Elaine Ewart is yn 1975 berne yn Lincoln yn Ingelân. Se wennet no yn Ely en studearret kreatyf skriuwen oan de universiteit fan Essex. Foar har ôfstudearskripsje bestudearret se de relaasje tusken ekology, lânskip, taal en literatuer op it eilân Helgolân en yn it Fryske kustgebiet troch de tiid hinne. Op tongersdei 7 septimber 2017 joech se in lêzing mei de titel Voices from Heligoland: literary representations of the North Sea yn de Fryske Akademy yn Ljouwert. Yn de regio dêr’t se wennet organisearret se geregeld lêzings en wurksjops oer literatuer. Elaine skriuwt proaza en poëzij en wûn yn 2012 de Fenland Poet Laureate. Yn har skriuwen spilet it lânskip yn har omjouwing, de feanen (fens), in grutte rol. Famyljerelaasjes binne ek in wichtich tema. Har ferhaal ‘Handle with care’ ferskynde yn it earste nûmer fan it tydskrift The Fenland Reed yn 2015.

Foarsichtich behannelje (Oersetting fan ‘Handle with care’ – Elaine Ewart)

April, 1975.
Myn berte is op hannen. Ik bin ús heit en mem harren earste bern. As heit oan it wurk is, komt ús freondinne Joan del om by ús mem te sitten, foar it gefal har wetter brekt – ‘Jackie-sitte’, neame se it.
Yn de langer wurdende maitiidsmiddei sitte se noflik by ús yn ’e keamer. Mem praat oer har mem. Har holle mei it brune knotsje bûcht oer har mem har lêste wurk – in doopsjaal foar har ferwachte bernsbern. Har fingers helje yn en út; de haaknulle skynt yn it sêfte oranje ljocht.
‘Minsken sizze hieltyd tsjin my, “do silst dy better fiele as de poppe komt,”’ fertelt se Joan.
‘Nee,’ anderet Joan. ‘Foar in skoftsje silst dy minder fiele. Omdatsto de poppe oan jim mem jaan wolle silst en sizze, “Sjoch wat ik dien ha.” En dat kin dan net.’
Mem leit it haakwurk op ’e skurte, en besiket de grutte fan har stekken gelyk te meitsjen oan dy fan har mem. Triennen falle op it sêfte wite kessen.

Augustus, 1983.
We binne oan it kampearjen yn Súd-Frankryk. Ik sit op it draaimûntsje, fan efteren nei foaren treaun tsjin de hângreep oan wylst ús Helen my rûndraait yn in waas fan bûnte bylden en in soele blauwe loft. Us nije freondinne Adele sit neist my.
As we op topsnelheid komme, fiel ik mysels efteroerfallen yn it middengat. Ik raas, en it folgjende momint komt myn holle op it beton del. Ik krûp der ûnderwei, triljend, ljocht hier fol mei bloed en grús.
We rinne hastich werom nei it waskhok dêr’t Adele myn holle wriuwt mei fochtige papieren handoekjes. As se my sa goed as mooglik opkreaze hat, gean we werom nei de karavan. Mem beskermet har bleek skeinspruterich antlit foar de sinne mei in nonsjalante striehoed en in dûnkere bril, krekt as in rêstend filmstjer dy’t de paparazzi mijt. Us Helen en ik sjogge inoar oan en gnize.
‘Wat is der?’ Jierren letter fertelt ús mem my hoe’t de moed har yn de skuon sakke wylst se myn holle beseach. Heit is in amandelûntstekking oan it oerwinnen en stiet noch net stevich op ’e skonken. Mar mem is gjin wisse sjauffeur, foaral net oan de ferkearde kant fan ’e dyk, en hat heit syn sabeare-floeiende Frânsk nedich om mei de dokter te praten. ‘Ron, sjoch hjir ris nei.’
Uteinlik hie ik twa hechtings nedich. It lûd fan tried sizet troch de hûd fan myn holle.
‘Tsien frank de hechting wie it,’ seit heit. ‘Dat moatst net wer dwaan.’

