André Looijenga

Fan op in kreake

logo.ensafh

Galerijen en balkontsjes mei ik wol lije. Dêrfan delsjen op wat ûnder bart, is krekt as op in barokke plafonskildering mei om ’e hanneling hinne herntsjes mei taskôgers. Minskjes sjogge nei de midden, wize op wat aparts, jouwe fansiden kommentaar op it hiele teater.

Allyksa fielde ik my okkerwyks op it Boekefeest, doe’t ik de omgong mar ris opsocht foar in better sjoch op it toaniel. Op ’e kreake hiene boekelêzers, en guon skriuwers ek, har drapearre op stuollen en de houten sitsjes oan it stek. De keunst fan it taskôgjen, it fansiden wat praten as potlead-oantekens yn in marzje. Ek ik joech my del, op in kessentsje rjocht boppe it poadium.… Lês fierder

André Looijenga

Sinjalemint: Ferdinand de Jong

logo.ensafh

Koart nei elkoar ferskynden yn 2010 en 2011 twa romans fan in nije Fryske skriuwer. De twa boeken fan Ferdinand de Jong hat Friese Pers Boekerij op ’e merk brocht as spannend en tagonklik om te lêzen. Sa op it earste each hiel geskikt foar wa’t fan ’t simmer ris noflik yn ’e tún of op it wetter in Frysk boek lêze wol.

Ferdinand de Jong nimt de lêzer mei nei ûnwenstige oarden: nei it noarden fan Sibearië en nei de top fan ’e Mount Everest. Syn debút Guozzeflecht giet oer in geheime missy en spionaazje yn de Kâlde Oarloch, en sit wat middenmank in detektive en in jongesboek.… Lês fierder

André Looijenga

Sinjalemint: De Kweeste fan Ridder Pieter ‘Geef-mar-Linich’ fan Skingen

logo.ensafh

Fryslân suchtet ûnder it jok fan de AllerFerskuorrendst Ûnbidige Kening (Afûk), dy’t ien taalstandert foar it Frysk ynfiere en alle ôfwikende steds- en streektalen útrûgje wol. De grutste fersetshurd is de Grinzer Ridderoarder. Dy is lykwols syn foaroanman, ridder Pieter fan Skingen, kwytrekke om’t er foar âld fersliten wurdt. It haad fan ’e Grinzers, greve Goffe, stjoert syn ridders deropút en fyn ridder Pieter werom, om mei-inoar Fryslân fan ’e Afûk te befrijen. In ynternasjonale koälysje fan frisiasten ferslacht úteinlik de tsjoede kening, en bringt sa it dialektysk ferskaat yn Fryslân werom.

Pieter Breuker, Frysk taalkundige, naam yn it akademysk jier 2009/2010 ôfskie as universitêr dosint yn Grins.… Lês fierder

André Looijenga

Sinjalemint: Ûnder wetter

logo.ensafh

Om twa redenen is Ûnder wetter in tige nijsgjirrich boek: it is in roman óér de Fryske identiteit, en it is in dystopysk takomstferhaal oer de ûndergong fan Fryslân. Tiemersma (*1952) hat by it skriuwen fan dit boek de tiidgeast goed oanfield. Wy libje ommers yn in tiid dy’t swier is fan ûndergongsfoarsizzings: tink oan it klimaat en it ranen fan ’e poalkappen, oan it ekonomysk en wrâldpolityk efterútbuorkjen fan it Westen, oan de ferbjustere besunigings yn tiden fan krisis, oan de takomst fan it Frysk as skriuw- en sprektaal, oan it fuortbestean sels fan Fryslân…

Ûnder wetter is in dystopy, in ferhaal wêryn’t hjoeddeiske tinkbylden ta in aaklik takomstfisioen útwurke wurde.… Lês fierder