Jelma Knol

Miserere Domine

logo.ensafh

It koar song netsjes, puollemuolke de resinsint fan de LC en DvhN keken. Netsjes! Komselden makke ik sa’n beladen útfiering fan J.S. Bach syn Matthäus Passion mei as op tiisdei 22 maart yn De Harmonie. It publyk applaudisearre net, earst nei in minút of mear stilte kaam stadichoan it klappen op gong, sûnder de hystearyske bravoroppers dy’t har oars sa graach oppenearje.

Wy harken nei it Estonian Philharmonic Chamber Choir, it wrâldferneamde koar dat faak de nijste wurken fan Arvo Pärt en oare hjoeddeiske ortodoks-kristlike komponisten út East-Europa útfiert. Dat wie ophimsels al bysûnder. Wa’t witte wol hoe’t muzikale kreativiteit gedije kin ûnder besettings en diktatueren lêze Baltische Zielen fan Jan Brokken.… Lês fierder

Jelma Knol

In earlik jongereinferhaal

logo.ensafh

Besprek fan De deikoersen fan Remco troch Bart Kingma

De deikoersen fan Remco is in young adultboek fan Bart Kingma oer Remco, dy’t prof wurde wol yn de hurdfytserij. Oan dy dream komt in ein as Remco yn july 2015 tsjin in beam oanknalt. De senuwen yn syn rêch binne fernield, hy leit yn it sikehûs en letter thús op in bêd foar it rút yn de foarkeamer. Besite krijt er hast net, de dochs al net sa geweldige relaasje tusken syn heit en mem wurdt hurd minder. Yn deiboekfoarm docht er syn relaas, oer syn hope dat er noch prof wurde kin en de tsjinslaggen dy’t er dêrby ynkassearje moat.… Lês fierder

Jelma Knol

Aggie van der Meer, ‘Tei-iizje / Lok-azen’

logo.ensafh

Op it steapeltsje mei te besprekken boeken lei de twatalige bondel fan Aggie van der Meer, Tei-iizje / Lok-azen, út 2014, in útjefte fan Uitgeverij De Contrabas en Hotsum. Oaren hawwe al skande sprutsen oer de leafdeleaze foarmjouwing fan dizze bondel en mei ien eachopslach sjochst yndied wat der oan de lay-out mankearret.

Mar ek ynhâldlik en kwalitatyf hie der mear omtinken jûn wurde moatten oan dizze ûngelikense poëzysamling. Der sit nammentlik in moaie, oangripende bondel mei fersen oer ferlies, âlderdom en in stadich ferfal fan geastlike fermogens ferburgen yn Tei-iizje en dat komt der no net út. In stevige redaksjonele begelieding, in betûfte hân dy’t wit wannear’t hy of sy de reade pinne brûke moat, immen dy’t it Frysk en Nederlânsk flink behoffene hie: dat hie allegear in stik holpen.… Lês fierder

Jelma Knol

Wy pakke woarst yn foar ús Messias

logo.ensafh

Wy diene de krystdagen lekker oer mei al dy snie en izel. Ik moast in IVN-opdracht ôfmeitsje, de beam stie noch en de fûgeltjes bûten taalden lang om let nei de hjouwerflokken. It wie stil yn ’e hûs. Under it tikken op de laptop songen hieltyd fragminten út The Messiah troch myn kop: ‘Surely’ en ‘The prince of peace’. The Messiah wie by ús thús in begrip.

Us mem song fjirtich jier lang by in oratoariumferiening (it COV yn Assen) en se krigen lang net altiten subsydzje foar de útfierings dêr’t dochs djoere solisten en orkestrale begelieding foar ynhierd wurde moast.… Lês fierder

Jelma Knol

Mear as sjamanistysk patchwork, oer ‘Herbarium’ fan Albertina Soepboer

logo.ensafh

 

Troch it dichtwurk fan Albertina Soepboer waait faak in stevige seewyn dy’t my as lêzer de noardlike lânskippen oan de kust foartsjoent. Neist har frisse, elemintêre taalgebrûk en sobere foarmerykdom binne it ek de ûnderwerpen dy’t my bekoare: de bernetiid, leafde, dea, de seizoenen, it yninoarranen yn guon fersen fan it no en it ferline, de ferwizings nei archetypyske symboalen, getallen en/of kleuren. De taal yn dizze bondel is sober en tiidleas. Wol blinkt de dichteres út yn it brûken fan âlde en nije wurden lykas ‘breake’ en ‘snietinner’.

It Herbarium dat se oanlein hat en dat yn 2014 by Frysk & Frij ferskynde, liket by earste lêzing net oars as it eardere wurk.… Lês fierder

Jelma Knol

Johnny Cash of Leonard Cohen?

logo.ensafh

Operette is foar de dommen en lytsboargers, oer André Rieu prate wy net en countrymuzyk is krekt sa dom as operette.

Jierrenlang hawwe wy meidien oan dy elitêre foaroardielen, mar wy makken in útsûndering foar Jacques Offenbach. Under it iten (wy dinearje net, dat is te boargerlik; wy ploffe de boarden op in swilkje dat wy nei ôfrin mei in wiet doekje skjinfaaie) draaie wy wol muzyk. Van Morrison, Leonard Cohen, George Brassens en Moustaki: de smaak fan twa jongâlde babyboomers). Van the Man tankje wy oan twa HJIR-redakteuren, de ivich oanhâldende fans Jan Kooistra en Jacobus Smink. Fan Kobus haw ik ek de leafde foar Tom Waits meikrigen.… Lês fierder

Jelma Knol

Marten Toonder kado en de dwaalwegen fan Tresoar

logo.ensafh

It Kadoboek fan Swalk 2015 is De Ferjilder fan Marten Toonder yn de oersetting fan Harke Bremer en Jarich Hoekstra. Tankewol. Ik haw my dêr in oere tige mei fermakke, sa’t ik dat altiten doch mei de wurken fan Bremer en Hoekstra. Op de bekende boartlike en fernimstige wize is it argayske Bommeltaaltsje oerset yn geef Frysk, yn in idioom dat foar 1940 noch húsriem wie yn beskate rûnten. Moai fan de Bommelútjeften yn oblongformaat is ek dat de kostlike tekeningen justjes wat grutter binne as yn de âlde Bezige Bij-paperbacks. En it jout pommeranten as Dijsselbloem (of syn foarljochter) werris de kâns om in ferdivedearjend foaropwurdsje te skriuwen.… Lês fierder