De twa advizen kamen tagelyk. “Wat no selssensuer,” sei myn buorfrou. “Gewoan mei dyn fingers djip yn dyn earen it boadskip fersprieden bliuwe.” Myn klacht gie oer de meilydsume op my rjochte blikken sadree’t ik oer de klimaatferoaring begjin, want wa leaut dêr no yn. It is myte, paranoïde fiksje, the dogma of the doomsters. Op itselde stuit krige ik in sms-ke oer it klimaat: “Langst en leafde binne altyd sterker.” Mei de fingers yn de earen, fette ik foar de buorfrou gear, it boadskip fan leafde ferspriede om de wrâld te rêden -wêr ha wy dat earder heard? De útlis dat de wrâld fleurich ôfwachtet om’t it de lêste dei ferwachtet net as ûndergong mar as rêding en dat de wrâld te rêden fan dy rêding absurd is, is wilens in klisjee.… Lês fierder

Flak om de hoeke fan de dekadinte Brouwersgrêft lei in meterslange rige boeken klear om mei te nimmen. It soene wol krimi’s wêze tocht ik, dêr kinne de paupers út de efterstrjitsjes noch wat fan leare, noblesse oblige – en ik fytste troch. Op de weromreis in oere letter blykte der tusken de grutte gatten yn de rige yndie noch in Martin Koomen te lizzen. At it ek misdieden telde wit ik net want ik seach it net yn, mar de titel wie De literaten fan de linkerkant: Ingelsktalige skriuwers yn Parys – mei trije literêre ferkenningstochten. Letter soene de titels fan krimiskriuwer Koomen folle koarter wurde, lykas Moard yn de Walboarch en Haachske blabber, mar doe wie it noch 1983.… Lês fierder

Myn buorman seach my oer de râne fan syn balkon fronseljend oan: “Wa lêst no in boek mei dit waar? Is de krante net genôch?” Doe’t yn 1988 it Amerikaanske oarlochsskip USS Vincennes in Iraanske boargerfleanmasine út de loft skeat wenne ik yn Itaalje en oer it hite julywaar hong de politike hitens en ik lies my troch Iris Murdoch har broeiïge The black prince hinne. Oan ’e ein fan dat boek wist ik alles fan de spjalt tusken de keunst en de wrâld, fan de yllúzje fan realisme en fan taal dy’t makke is om ûnechtens oer te dragen en dat dat neat útmakket: “Dy ûnwierheid droech teminsten belangrike ynformaasje oer.”… Lês fierder

De nonfiksje simmerferhalen binne der wer! Glenn Greenwalds boek oer Snowden en de NSA, Monica Lewinsky har Vanity Fair-ferhaal oer har relaasje mei de machtichste man fan de wrâld en it manuskript fan Martin Bosma oer Mandela dat oeral sirkulearret diele it tema fan de underdog dy’t it – al as net by ûngelok – opnimt tsjin de macht, it rjocht en it gelyk. De wrâld fan de machteleaze inkeling is ien fan ûnkomplisearre sosjaal ûnrjocht en dêryn hawwe syn eigen hannelings nea ferkearde konsekwinsjes. Mar, hoe wiis at ik ek bin mei myn steapeltsje simmerlektuer, it makket myn âlde fraach aktueel: wêr bliuwt it boek fan presidint Pûtin?… Lês fierder

“No is der ris in wiere skriuwer-reizger-histoarikus ree om in essee te skriuwen foar it boekewiketema reizgjen,” klage myn dochter, “en wat krije wy: in deiboek ynstee fan essee.” It tema reizgjen wie ek wol wat ûngelokkich, betocht ik, at der op de dei dat de boekewike begjint in hiele fleanmasine mei 239 reizgers spoarleas ferdwynt. “Wat ik noch minder begryp is wat de boekewike wol mei Wieringa,” sei myn dochter. “Wat wol de boekewike überhaupt! Yn 2011 hie de boekewike it doel om de rol fan it boek yn de maatskippij te fersterkjen. Mar wat is sa’n doel wurdich as se nea evaluearje at it berikt is.”… Lês fierder