André Looijenga

Ynhâld + Redaksjoneel ‘Twastriid’, Ensafh 1, 2016

logo.ensafh

Twastriid: konflikt, twaspjalt, twivel… Dit nije nûmer fan Ensafh sit fol mei tsjinstridichheden.

Wy iepenje mei in lange oersetting troch Geart fan der Mear, fan in bysûnder stik Aldingelske histoaryske epyk. In fjildslach tusken Ingelsen en Wytsingen op in strân yn augustus 991, frjemd en fassinearjend. It is in gedicht dat ek de wrâld fan de ier-midsieuske Friezen in bytsje tichterby bringt

Lês hjir fierder (pdf)… Lês fierder

André Looijenga

Boek dat foarearst lizzen bliuwt: Księgi Jakubowe

logo.ensafh

Ik seach it yn ’e etalaazje stean doe’t ik, in moannemennich lyn, ris yn Białystok wie. In kleastermop fan in boek, fan in skriuwster mei de namme Olga Tokarczuk, mei de hiele foarkant fol mei in ûnmooglike útwrydske titel. In boek oer in reis troch lannen, talen, wrâldreligys, koe ik ûntsiferje. Moai útjûn; want yn Poalen wurde nije boeken moai útjûn. Nijsgjirrich, mar de jûn foel yn en de boekhannel gie krekt ticht.

Foar’t ik yn it mânske boek blêdzje koe, moatst ik noch even wachtsje. Dat ik kin jo no likegoed wat fertelle oer Białystok en hoe’t ik dêr bedarre wie.… Lês fierder

André Looijenga

Ynhâld + Redaksjoneel Ensafh 5, 2015, it Rely Jorritsma-nûmer

logo.ensafh

Aurelius Jorritsma (1905-1952) mocht hiel graach tekenje, skilderje en gedichten skriuwe. Mei ‘Rely’, syn ropnamme, ûndertekene er syn wurk. Yn syn jeugd wenne er yn it grutste hûs fan it doarp Jellum, mar letter hat Rely de measte tiid yn Nijmegen taholden. Doe’t er yn 1951 wist dat er net lang mear libje soe (hy hie multiple sclerose), makke Rely syn testamint op: al syn jild hat er neilitten oan in fûns foar it ‘bevorderen van de Friese letterkunde’.

Lês hjir fierder (pdf)… Lês fierder

André Looijenga

Trensleten

logo.ensafh

‘Dus jim ha moai de hiele middei fergees sitten te oersetten foar menear Google?’ – Ja, mar it joech foaral foldwaning om sa kreatyf it Ingelsk om te setten nei Frysk, lêst yn de Fryske GoogleTranslate Wike. Sa folslein en libben mooglik jins taal wer te jaan, yn de ferwachting dat je tagelyk echt konkreet wat bydrage oan de digitale takomst derfan. Ik ‘sit yn it Frysk’, as oersetter, skriuwer, redakteur, dus fiel ik my roppen om it Frysk praktysk te befoarderjen as dat kin.

It ‘trensleten’ is fansels wat oars as echt oersette. It Ingelsk datst foar dy krijst, binne koarte frasen: stikjes sin dy’t rûnom wei swile binne.… Lês fierder

André Looijenga

Fryske! Frijheid!

logo.ensafh

Folslein terjochte dat de meiwurkers fan Omrop Fryslân har fersette tsjin de fúzjeplannen fan de 13 regionale omroppen. In diel fan jins eigen organisaasje opjaan is ommers it begjin fan de ein foar jins selsstannige posysje. De hieltyd weromkommende drôchreden fan ‘jild besparjen’ troch mei diktatoriale hân ‘effisjinter’ te wurkjen ha wy ek hjir wer. It ûnmeugend djippe wantrouwen tsjin it wurkjen op de eigen wenstige skaal. Ien mal dêr’t alles yn passe moat. Ynbakt yn it himsels stikken managende Nederlân is de haat foar de útsûndering oer, foar de lokale situaasjes en de minsklike mjitte oer. It Nederlânske systeem kin ‘frijheid’ net ferneare (alteast net yn Fryske stavering), mar dêroer aansten mear.… Lês fierder

André Looijenga

Ynhâld + Redaksjoneel ensafh 2 2015

logo.ensafh

It binne elektromagnetyske weachjes fan tusken likernôch 380 en 780 nanometer lang. It ferpleatst him mei in faasje fan 299.792.458 meter de sekonde. Us wichtichste natuerlike boarne derfan is in stjer op in lytse 150 miljoen kilometer ôfstân.
Ljocht is fan libbensbelang. It ljocht syn yntrinsike wearde en skientme, foar it tsjuster oer, is in universele minsklike ûnderfining. Ljocht sjocht men as fansels as (attribút fan) it wiere, it goede, it heechste. Mar kinne minsken alle ljocht ferneare? En wurde wy net fan strieljend dwylljocht soms betsjoend?

Lês hjir fierder (pdf)… Lês fierder