Lomme Schokker

Fryske ruters en stikeltrie

logo.ensafh

Ferline wike late in Spaanske freon ús om troch Puerte Banús, de ferneamde jachthaven fan Marbella. Trije op de fjouwer auto’s op de kaai wiene Bentleys – de oare wiene deagewoane Maseratis –, it iene jacht wie noch pronkmoaier as it oare en oan begjin en ein fan de kaai stiene fleurige rjochtingwizers nei de needsaaklikste winkels: Guzzi rjochts op twa hûndert meter, Prada links op minder as fyftich.

Op de ein fan de kaai, it tichtste by de see, stiene opsichtige kopstikken fan twa âld-boargemasters. De korrupsje wie hjir yn de foarige iuw op it slimst, sei myn freon, yn de tiid fan Franco en flak dernei.… Lês fierder

Lomme Schokker

It tiidrek fan in gedicht

logo.ensafh

Doe’t ik in jier of sechtsjin wie en guon bestimde langsten my wat yn de wei sieten, foarme stadichoan de poëzy in begearich perspektyf yn myn lege jûnen. Ik typte sokke gedichten oer as dizze fan Tjits Peanstra: “Lit ús in hûs fan stilte bouwe, mei muorren fan leafde en in dak fan frede, mei keamers fol blydskip en in tún, in tún mei hwat ljocht en hwat skaed mei hwat sjongende fûgels en in slûgjende kat op it paed.” Sa’n gedicht snapte ik teminsten en de ynhâld wie wat ik nedich hie. Dy multomap mei in legioen oan gedichten haw ik noch.… Lês fierder

Lomme Schokker

In lange tocht fol muoitepine

logo.ensafh

It simmerwaar makke dat ik de lêste moannen wer ris aardich oan it lêzen rekke. Der wiene twa boeken dy’t der boppeút stutsen, wat de wille fan it lêzen en de útdaging fan it oertinken oangiene. De iene wie Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer (wat betsjut reizgjen noch tsjintwurdich yn de fersmoarende wrâld fan it massatoerisme…), de oare Jabik Veenbaas syn Odysseus’ onvoltooide reis: de ontwikkeling van een mythische held in de westerse literatuur. It boek hat Veenbaas opdroegen oan syn learaar Nederlânsk oan it gymnasium yn Ljouwert en soks seit my hiel wat.

Veenbaas lit mei nijsgjirrige foarbylden út de westerske literatuer sjen hoe’t troch de iuwen hinne de figuer fan Odysseus fierder stal kriget, mar dat dizze foar de pylgers yn it libben pas yn ’e tiid fan de renêssânse min of mear ta in fertroude reisgenoat wurdt.… Lês fierder

Lomme Schokker

In freedtemoarn yn de bollefjilden

logo.ensafh

In tút, derút en dêr stapt se hinne, de frou fan krekt santich dy’t al de helte fan har jierren mei my troch it libben giet. Yn in fynreade reinjas rint se monter oer it parkeardek nei har earste faksinaasje. Kapusjon oer de holle en har papieren yn ’e hân. It docht my wat om har sa rinnen te sjen. Soks ha ik tsjintwurdich hieltyd faker, samar in ûntroering mei in oanslach yn ’e eagen. Graach smyt ik it op de jierren, mar it kin ek myn muzyk wêze út it USB stickje. I’m sittin’ in the railway station, got a ticket to my destination… homeward bound.Lês fierder

Lomme Schokker

Myn mythos

logo.ensafh

April is de moanne fan ’e filosofy, mar it tema fan dit jier, ‘de natuer wie hjirre’, sprekt my persoanlik net sa bot oan. ‘Natuer is foar tefredenen of legen,’ sis ik J.C. Bloem hjir mar nei, ‘en dan, wat is natuer noch yn dit lân?’ Lokkich is de twadde wike fan april de wike fan de klassiken en dan bin ik wol thús. De lêste tiid hâldt it wêzen fan mythos my nammentlik wat yn de besnijing en as dat net klassyk is, dan wit ik it net mear.

In mythos is trouwens hiel wat oars as it wurd myte yn ús deistich spraakgebrûk.… Lês fierder

Lomme Schokker

Twastriid: wat moat ik mei in miening

logo.ensafh

Der wie in tiid, sa lang lyn noch net, datsto de hiele dei op ’e hichte bliuwe moast fan al it brekkend nijs om dy hinne. Do tochtst dat foar in frou fan de wrâld mei de adel fan besieling de basis fan bestean yn de feiten fan hjoed-de-dei lei. Boppedat, yn it djipst fan dyn wêzen wiest in skôger en hiest nijsgjirrigens as twadde natuer. Ik learde dy kennen troch it garjen fan nijtsjes dy’tsto neaken mei my dieldest. Sa koe ik dy ferstean.

Mar wat is in feit sûnder miening? Wat is bestean sûnder betsjutting, in berjocht sûnder boadskip?… Lês fierder

Lomme Schokker

In notabel hûs

logo.ensafh

It moat ien fan de earste sutelaksjes west hawwe, begjin santiger jierren. Faaks hie der in oprop yn ’e Ljouwerter stien foar frijwilligers, miskien hie ik op ’e HAVO yn syn les der wat oer heard fan Jan J. Bijlsma. Yn alle gefallen, ik wie der by earne boppe Boalsert, as jong broekje tusken aardich wat skriuwers. De iene hie in wyld burd en strange skerpe eagen achter in sikefûnsbriltsje, in twadde stonk út ’e azem – en hat de hiele dei lyk by my lâns sjoen – en wer in oar rûn yn ’e wyn op mei in siden sjaaltsje om ’e nekke.… Lês fierder