(Foarpublikaasje fan Hidde Boersma syn ferhalebondel Fol túch de mist yn, dy’t yn maaie ferskynt by De Friese Pers Boekerij)

‘Wêr is it Beest?’ freget de kalme en goedhertige skipper, dy’t froeger noch yn Wiuwert wenne hat yn it hûs neist dat fan myn âlden, wylst er de kopspring foar my om in stegerpeal hinget.
It Beest, dy beneaming foar de skipper fan ’e Mon Désir, dêr’t ik maat op bin, hie ’k noch net heard. Mar dy namme past him oars wol.
‘Hy leit siik op bêd,’ sis ik, ‘en stelt him freeslik oan.’
‘Dat ferwûnderet my neat,’ laket er, ‘is it oars wat mei him út te hâlden?’

Dy fraach is my de ôfrûne moannen wol faker steld troch lju dy’t wat mei it boatsjelibben te krijen hawwe, as ik harren fertel mei wa’t ik far. It Beest hat kenlik nochal in reputaasje.
Ik sis dan altyd dat it Beest en ik wolris mei de hoarnen yninoar sitte, mar dat we tagelyk ek goeie freonen wurden binne.
Ik fyn it Beest wol in boeiend figuer. Like woest as gefoelich. Somtiden in rûge bolster mei in blanke pit. Mar ek faak in blanke bolster mei in rûge pit. It is dêrom net altyd maklik om mei it Beest om te gean, mar it tsjingas dat je yn ’e hûs hawwe moatte om him te stean, dat ha ik wol. Ik bin der ek wol grutsk op dat ik sa goed oerwei kin mei it Beest. En boppedat bin ik sels ek net altyd like maklik. It giet somtiden mâl. Fan ’e wike fertelde er my oan de bar op Skier dat er himsels wol yn my weromkoe. Dêr proasten we op, mei elk in bierke en in bearenburch.

Ik kaam by it Beest oan board as in folsleine lânrôt. Op it arbeidsburo hie de frou dy’t my dêr te wurd stie, yn it kompjûtersysteem socht op de letter m. De m fan magazynmeiwurker.
‘Even kijken,’ sei se, ‘ehm, matroos op een charterschip, nee, eh, ja, magaz…’
‘Sorry, wat zei u?’ ûnderbruts ik har, ‘matroos op een …’
‘… charterschip,’ folle se my oan, ‘lijkt dat je wat?’
‘Ik weet niet, wat houdt het in?’
In pear dagen letter naam ik de bus nei De Lemmer en frege oan de brêgewachter wêr’t de klipper Mon Désir earne lei. Hy wiisde my de rjochting en doe’t ik oankaam by it skip, stie der in man wat te heisterjen mei de skoat fan it grutseil.
‘Hallo, ik kom solliciteren,’ sei ik.
‘Ah,’ sei de man, ‘dan moet je bij hem zijn,’ en hy wiisde nei it lûk fan it rom. Op dat stuit stuts júst in jongere man mei in bosk lange ljochte krullen de holle ta it iepensteande lûk út.
‘Hoi,’ sei er fleurich.
De senuwen en ûnwennigens foelen fuort fan my ôf. Mei dizze man, tocht ik, soe ik it wol úthâlde kinne. Hy gie my foar nei de roef en skonk kofje yn. It praat kaam al gau út by Israel en Egypte. Hy hie dêr ek west en we wiene it der oer iens dat de Israeliërs net it meast hertlike folkje binne.
‘Dus we binne it kaptein,’ sei er op in stuit.
‘Kaptein?’
‘Ja, do wurdst maat op dit skip.’
‘Eh, dat is goed, mar ik wit neat fan silen.’
‘Dat leare we dy wol.’
Optein en mei de spanning fan it foarútsjoch fan nije aventoeren siet ik yn ’e bus nei hûs. ‘Tsjong, maat op in klipper,’ gie it troch my hinne, ‘wa hie dat no tocht? Foarige wike wist ik net iens dat it bestie.’

