Looijenga. André

André Looijenga

Boeken dy’t lizzen bliuwe: János Vitéz

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

It reinde yn Boedapest, de jûn fan tongersdei 2 oktober 2014. Ik liet myn reisgenoat, ôfmêde troch de nachtlike rit nei in betiid fleantúch út Eindhoven wei, efter yn de hotelkeamer en makke in kuier troch de stêd. It wiete Hősök tere (Heldenplein) hie ik foar my allinne. Brûnzen keningen stiene wichtich te wêzen yn in heale sirkel om de reuseftige tinksuil hinne. Op de sokkel dêrfan sân mytyske Magyarefoarsten yn brûns te pearde, snuvend út holle noasters as wiene it ringgeasten fan Tolkien. It reinde troch en ik plaske nei de bushalte werom.

Mei besleine ruten ried de stedsbus oer de nommele Andrássy út.… Lês fierder

André Looijenga

‘Nous sommes Charlie’

Pleatst op
15
logo.ensafh

7 jannewaris 2015 wie in prachtige dei foar godstsjinsthaters dy’t yn in kokon fan eigen gelyk omdoarmje, en foar Pegida-pakes mei in omheechfearjend rjochterearmke. Sinneskynwaar brocht dy dei foar de eintiidprekers, foar de auto’s-yn-efterstânswiken-yn-brânstekkers, foar de deteksjepoarteferkeapers, foar de oars-tinkende-buorlju-ûnthalzers, foar de wraaksikers, foar de genedewegerders, foar de islamisearringfoarsizzers, foar de efter-minsklike-skylden-skûlers, foar de komplotmjuksers, foar de grôtfol-flaters-ynternetfoara-foltypers, foar de diktatuerleafhawwers, foar de selsbeneamde krúsfarders, foar de sjóchst-no-wol!-sizzers, en foar elkenien dy’t ynkoarten ek ris mei in automatysk gewear wat ûnderminsken delmeane wol.

Tolve minsken binne dy dei fermoarde, yn in terroristyske oanfal op de redaksje fan it satiryske tydskrift Charlie Hebdo yn Parys.… Lês fierder

André Looijenga

Taalweb: de Fryske taalmienskip wachtet op ferstannige amendeminten

Pleatst op
4
logo.ensafh

De spesjalisten en deistige brûkers fan de Fryske taal binne noch hieltyd bot ferdield oer de útstelde staveringsferoaring en de Fryske wurdlist. Dat blykte ek út de presintaasjes en de diskusje op de jûn dy’t de Fryske Akademy op moandei 1 desimber dêroer belein hie. Yn de taalmienskip is der gjin ienriedigens oer it nut fan in feroare skriuwwize fan guon Fryske wurden. Likegoed sil Provinsjale Steaten op woansdei 10 desimber in beslút nimme oer Taalweb, dêr’t op dit stuit de staveringsferoaring noch diel fan útmakket.

De diskusjejûn yn Tresoar wie troch de Fryske Akademy ynearsten tocht as in besletten gearkomste mei Steatenleden.… Lês fierder

André Looijenga

simmerhjerst

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

 

de sinne tuollet al wat earder
(te witten: ienentweintich oere achttjin)
al wer murken koartet ús de tiid

it ljocht skeanet, tekenet djipper
eigen merkeldagen mjitte no de rispstûn’
each-ier yn ’e spegel, burdhier op ’t perslein
wanhope delgong siket wjerwurd
ferjierjen docht klokwizers har fuotstap

protters gûnzje har kloftsjende wjukjes
yn eskader natoerlyryk (kin ’t net helpe)
jûnsfleane yn frije foarm

oft dit dan healweis is op it paad, my
yn gleane middei net ferfytst?

krûdich rûkst it, en fruit, en fallen blêden
(genietsje de skyn fan folle tastân
drinzgje it skoft yn lije wyn
ynheljen is dij hoart genôch.… Lês fierder

André Looijenga

de gleone woastynwyn

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

“Fersteane jo ek Nederlânsk?”, beäntwurde de man myn groet. Hy wie myn eachhoeke ynrûn, oer de blikke foar it arkje. Stadich nijsgjirrich seach er om him hinne. Fan efter de wenkeamerstafel wie ik opstien, de fêstewâl en it gers opstapt.

Hy hie hjir earder ek wol west. Wie nei jierren benijd hoe’t it derút seach. Eartiids hie er ferkearing hân mei de dochter fan Rink van der Velde: Wytske. Dat sadwaande hie er doe wol op de pôle by it arkje west, mei jierdeis en sa. Hy hie heard dat de wenboat der noch wie, dat der no skriuwers yn sieten, dat hy wie mar ris delfytst út Ljouwert wei.… Lês fierder

André Looijenga

Goenacht, Rink

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

 

Ast op lette jûn by glês en kears
lêst oer in jonge dy’t
oan it petgat yn in skûlhut
fêstsitten hie

efter de reade kibboets
(in âlde Joad foar syn eagen
troch in straaljager deadlik rekke)
yn in spelonk
wacht hâlde moast

hy, in skytlak as elk fan ús
fan in jeep mei fiif Syryske soldaten
fjouwer doch foaroer falle lit
opblaast
delknalt
genedeskot jout

dan is it
op ’e keamer dêrnei
goed neven killen

.

André Looijenga wurket en wennet dizze moanne yn de troch Rink van der Velde neilitten Skriuwersarke op de Feenhoop. Van der Velde syn ûngemaklike, eksistinsjalistyske iere wurk hâldt him yn it bysûnder yn de besnijing.… Lês fierder

André Looijenga

tusken de ljochten

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

op wolwarren ien stip ljocht ferdwynpunt
as tajefte ûnderoan de stjerrehimel

yn soele djipnacht digerje ik it petgat oer
en hein in skruten plûns efter de reiden
fan guozzen nachtliet mei refrein
en fisk – ja en grif in fisk

ek wer it lange lûd, omfierrens, neier
fan net-dêr fuort, boazet it oan
in auto wurdt wer wei, nei in net-hjir

wat krûpt en gûnst en my net byt
wat earne yn it wetter roert
my is it leaf, mar it moaiste jit

sa nachts in swierder droan fan earne wei
en earne hinne brimmend asfalt, rubber en metaal
in iere molkûntfangst, in feeferfier
longerich ree ta echte wurken
in frachtwein sjongt by it betiidste ljocht
en rôlet grânzgjend út earsein

André Looijenga hâldt him op it stuit ta op de Skriuwersarke op De Feanhoop, dêr’t er him noch wat mear as oars taleit op de Fryske literatuer.… Lês fierder