Yn de simmer fan 2012 trof skriuwster Jannie Regnerus dichter Tsjêbbe Hettinga op Flylân. Se swommen en kuieren tegearre en praten ûnder oare oer skilderkeunst. Regnerus krige fan de dichter in bondel, hy skreau foaryn ‘In byld fan dy yn ’e golven’. Dy ûnderfiningen setten har derta oan om in roman te skriuwen oer it ûnderwerp ‘Wat it is om dichter en blyn te wêzen’ mei as titel Nachtschrijver. It boek ferskynde yn maart 2017, in moanne foardat Hettinga syn samle fersen útkamen. Regnerus hie fraachpetearen mei Kirsten van Santen (LC 17 maart 2017) en Diane Romashuk (FD 12 april 2017). Se beklamme dêr it fiksjonele karakter fan it boek. De ûntfangst yn de lanlike parse wie – op ien nei – tige loovjend.
Teake Oppewal koe Hettinga persoanlik troch syn wurk foar FLMD/Tresoar en hy skreau Hettinga syn libbensskets yn de samle fersen. Hy lies Nachtschrijver daliks by ferskinen. Yn earste opslach wie er der net bot oer te sprekken. Regnerus gie him te frij om mei Hettinga syn libbensferhaal. Mar it wie fiksje! Dochs knypte der wat. Hettinga hat him in pear kear yn it iepenbier utere oer syn blyn dichterskip. Wêrom hie de skriuwster dat net yn har roman ferwurke, mar wol allegear oare biografyske eleminten? Fierder hie Regnerus dramatyske gegevens út Hettinga syn libben opsnolke mei eigen fantasij. Se hie der ynliskunde op loslitten om sa Hettinga syn bysûnder performerstalint te ferklearjen. Dat hie de dichter sels no krekt noait wold. Hy neamde soks tsjin Pieter Verhoeff yn de dokumintêre ‘Yn dat sykjen sûnder finen’ in ‘aberraasje’ – in fertekene byld.
Opdracht foar Jannie Regnerus yn Tsjêbbe Hettinga syn hân, mei de sin ‘in byld fan dy yn ’e golven’ Foto: Jannie Regnerus.
Utjouwerij Bornmeer docht no war in Fryske oersetting fan Nachtschrijver út te bringen. Sadwaande jout Oppewal yn Ensafh in skôging oer it boek. Mei de gruttere ôfstân falle him de stilistyske kwaliteiten fan de roman better op as fjouwer jier lyn. It sintrale tema wurdt útwurke út de persepsje fan haadpersoan Hannah wei. Sy komt hieltyd mear yn ’e besnijing fan in bline dichter dy’t stal jûn is neffens Tsjêbbe Hettinga. Har byld falt net gear mei it byld fan minsken dy’t Hettinga better kend hawwe. Oppewal ken hiel wat details fan Hettinga en dy syn wurk werom yn de waarnimmingen fan Hannah. Syn eardere beswieren bliuwe lykwols oerein, mar hy pleatst se no yn in oar ramt. Eppie Dam neamde Hettinga yn in resinsje yn 1992 ‘kening Tsjêbbe’. Krekt as op folle gruttere skaal bard is mei de persoanen dy’t it ûnderwerp binne yn de Netflix-rige The Crown falt Hettinga ek de keninklike eare ta om nêst syn eigen libben in fiksjoneel bestean krigen te hawwen.
De skôging is te lêzen yn Ensafh nr. 4 fan 2021.