Sûnt in pear wike nei dat petear wenje it Beest en ik tegearre op it eilân mei de twa mêsten. Hy yn de roef en ik yn it foarûnder. Ik moat sliepe yn in bedstee wêryn’t ik oerdwers presys langút lizze kin. Der hinget de lucht fan fet, focht, âld tou en de rust fan it ankerkeatling. We binne net de iennige bewenners op it skip. Alle wiken en wykeinen komme der nije groepen Dútsers oan board: skoalbern, bakkers, lju dy’t komme te teambuilden, freoneklubs, de heechste bazen fan Ferrero-Rocher, famyljes. Alle jûnen is it raak en drinke we bier, tegearre of mei de gasten.
‘Hèdde, auch ein Bier’ seit dan sa’n Dútser as we oan ’e ein fan de dei yn ’e haven lizze, fan Enkhuzen, Medemblik, Folendam, Hoarn, Amsterdam, Skylge, It Amelân, Skier, Dokkum, Langwar, Ljouwert, Snits, Harns, Makkum, of Starum, ‘es ist jetzt Feierabend.’
En yn ’e havens lear ik oare skippers en maten kennen. Sa as it Beest syn bêste maat de Stille Liuw, dy’t in âldere broer blykte te wêzen fan Krekt Wat út Wiuwert, by wa’t ik wolris delkom om in bierke. Tegearre hite it Beest en de Liuw de Balderboys, nei de Liuw syn tsjalk de Balder, dêr’t tafallich myn goede freon Lytse Grapkes, doe’t it skip noch de Goede Verwachting hiet, as bern noch op wenne hat.
De Liuw seit nea net folle, mar as er goed oan ’e Weduwe Joustra sitten hat, fertelt er altyd itselde ferhaal oer de skipper dy’t by min waar altyd oer it túch, de mêsten en stagen sei: ‘Als het valt, dan valt het naar voren.’ Dan laket er en skinkt er noch mar in bearenburchje yn.

It Beest is mei it ferstriken fan ’e wiken stadichoan ‘seizoensmoe’, sa’t er it neamt. Hy hat eins it mier oan al dy gasten.
‘Bitte, jetzt eben nicht,’ seit er faak as se it efterdek op stappe foar in praatsje.
‘Altyd deselde fragen,’ seit er dan tsjin my.
Syn hiele stimming hat der somtiden ûnder te lijen. Dan is er op ’e neimiddei yn ’e haven net te genietsjen.
‘Wat hat dy Jehannes Bosse Hoeve in ûnsjoch wiif, ju,’ sei er ris doe’t we yn ’e roef oan ’e kofje sieten en op it foardek fan it skip efter ús in frou in tou oan it opfiemjen wie.
‘Do bedoelst Jehannes Bosse?’
Hy seach my ferneatigjend oan.
‘Is Jehannes Bosse itselde as Jehannes Bosse Hoeve?’ knarsetoske er.
‘Wat wit ik derfan, it is hast itselde, ik frege it even.’
‘Luisteren!’ sei er op mongolide toan. Dat die er altyd as ik eat net fuortendaliks begriep.
‘Kom op, man! Wat wit ik derfan!’ sei ik like lilk.
Hy seach noch like ferneatigjend, mar doe dôve it fjoer yn syn eagen stadich út.
‘Hidde,’ sei er, ‘bisto ek sa wurch?’