Jannewaris, 1994.
It is krystfakânsje, nei myn earste trimester op ’e universiteit. Mem is no krekt wat langer as in jier dea.
Heit stiet, mei in bak tee yn ’e hân, mei in eignerseach de foartún oer te sjen. Hagen dy’t snoeid wurde moatte. Perken dy’t omdold wurde moatte. Mar syn âlde brune túnjas, hieltyd mear fersliten en útrutsen as in fiskersnet, hinget no moedeleas fodzich fan syn skouderblêden. ‘Kinsto my nei de stêd ride?’ freget er. ‘Ik moat mear medisinen helje fan de kwaksalver.’
Us gesinsauto is in meunster – in flugge, diseloandreaune fjouwerkante bak. Ik jou him hast hielendal de skuld foar it sakjen foar myn rydeksamen lêsten.
Troch de morfine kin heit net mear ride. As ik de kontaktkaai omdraai, komt it bist loch op gong, piipjend oant op ’e bouten.
‘Sjoch út!’
‘Okee. Giet goed. Dy peal stie yn myn bline hoeke, dat is alles.’
‘Bline hoeke? Wat is dat – it foarrút?’
We ride fierder nei de trochgeande dyk nei Gainsborough. ‘Heit. Kinne we dizze auto net ferkeapje en in lytsere auto keapje, dêr’t ik makliker yn ride kin?’
De stilte seit my wat in flater dit is. Heit hat my juster noch sa op it hert drukt om net te ferjitten dat we de garaazjedoarren yn de maitiid fervje moatte, foar’t we it hûs op ’e merk bringe. Ik bin in ferskriklik ûngefoelige dochter.
‘Sorry – kinst efkes stean bliuwe?’
Ik bring de auto ta stilstân op in hoeke fan 75 graden fan de stoeprâne ôf. Heit docht de passazjiersdoar iepen en koarret yn ’e goate. Ik wachtsje. De yngewanten fan de tank rommelje ûnferwachts. Penetrante útlitgassen waaie de auto yn. As er net beweecht, set ik de motor út. Hy giet wer rjocht op ’e stoel sitten.
‘Wêrom diest de motor út?’
‘No,’ lûk ik oan ’e skouders. ‘Soms makket de motor it slimmer, as je je mislik fiele…’
Heit skodhollet.
Ik pak it kaaike wer.
‘It spyt my,’ seit er, as we wer fuortride. ‘Dit is net sa plezierich foar dy, wol?’
Krekt foar’t heit stjert, slagje ik mei de twadde kear foar myn rydeksamen. Mei it doel nei de stêd te riden, om oanjefte te dwaan fan it ferstjerren, ryd ik foar de earste kear de wein de garaazje út. Heit hat dat stikje altyd foar my dien. As ik de motor start ha ik net yn ’e gaten dat er de auto yn de fersnelling stean litten hat, en ik sjit foarút en bots op ’e meanmasine.
We binne der nea oan takaam om de garaazjedoarren te fervjen.

Maaie, 1975.
Oan ’e ein fan de moarn is ús eftertún it bêste plak om te wêzen. Wylst it iten yn ’e hegedrukpanne prottelet, leit muoike Mal te slûgjen yn de lisstoel, en wurdt har antlit mei de brede mûle ferwaarme en har kroljend rossich hier opljochte troch de sinne. Yn West-Kirby hat se inkeld in betegele tún, dêr’t de wask hinget te drûgjen, dy’t har rychjeshûs skiedt fan de dyk foar har oer. Hja genietet fan har twa wike doarpslibben, ‘húshâldt’ foar heit no’t mem yn it sikehûs leit.
Har earen fange it lûd op fan heit syn auto dy’t de oprit oprydt. Se komt oerein en tripket troch de keamer. ‘Wat sjogge jim der goed út!’ Har antlit lûkt yn in brede glim as har eagen de nije mem en poppe opnimme. ‘Do silst wol wurch wêze, tink ik?’
Mem laket. ‘Nim har mar.’ Mem leit de poppe by muoike Mal yn ’e earms.
‘Ohhhh… Wat in skat.’ Ik doch de mûle iepen en lit in mûzige prúst hearre. De folwoeksenen laitsje.
‘Dizze poppe docht it wol,’ merkt heit op. ‘We hoege har net werom te bringen.’
Mem seit, ‘Baarnt der wat oan?’

Oersetting: Hedwig Terpstra