De stoommasine makke yn de achttjinde iuw hieltyd mear opgong. Dy makke it mooglik om mei minder minsken mear wurk te fersetten. Dat wie belangryk foar fabriken, foar skippen en foar it spoar. De minsken diene minder, de apparaten mear. Der kaam in hieltyd grutter ferskaat oan apparaten dy’t it wurk diene. Yn 1859 waard de earste oaljeboarne ûntdutsen. Dat smiet nije enerzjyboarnen lykas peteroalje, benzine en disel op, fansels mei de fersmoarging dy’t dat fan gefolgen hie. Dêr waard net folle oer praat. Reek ferdwûn en wat men net seach, wie der net. Sa like dat alteast. Boppedat, de wrâld wie grut genôch.