Sa rinne al ús oanfaringen eins altyd wer mei in sisser ôf. Al rint it wolris flink heech op. Op in jûn yn Starum, bygelyks, hie it Beest my frege oft ik de wettertank byfolje woe. It wie drok yn ’e haven en alle kranen wiene beset. Ik moast wachtsje en gie doe mar yn it foarûnder muzyk sitten te lústerjen en iepene in flesse wyn. Fan in famke dat in pear wike lyn by ús oan board de ketering fersoarge hie, hie ’k in topke weed krigen, dat ik rôle my ek in lekker sticky. It siet noflik en ik fergeat folslein dat ik noch wetter tanke moast. It Beest wie poer en rekke op ’e rin mei geklei oer dat ik altyd fan alles fergeat. Dat wie ek wol in bytsje wier, mar hy hoegde my net sa mâl te bejegenjen. Triljend fan lilkens stiene we foarinoar oer.
De oare deis wiene we alles mar wer fergetten, want it skip moast wer troch ús tegearre rund wurde.
It libjen en wurkjen op sa’n skip komt der bytiden ek wol op oan. Je sitte inoar ticht op ’e hûd en it is hurd bealgjen. En it waar hat ek in finger yn ’e brij. Somtiden waait de stront fan ’e diken, sa’t it Beest it altyd útdrukt. By de slûs fan Koarnwert bedarren we ris yn in kranksinnige bui. Op it Waad hiene we de fok en it grutseil wol fiif kear setten en strutsen. Hieltyd sloech it waar om. Mar doe’t we út de slûs kamen en de Iselmar op farden, like it werklik op te klearjen. Al wie it noch wol slim dizich. Likegoed krige it Beest it op ’e heupen en liet er my en de Dútske bern alle seilen – de bezaan, it grutseil, de fok èn de kluver – sette.
‘Mienst dat echt?’ ferwûndere ik my noch.
‘It klearret no echt op,’ sei er.
Mar júst op it momint dat it folle túch stie en ik de fallen rêstich op stie te fiemjen, om de boel aanst yn betrouwen wer strike te kinnen, krige dondergod Donar it op ’e heupen. Ik kin my allinne noch mar in grutte knal heuge. En dat ik tusken al it geweld it Beest roppen hearde dat ik strike moast. Lokkich hiene we hiele geskikte bern oan board. Swäbyske jonges en famkes fan in fakskoalle dy’t fan wurkjen hâlden en dat ek koene. Al hold ik myn hert fêst hoe’t de grouwe Eugen oer it glibberige dek hinne en wer draafde. Hy hie samar yn ’e baren donderje kind, mar sûnder him hie ’k it nea foarinoar krigen alle seilen op ’e tiid te striken. It naaide derút. Alle stront dy’t ea fan ’e diken waaid wie, waaide der no like hurd wer op. Nei ôfrin sloech it Beest my op ’e skouders.
‘Wat in klap, hee,’ sei er oer Donar syn gongslach, ‘do siest op ’e knibbels yn it gongboard mei de hannen oan ’e reling mei iepen mûle te sjen. Ik moast dyn namme wol fiif kear roppe.’
‘O ja?’ sei ik, ‘ik skrok my wyld, dat wit ik wol. It like miskien dat ik seach, mar neffens my ha ’k neat sjoen!’
‘Sokke eagen hiest!’ sei it Beest, ‘mar dêrnei hast it geweldich dien, man. Tankewol.’
Op ’e motor binne we doe yn ’e wyn op nei Starum toffele. It grutseil wie yn it geweld skuord en yn ’e haven kaam seilmakker De Groot it opheljen. In oere letter kaam er werom en hawwe we it seil der wer op set. Yntusken kamen hieltyd mear skippen de haven yn, en giene wy op ’e kade klearstean om de springen oan te krijen. Guon skippers hiene in geweldige muoite mei oanlizzen yn dy hurde wyn. In skip mei de tapaslike namme Twister kaam yn swierrichheden om’t de maat by fersin it anker falle litten hie. It wie suver filmysk hoe’t it skip dêr lei ûnder de donkere wolken yn de gûlende wyn, wylst de skipper mar razen bleau nei de maat en de fallen hystearysk tikken tsjin de metalen mêsten. Mar it kaam goed.
Dêrnei binne we mei de hannen djip yn ’e bûsen Starum yn rûn om by Doede Bleeker in fiskje te iten. Dêr wiene we wol oan ta, en doe’t we sêd wiene, sei it Beest: ‘Kom, we geane op ’e pier yn ’e wyn hingjen. Dat is hearlik!’
We moasten der op ’e pier om tinke net te wetter te waaien, sa mâl gie it. En hieltyd stuiteren der mear klippers en tsjalken op ’e baren it havengat yn. It wie in ûnheilspellend skouspul, sa mei it fallen fan ’e jûn. It like wol it dekor foar in horrorfilm, ûnwerklik.