it lokaal. It is Hilda har lêste lesoere en se fielt har sa wurch en leech dat se thús foar de middeis-talkshow fan Oprah Winfrey delploft. It tema is (nei Bill C. en Monica), orale seks tusken te jonge skoalbern, dy’t miene dat ‘fellatio’ gjin seks is… Dan falt it kwartsje. Ynienen leit ek in resinte opmerking fan Stephanie, in kwetsber en oesa maklik te beynfloedzjen famke út 2A, tsjin har freondinne Bea, yn in oar deiljocht. Hie Stephanie soms wóllen dat Hilda it hearde, doe’t se fersuchtte: “Ja, einliks ek wol logysk, dochs? Dat myn nije freon wol dat ik mei him fierder gean as mei myn foarige ferkearing. Mar ik fyn it wol stom dat dy it tsjin him sein hat. Dat ik it dien ha.”
De âldere mannen spylje it net klear om it laitsjen yn te hâlden, as Hilda har skrutene soarch útsprekt oer wat der mooglik bart yn it fytsehok, miskien wol ûnder twang. Se fine dat se oerdriuwt, mei har ôfgean op sa’n sleau talkshowferhaal.
“Lit dy de kop net gek prate. Ljouwert is Amearika net.”
“It falt wol ta hear, ik ken dy bern allegear en as it sa wie, dan hie ík it echt wol murken.”
“Och, der stiet safolle dom stoerpraat op sokke briefkes, in erfaren dosint wit datst soks sowieso gewoan noait lêze wolle moatst.”
De lûden út ’e klassemuorren krûpe no op tafel en alle oare kollega’s hâlde harren senuweftich stil.
Lokkich sit yn dizze gearkomste ek in direkteur mei ballen. Sy seit dat it net oangiet en fal in kollega oan op wat se yn har eigen tiid thús op tillevyzje sjocht.
“Dêr giet it hjir hielendal net om en lit ús mar gewoan sizze wêr’t it wol om giet. Fierwei de maklikste wei foar Hilda hie west om har stil te hâlden. It falt my bot ôf dat jim hjir de yntinsje net meikrije! Hilda wit dat sy by de learlingen noch net genôch betrouwen hat om dit sels op te pakken en freget jim help.”
Twa kollega’s krije in opdracht en as Hilda twa moanne letter ôfset nei in folgjende ynfalbaan, dan draait der in famkespraatgroep dy’t frijwillich drok besocht wurdt.
No noch, elk skoaljier wer.
En nee, yn dat fytsehok hingje noch gjin kamera’s.