Willem Winters

Oer eunuchen en hûndert syktes

logo.ensafh

Wy wiene fan ’e jûn by freonen te iten. Sy kin omraak itensiede. Healwei liet ik my ûntfalle dat ik middeis in prachtich boek kocht hie. Sa’n moai boek en ik doarde it hast net iepen te dwaan. Dan kloppet it hert my yn ’e kiel en fiel ik dat myn mage opstannich wurdt. Dat komt troch The sick rose or disease and the art of medical illustration fan Richard Barnet.

Hy wit myn gefoelige snaar te reitsjen. De holle fan in frou op it omslach is dramatysk, mar wol te fernearen. Dan slachst it iepen en dêr krijst fuort al in psychologyske oplazerus fan jewelste.… Lês fierder

Willem Winters

USA

logo.ensafh

Wy soene no mar ris trochsette en regelje in reis troch de USA. Dat wie noch gâns in wurk. Mar dêr woe ik it net oer hawwe.

Minsken dy’t ik no – no’t wy nei twa moanne en 9000 km en 3000 liter benzine werom binne – tsjinkom freegje: ‘Wat foel dy it measte op yn de USA?’ Dêr hoech ik net oer nei te tinken. It earste wat my opfoel doe’t wy bûten it fleanfjild Newark stapten wiene de ûnbidige trucks (mei oplizzers). Type Mack, mei fan dy enoarme snuten, mar inkeld in frachtwein sa’t wy dy kenne.
In soad lju ride privee yn in pick-up.… Lês fierder

Willem Winters

Wûne

logo.ensafh

Alle dagen oarloch yn it nijs. Even tocht ik dat de Russen dochs noch komme soene, dat NAVO-Luns dochs noch gelyk krije soe. Ik seach ynstoarte hûzen, deaden en ferwûnen om my hinne. Oarlochsfotografen leinen de ferskrikkingen fêst. Guon ferwûnen bliuwe yn libben en wurde oplape mei protezes fan allerhande soarte. Wat mear oarloch, wat flugger de ûntjouwingen op dit mêd. Dat bewiist in foto – WO I – yn it legendaryske Het Leven; in ploechje soldaten mei opstrûpte boksen lit sjen dat se mei harren keunstskonken wer biljarte kinne.

Bekend is it gefal fan de Frânske bokser Eugène Criqui dy’t yn de sjitfuorgen fan WO I syn ûnderkaak ferlear.… Lês fierder

Willem Winters

Tassen

logo.ensafh

No’t wy dochs yn ’e buert wiene woe ik lâns Hoogeveen, dêr soene se it langste byld fan Europa hawwe. Dat herinnere oan de feart út de tiid fan de ferfeaning. Letter fanwege it groeiende tal auto’s dimpt.

Nei in setsje kriget men yn ’e gaten dat de ferhâldingen fersteurd binne: te breed, te heech, te leech, neat kloppet mear. Dan probearret men faaks troch werynrjochting, oanlis fytspaden en it plantsjen fan beammen de saak te rêden. Dat binne meastentiids lapmiddels dy’t de fisuele gaos allinne mar grutter meitsje.

DSC_0579

Yn Hoogeveen hat in keunstner in wetterfal fan 200 meter al bochtsjend troch de Haadstrjitte oanlein.… Lês fierder

Willem Winters

De jas

logo.ensafh

Dêr foel de foto út it oantekenboek. Dêr hie ik noch net socht en ik socht al mear as in healjier. Dy foto hat in ferhaal. It ferhaal fan de jas.

Hy hie dy jas oan doe’t er nei jierren thúskaam, dat wie yn 1957. Us mem en ik rûnen op it Breedpaad rjochting Dracht noch foar de fiskwinkel. De NTM-bus stoppe by de Haadbrêge
Der stapten minsken út. Ien fan harren rôp: ‘Dêr komt se krekt oan.’ Hy hie him ús adres frege en no kamen wy der tafallich oansetten. Oft en hoe’t de emoasjes opspilen wit ik net, allinne dat byld fan dy man yn in swarte jas dy’t út ‘e bus stapt is noch helder en skerp.… Lês fierder

Willem Winters

Marino Marini

logo.ensafh

Wa ken se net, dy hynders en ruters fan Marino Marini. Unbegryplik moai! Mar syn skilderijen en tekeningen, hoe binne dy? Dêr seach ik mar hiel inkeld wat fan. No wiene der yn Swol tal fan keunstwurken fan him te sjen. In unyk barren. En wy hiene dizze eksposysje hast rinne litten, it soene dochs wol wer de wenstige hynders en ruters wêze. Mar nee, ik sjoch fantastyske abstrakte komposysjes, neakten, figueren út it sirkus en portretten, allegear hiel ynkringjend en ûnbegryplik moai!

De akrobaat (1940)

En fan it gebou dêr’t dit allegear te sjen wie, it eardere Paleis fan Justysje, kinne wy neat oars as beare, wat moai, wat ûnbegryplik moai!… Lês fierder

Willem Winters

Damje & Gebyt

logo.ensafh

Nei wat omswervings is it medaljekastke wer by my. Yn in doaske dat derby heart fyn ik in skrift mei knipsels oer Damclub Heerenveen, de earsten út de Friese Koerier fan 1954: ‘M. Winters kampioen hoofdklasse’, stiet der boppe. ‘In de Dinsdagavond gehouden ontmoeting liep Peetsma in een valletje opgezet door de listige problemist Winters.’ Prachtige sin! M., dat wie Marten, myn heit.

Yn it ferslach fan de wedstriid om it Frysk kampioenskip tusken ús heit en Smit stiet: [-] ‘Of zocht Smit het gevaar in de schijf die door Winters meer als afwachtingszet werd verschoven? Een feit was echter, dat Smit een schijf offerde voor een dreiging die er niet was.… Lês fierder