A.IJ. van den Berg

Horror vacui, en de leechte dy’t Mulder ús achterlit

logo.ensafh

Faak al waard de ûndergong foarsein, mar it Frysk is noch altiten yn libben. Douwe Tamminga hat dit ferskynsel de ‘taaiheid fan taal’ neamd, en dizze frase waard begearich troch de politikus Bertus Mulder parafrasearre yn ’e titel fan dit bondeltsje. Tolve jier hat Mulder foar de PvdA deputearre west fan ’e provinsje Fryslân. Yn syn portefeuille siet altiten kultuer. Dit boekje jout ûnder oaren in oersjoch fan wat er yn dy tiid berikt hat.

No bliuwe talen miskien wol ûnferwacht lang bestean, de wurden yn sa’n taal kinne noch wolris subtyl fan betsjutting feroarje. Tsjintwurdich sjonge se op syn bêst yn it âldereintehús noch wolris oer de “Ouwe taaie”.… Lês fierder

A.IJ. van den Berg

Horror vacui, en de leechte dy’t Mulder ús achterlit

logo.ensafh

Faak al waard de ûndergong foarsein, mar it Frysk is noch altiten yn libben. Douwe Tamminga hat dit ferskynsel de ‘taaiheid fan taal’ neamd, en dizze frase waard begearich troch de politikus Bertus Mulder parafrasearre yn ’e titel fan dit bondeltsje. Tolve jier hat Mulder foar de PvdA deputearre west fan ’e provinsje Fryslân. Yn syn portefeuille siet altiten kultuer. Dit boekje jout ûnder oaren in oersjoch fan wat er yn dy tiid berikt hat.

No bliuwe talen miskien wol ûnferwacht lang bestean, de wurden yn sa’n taal kinne noch wolris subtyl fan betsjutting feroarje. Tsjintwurdich sjonge se op syn bêst yn it âldereintehús noch wolris oer de “Ouwe taaie”.… Lês fierder

A.IJ. van den Berg

Knalbonbons en kliemske brij

logo.ensafh

De twadde roman fan Willem Schoorstra hat in tema dêr’t ik no altiten al graach ris in Frysk skriuwer oer lêze woe. Om’t it sa ’n grut tema is foar in soad minsken fan myn generaasje. Us ferbanning. Fansels dat wy te studearjen gongen, al hiene ús heit en mem faaks net mear as legere skoalle. Mar om kolleezjes te folgjen oan in universiteit moasten wy Fryslân út. Dat betsjutte meastentiids ek dat we er allinne op besite werom komme soene. Wurk op ús nivo is der yn ’e provinsje hast net. Dus kin der maklik op mear as ien manier in ôfstân groeie mei thús.… Lês fierder

A.IJ. van den Berg

Wat moatte se dan leare?

logo.ensafh
in ferfolch op: oer in kanon, laden mei klisjees

Yn ’e ideeën oer wat ûnderwiis betsjutte kin, binne twa utersten. It minimumdoel fan ûnderwiis waard formulearre troch VN-organisaasje Unicef. Dy seit altiten: lit jonge bern yn elts gefal leare. Makket net út wat. As it fermogen ta learen yn ien syn jeugd net brûkt wurdt, stjert it hiel maklik ôf.

Maksimumdoelen binne opsteld yn Nederlân, wêr’t tal fan kommisjes fol fan gelearden yn detail de easken fêstlein hawwe dêr’t in learling oan foldwaan moat, oan ’e ein fan ’e oplieding. Op hokker nivo ek. Mar hoe detailleard dy eintermen ek binne, folslein lykje se noait te wêzen.… Lês fierder

A.IJ. van den Berg

Oer in kanon, laden mei klisjees

logo.ensafh

Ynhâld dy’t skraal ôfstekt by de pretinsjes fan ’e titel. ‘Tinspraak’ neam ik dit, en it ferskynsel wurdt hieltyd normaler. Op de kommersjele TV-stjoerders is soks sels gebrûklik. Guon útstjoeringen dêr krije titels mei as: ‘De 50 grootste showbizzgebeurtenissen ooit’. Mar dy programma’s binne fral te herkennen oan in nuver beheinde kar oan fragminten, en in heech gehalte oan jeuzelpraat.

Sa gau’t it giet oer skiedniskanons, sjoch ik opfallende parallellen mei sokke pulp-TV.

Nammers, oer it ferline witte wy it measte net. En in soad fan wat wy wol witte, is iensidige lêberij. De skiednis wurdt no ienkear skreaun troch de oerwinners.… Lês fierder