Jelma Knol

Achte hear Anne Hettinga

logo.ensafh

Tanksij dy fijne Arriva-yn-en-úttsjekpealtsjes is myn OV-chip-foardieloerekaart nei de barebysjes. En ik haw djip begrutsjen mei jo personiel krigen. Wat dy minsken allegear wol net útstean moatte. De winteroerlêst, yn- en úttsjekpeallen dy’t sy net makke, mar jo wol besteld hawwe: allegear saken dêr’t se gjin inkelde ynfloed op hawwe, mar dy’t der wol foar soargje dat it segryn fan it hiele folk op jo personiel ôfreagearre wurdt.
Ik sei noch tsjin dy echt aardige kondukteur of kontroleur dy’t my fanwege myn earlike blauwe eagen gjin boete joech: ‘It liket hjir wol Kafka yn de trein.’
Dat is dan ek it iennichste literêre wurd dat yn dit stikje falt.… Lês fierder

Jelma Knol

Yn it harnas

logo.ensafh

Jannewaris begjint weemoedich. Yn ús eigen provinsje moasten wy ôfskied nimme fan in tal treflike minsken dy’t in soad betsjutten hawwe foar de Fryske taal en kultuer. De wrâld fan de Alde Muzyk nimt dizze wike ôfskied fan Gustav Leonhardt, eminint pionier en learmaster fan twa generaasjes musisy dy’t de wrâld fan en foar Bach eksplorearren en mei prachtige útfierings tichter by it publyk brochten.
It prachtige konsert dat it Nederlands Kamerkoor tiisdei yn de Grutte Tsjerke brocht ûnder lieding fan Jos van Veldhoven en twa ensembles mei ferneamde ynstrumintalisten wie sa yndirekt in earbetoan oan alles wat ûnder Leonhardt en syn neiste kollega’s ta stân brocht wie.Lês fierder

Jelma Knol

Earbetoan oan Montserrat Figueras

logo.ensafh

Wat my hieltyd faker oerkomt nei gelang’t ik âlder wurd: ik tink oan in man of frou, praat oer him of har en in wike of wat letter stiet ynienen yn de krante dat hy of sy ferstoarn is. Ferline wike oerkaam my dat mei Montserrat Figueras, de grutte Spaanske sjongeres fan de âlde muzyk, frou fan Jordi Savall.
Sybe Krol makke my oait hiel nijsgjirrich nei de midsieuske en renessânse muzyk fan Spanje. Hy hie in kollekje lp’s mei oargelmuzyk út dy tiid. Ik wie driftich op ’e siik nei in frouljusstim. Ik hie nammentlik in fragmint fan in film sjoen oer de Spaanske Ynkwisysje.… Lês fierder

Jelma Knol

Fyftjin jier freonskip

logo.ensafh

Fan ’t simmer wie ik op reis mei in boek: Helse liefde fan Frédéric Bastet, in biografysk essee oer de ferhâldingen tusken fjouwer bysûndere minsken, de skriuwsters George Sand (pseudonym fan Aurore Dupin), Marie d’Agoult, en de komponisten Chopin en Liszt. It brocht my nei de my ûnbekende kriten fan de Berry, in plattelânsgebiet yn Frankryk, krekt boppe de Haut-Limousin.
Flakby it rivierke Creuse sieten wy yn in nochal tsjustere gîte, ûnderdiel fan in pleats dy’t der nei alle gedachten yn George Sand har tiid al stie. Acht kilometer fierderop hie de skriuwster in twadde wentsje yn it doarp Gargilesse en noch fyftich kilometer fierder stie har lânhûs yn Nohant.… Lês fierder

Jelma Knol

Krús of munt

logo.ensafh

‘De provinsjale amtner is no moai nei it húske, dus wy kinne de nammen fan de fiif lêste kânshawwers wol even ûnderinoar beprate.’
‘Mar wy moatte wol de nammen feroarje, want de keamer hat ek earen. Alles lekt hjir dat it sta seit. En wy soene der yn oktober út wêze.’
‘Konkreet dan: Sytse falt ôf neffens de kêsten omdat syn masterwurk Moerlân mear as fjouwer jier lyn publisearre is. Tuskentiids hie er gjin nije publikaasje.’
‘Bourdieu leart ús dat in sjuery him earst echt ûnderskiedt troch mei in namme te kommen dy’t gjinien ferwachte hie. Hawwe Erwin, Bonpipa en Gjetske destiids hiel goed begrepen.’… Lês fierder

Jelma Knol

Pluk fan de Petteflet: it evangeelje foar bern

logo.ensafh

Fan Annie M.G. har libben wist ik foar de biografy fan Annejet van der Zijl ferskynde allinne in pear globale feiten: dat se in dûmnysdochter út Seelân wie, bibliotekaresse waard en dat har gloarjetiid flak nei de oarloch by it Parool begûn. Ik haw har ienkear yn it echt sjoen: yn Amsterdam, yn de bioskoop by de ferneamde film Mephistofeles mei Klaus Maria Brandauer. Dêr skode se yn de rige foar my oan mei Parool-kollega Jeanne Roos. Ik werkende de froulju daliks. Wat hiene se in wille mei har beiden, foar de film begûn! De grumpy old-lady dy’t Annie M.G. yn de lettere televyzjesearje foarstelle moast, wie noch hiel fier fuort.… Lês fierder

Jelma Knol

Sinjalemint Oer it wetter

logo.ensafh

Mei Gods segen Oer it wetter

Oer it wetter op ’e weagen fan muzyk en poëzij, is in sympatyk, want demokratysk projekt. Tryntsje van der Veer stalde de dichtbondel mei fersen oer it wetter gear, der sit in cd by mei foardrachten en muzikale útfierings, moai byldwurk en foto’s yn it boek meitsje de totaalerfaring kompleet.

It sympatike en demokratyske fan dit projekt sit him yn de gearwurking tusken amateurkeunstbeoefeners en profesjonals, ek yn de muzyk. In skaaimerk fan projekten lykas Oer it wetter is ûnder mear dat se in royaal poadium biede oan froulike poëzybeoefeners. Yn blomlêzings út de offisjele Fryske literatuer binne dichteressen faak fier yn de minderheid.… Lês fierder